Rosa Bertram Psychologie 3 mei 2019, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Waarom pesters zich niet slecht voelen over hun pestgedrag

In Nederland zegt zo’n 10 procent van de kinderen op de basisschool gepest te worden, op de middelbare school is dat 5 procent. Toch wordt er niet alleen op school gepest, het komt ook voor op de werkvloer. Ondanks de traumatische gevolgen die pesten op de rest van iemands leven kan hebben, voelen pesters zich daar vaak niet slecht over. 

Als je iemands leven zó negatief beïnvloedt, dan móét je je toch wel rot voelen? Toch blijkt dat niet het geval, volgens klinisch psycholoog Mary Lamia op Psychology Today.

Waarom pesten pesters?

Terug naar het begin; waarom pesten mensen überhaupt? Pesters zoeken naar iets in een ander waar hij of zij zich zelf voor schaamt of zich onzeker over voelt. Precies op dát punt gaat de pester diep in. Pestgedrag is dus vaak de projectie van de onzekerheid van de pester zelf, aldus psycholoog Lamia.

Die gevoelens worden verbloemd door die kanten bij een ander uit te lichten en zo een ander kwetsbaar te maken. Het gaat om een bepaalde manier van macht hebben. Daarom blijft het niet altijd bij verbaal pesten, maar gebeurt dat soms ook fysiek. Door een ander zwakker te maken, voelt de pester zich sterker. Maar zo zien pesters dat vaak zelf niet, dat ze hun eigen onzekerheid projecteren op iemand anders.

Lees ook: Pesten op kantoor komt vaker voor dan we denken (en dit is waarom)

Pesten als zelfbescherming

Het idee dat pestkoppen zich bewust zijn van het feit dat ze onzeker zijn en zélf kampen met een laag zelfbeeld, is daarom een onterechte gedachte die geen verandering teweeg zal brengen bij de pester, volgens Lamia. De pester gedraagt zich waarschijnlijk op deze manier omdat hij of zij zich in een vroeg stadium moest beschermen tegen schaamte bijvoorbeeld. Op latere leeftijd vertoont hij of zij wéér (of nog steeds) dat gedrag bij schaamte.

Deze patronen zijn dus meestal al jong aangeleerd. Reacties op schaamte zijn vaak: ontkennen, ontwijken, jezelf of juist anderen aanvallen. Isolatie, depressie of verslavingen zijn vaak geziene gevolgen van die reacties. Pesters kiezen voor de meest primitieve vorm: anderen aanvallen.

Iemand begint vaak met pesten wanneer ‘ie zich psychologisch voelt aangevallen of incapabel voelt. De reactie om ‘anderen aan te vallen’ was blijkbaar nodig in het familiesysteem waarin dit persoon opgroeide, verklaart psycholoog Lamia.

Onbewust een laag zelfbeeld

Als je ervan uitgaat dat pesters anderen de grond instampen omdat ze een laag zelfbeeld hebben, impliceert dat dat ze zich ervan bewust zijn. Wat vaak niet het geval is. Omdat ze het lage zelfbeeld niet ervaren, zien ze de gevolgen van hun pestgedrag ook niet in.

Pesten is en blijft een gevoelig onderwerp. We geven tips hoe je pesten op de werkvloer tegengaat.

Luister nu ook naar Bedrock

Ben je – net als wij – op zoek naar geluk en probeer je je quarterlifecrisis zonder al te veel kleedscheuren door te komen? Dan is onze podcast Bedrock Talks een perfecte match voor jou! Rosa en Lisanne interviewen in de eerste aflevering expert en gelukspsycholoog Josje Smeets.

Spoiler: ze vertelt waar geluk allemaal mee samenhangt en wat je vooral wel en níét wilt doen. Luister je mee?

Tip: Luister en volg Bedrock Talks via Spotify en iTunes & Apple Podcasts!