Fleur Broeders Psyche 5 mei 2022, 06:00

Leestijd: 5 minuten

De 3 persoonlijkheidstypes die je beter kunt ontlopen volgens psychologen

Mensen die je energie omlaag halen en die je slecht laten voelen; die wil je natuurlijk liever niet tegenkomen. Ze zijn zeer onaangenaam, hebben gebrek aan empathie, zijn egoïstisch en soms ook manipulatief. Maar over welke persoonlijkheidstypes gaat het dan? Het zijn er drie en BEDROCK licht ze voor je uit.

Deze drie persoonlijkheidstypen zijn geen labels bedoeld om te beledigen. Er is echter wel wetenschappelijk bewijs dat deze types unieke problemen hebben met betrekking tot anderen. Hun zelfgevoel is verkeerd afgestemd op de morele codes die we hebben.

Onderzoek naar de persoonlijkheidstypes 

Er wordt nu nog steeds onderzoek gedaan naar de persoonlijkheidstypes waar we het over gaan hebben. Dit doen de onderzoekers om beter te begrijpen hoe we met deze mensen kunnen omgaan. Het drietal wordt ook wel de “Duistere Drie” genoemd door de, toch wel, donkere persoonlijkheidstypes.

De uitdrukking “Duistere Drie” werd bedacht in een onderzoek uit 2002. Psychologen Delroy Paulhus en Kevin M. Williams verwijzen met de term naar persoonlijkheidskenmerken die gekenmerkt zijn door kwaadaardigheid of negativiteit. Vandaar ook de term “duister”.

Welk van de 16 persoonlijkheidstypen ben jij? Doe de Myers-Briggs test

“De eigenschappen van de drie delen zijn een gemeenschappelijke kern van antagonisme of lage aangenaamheid”, zegt sociaal persoonlijkheidspsycholoog Virgil Zeigler-Hill tegen het lifestyleplatform MBG. Kwesties rondom hardvochtigheid en de bereidheid om anderen te manipuleren of uit te buiten, blijken bijzonder belangrijk te zijn voor het begrijpen van de persoonlijkheden.

Belangrijk voordat we in de drie persoonlijkheidstypes duiken: het zijn zelf geen diagnosticeerbare psychische aandoeningen. Narcisme heeft bijvoorbeeld heel wat overeenkomsten met narcistische en antisociale persoonlijkheidsstoornis, maar dat maakt narcisme nog geen persoonlijkheidsstoornis. Dit gaat over persoonlijkheidstypes, goed om te onthouden.

De drie ‘duistere’ persoonlijkheidstypes

Sociaal persoonlijkheidspsycholoog Peter K. Jonason heeft onderzoek gedaan naar de “Duistere Drie”. Hij zegt dat het niet erg is als je de verschillende types niet uit elkaar kunt houden. Je bent waarschijnlijk ook niet de enige. Deze personen delen namelijk veel (egoïstische) overeenkomsten. Kortom: types waar je mee wilt oppassen.

Deze types wil je liever ontlopen:

1. Narcisten

Narcisten hebben de neiging om zichzelf te verbeteren. Persoonlijkheidsonderzoeker Greg Park: “Ze hebben een ongewoon sterke motivatie om een positief, aantrekkelijk of succesvol beeld in de ogen van andere mensen te houden.” Narcisten hebben ook de meeste kans van de “Duistere Drie” om hun imago of reputatie zeer agressief te verdedigen.

Wat je kunt leren van de donkerste kant van je persoonlijkheid

Omdat narcisten extreme bewondering hebben voor zichzelf, zal een gesprek met hen zich waarschijnlijk richten op hun successen. Niet bepaald hét gesprek wat je met ze wilt voeren natuurlijk. Jonason voegt toe dat narcisme wordt gekenmerkt door verwachte aanspraak en grootsheid. Niet de meest gezellige types dus.

2. Psychopaten

Psychopaten hebben een groot vermogen om agressief of wreed te handelen tegenover andere mensen. Dit doen ze omdat ze een natuurlijke afkeer hebben voor het schaden van anderen. Ook hebben ze de neiging om sneller te handelen dan machiavellisten (zo meer).

Kort gezegd hebben psychopaten meer kans om anderen te pesten, trollen of wraak te nemen. Grote kans dat je daar natuurlijk geen zin in hebt. Ook zijn het vaak echte risiconemers met de neiging om de regels te overtreden.

3. Machiavellisten

Nieuw begrip? Niet erg, hier een uitleg. Machiavellisten zijn tactische planners. Dat klinkt natuurlijk niet erg, maar deze persoonlijkheid wordt gedreven door het bereiken van langetermijnmanipulatie van een agenda. Niet door emoties dus.

Hun eigen agenda is het belangrijkste voor de machiavellist. Ze zijn niet erg impulsief, maar hebben wel veel meer kans om vals te spelen, te stelen of te liegen wanneer dit uit komt voor hun eigen belang. Niet fijn natuurlijk, iemand die zichzelf altijd voorop stelt.

Omgaan met de ‘Duistere Drie’

Sociaal persoonlijkheidspsycholoog Ziegler-Hill legt nog uit dat iedereen wel een bepaald niveau van narcisme bezit. Sommige laag, andere gemiddeld en sommige ook hoog. De “Duistere Drie” persoonlijkheden zijn geen aandoeningen, maar persoonlijkheidskenmerken. Die kan je niet diagnosticeren. Lastig dus om te zeggen of je er met eentje te maken hebt.

Intergenerationeel trauma: wat is het en hoe ga je daarmee om?

Een betere optie is altijd om te kijken hoe je ermee kunt omgaan. Een narcist, psychopaat of machiavellist kun je nu eenmaal niet veranderen. Persoonlijkheidsonderzoeker Greg Park heeft daarom een driestappenplan gemaakt. Moreel van het verhaal: probeer ze niet te veranderen, maar werk er omheen:

• Bij narcisten moet je niet voor de regelrechte vleierij gaan. Ze hebben een constante versterking en nodig en reageren agressief op elk stukje negativiteit op hun imago of reputatie. Probeer die verschillende frames te vermijden en laat kritiek of feedback níet als een persoonlijk falen klinken.
• Bij de machiavellist moet je oplettend zijn. Wees sceptisch en zoek naar aanvullende bronnen om hun uitspraken en beweringen te bevestigen. Zo geef je ze de kans niet om je te misleiden.
• Ga je om of werk je met een psychopaat? Vermijd ze dan zoveel als mogelijk. Overweeg (als het kan) een nieuwe vacature of zoek een nieuwe groep vrienden.

Voor alle drie geldt ook dat vermijding het pad is naar de minste weerstand. Als je vastzit in een (gewelddadige) relatie met een narcist, machiavellist of psychopaat, weet dan dat je hulp kan zoeken bij een therapeut of psycholoog. Weglopen is dan natuurlijk moeilijk, maar zal wel de beste uitkomst zijn.

Plek voor iets positiefs

Let vooral op of er onaangenaamheid, woede en egoïsme te vinden is in een persoon. Wanneer alle deze drie aanwezig zijn, dan is de “Duistere Drie” dat meestal ook. Mensen die ons pijn doen, daar hoeven we niks van. De grootste tip is om de persoonlijkheidstypes te ontlopen. Er zijn gelukkig genoeg andere mensen die iets positiefs in je leven kunnen geven.

Welk type ben jij? Dit zijn de 8 persoonlijkheidstypen volgens psycholoog Carl Jung