Rosa Bertram Psyche 27 feb 2024, 08:37

Leestijd: 5 minuten

Hoe egoïstisch is het om met persoonlijke groei bezig te zijn?

In een wereld die sneller opwarmt dan ons lief is, oorlogen live te volgen zijn en 1 op de 10 mensen in de wereld honger heeft, kan de planeet en onze medemens ons goed gebruiken. Hoe egoïstisch is het dan eigenlijk om vooral met persoonlijke groei bezig te zijn?

Al eerder schreven we dat er in de mindfulness business jaarlijks miljarden omgaan. Denk aan retreats, cursussen en opleidingen die we kunnen volgen om te groeien als mens. Dat we als mens willen groeien, is natuurlijk een heel mooi gegeven, maar wat nou als we (een deel) van die centen zouden steken in zaken om grotere wereldproblematiek te helpen oplossen zoals klimaatverandering, eenzaamheid of oorlogen?

Persoonlijke groei is hotter dan ooit

Waar het vroeger heel normaal was om (vaak zonder behoefte naar zingeving) hard te werken en succes werd behaald door gewoon hard je best te doen, is dat tegenwoordig wel even anders. Deze generatie is verzacht, merkt dat er meer is in het leven dan werken of studeren en dat het leven misschien toch niet enkel gaat om presteren en doen wat de maatschappij van ons verwacht.

Piramide van Maslow

Meer dan ooit zijn we bezig met grenzen stellen, zelfzorg, mindfulness en de beste versie van onszelf worden. Waarom? Simpel, als we de piramide van Maslow mogen geloven. In dit psychologische model wordt omgeschreven dat wanneer er aan je eerste basisbehoeften is voldaan (lees: een dak boven je hoofd, voedsel, liefde en seks) er natuurlijk gezien de behoefte ontstaat aan zogeheten zelfactualisatie.

Met andere woorden: wanneer we ons geen zorgen meer hoeven te maken over onze basisbehoeften, ontstaat er ruimte en behoefte naar verdere ontwikkeling. We willen nieuwe dingen leren, groeien en bijvoorbeeld op reis (één van de effectiefste manieren van zelfontplooiing wanneer solo gedaan). Simpelweg omdat het kan. Mooi toch, zou je zeggen?

Die vraag kunnen we onszelf eigenlijk best weleens opnieuw stellen, meent empowerment illustrator en activist Nanna de Jong als we met haar spreken.

Wie zou je redden: jezelf of de wereld?

Want wat nou als je voor de keuze komt te staan wie je zou kunnen redden: red je dan de wereld of jezelf?

“Natuurlijk denken we dan zonder twijfel voor moeder aarde te kiezen, maar is dat eigenlijk wel zo? In een wereld die aan het versnipperen is, zijn we vooral voor een groot deel bezig met onszelf weer aan elkaar te plakken,” vervolgt de illustrator die veelal werk maakt over gendergelijkheid, feminisme, klimaatverandering en andere onderwerpen die er overal ter wereld toedoen.

Soul searching

En daar heeft ze natuurlijk een flink punt. In de industrie van mindfulness gaan jaarlijks miljarden om. Hoeveel besteden we (inclusief wijzelf) per maand of jaar wel niet aan zelfontplooiing, soul searching, yoga retreats, kambo healings, ayahuasca ceremonies en therapiesessies?

“En als je daartegenover kijkt naar hoeveel tijd en geld we besteden aan het verbeteren van de aarde?  Hoeveel doneren we maandelijks aan goede doelen? Hoe vaak staan we op de barricade te protesteren voor een duurzamere wereld? Hoeveel minuten kijken we per dag naar zelf-hulp/self-love guru’s op Insta en TikTok vs. al die onvermoeibare greenfluencers? Dikke kans dat jij (net als ik) toch meer tijd en geld besteedt aan het verbeteren van jezelf dan aan de wereld.”

En aan jezelf werken én een betere wereld

Is aan jezelf werken dan per definitie slecht of egoïstisch? Dat heus niet, meent De Jong. Bovendien: “Het één hoeft het ander niet uit te sluiten, want velen dragen ook een steentje bij aan het verbeteren van de wereld waar ze kunnen. Ga maar eens na: waar mogelijk kopen we biologische groenten, reizen met het OV in plaats van de auto, tekenen (online) petities, delen posts van XR and GreenPeace en drinken uit bamboe rietjes. Maar niet ten koste van het zitten in kleermakerszit in een bamboehutje in Verweggiestan.”

Een privilege om aan jezelf te werken

“Het is belangrijk om jezelf te ontwikkelen, je trauma’s te verwerken en om te ontspannen. En een uitgeruste activist bereikt ongetwijfeld meer dan een gestreste variant, maar het is altijd goed om te blijven realiseren wat een privilege het is dat we geld over hebben om aan onszelf te ‘werken’. Op andere plekken in de wereld kunnen mensen alleen werken om zichzelf en hun familie te onderhouden en is aan zichzelf werken ver buiten bereik.”

“Een deel van de mensen is behoorlijk doorgeschoten in de zoektocht naar zelfontwikkeling en geeft bakken met geld uit in de hoop om zichzelf te vinden. Maar wat als dat geld zou gaan naar de goede doelen, de activisten die zich laten oppakken in de hoop dat die media aandacht wellicht iemand aan het denken zetten en naar de bedrijven die écht duurzaam en regeneratief zijn? Wat als al die duizenden euro’s uit de zelfhulphoek in de handen met groene vingers zouden belanden? Redden we dan niet nog veel meer mensen dan alleen onszelf?,” vraagt de activistische illustratrice voor onder meer De Morgen en Vice zich af.

Wees je bewust van je positie

Natuurlijk, aan jezelf werken en een betere versie van jezelf worden, is een mooie reis die niet alleen jezelf kan verrijken, maar ook de mensen en wereld om jou heen. Vergeet immers niet de kracht van het ripple effect: jouw bewuste gedrag en keuzes hebben net zo goed impact op jouw omgeving en kunnen anderen aanzetten om óók bewuste keuzes te maken, zij kunnen zich door jouw innerlijk werk meer gehoord voelen of ook gemotiveerd worden om aan zichzelf te werken en daarmee weer een veilige ruimte te creëren voor de mensen om hun heen.

Hoe mooi dat idee ook is, het blijft het aan de andere kant ook belangrijk om je te te beseffen dat elke vorm van persoonlijke groei een bewuste privilege is, dat veel andere mensen op deze wereld niet hebben.

Gelukkig hoeven we niet te kiezen om óf voor onszelf te kiezen óf voor een betere wereld, maar als we ons dan toch al met thema’s als persoonlijke groei en bewust leven bezig houden, dan kunnen we onze tijd en geld maar net zo goed gebalanceerd steken in een betere versie van onszelf én die van de wereld toch?

Heb je snel zelfmedelijden? Dit is waarom je daar nú mee wil stoppen