Lisanne de Vaan Psychologie 9 jul 2019, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Hé, je komt in m’n personal space (welke afstand beschouwen we als comfortabel?)

Ken je dat gevoel dat je met iemand staat te praten en denkt ‘wow, je staat opeens wel erg dichtbij’? Een beetje meer afstand zou toch wel fijn zijn. En dus schuifel je voorzichtig een stukje achteruit. Jammer alleen dat je gesprekspartner de hint niet snapt en nóg dichter naar je toe leunt. Je wordt er niet alleen ongemakkelijk van, maar ook extréém zelfbewust, waardoor je opeens vergeet hoe je je op een natuurlijke manier moet gedragen. Alles behalve een prettige situatie dus.

Dit is mijn gebied

Het draait allemaal om onze personal space, oftewel de fysieke ruimte tussen onszelf en een ander. Zie het als een soort denkbeeldige cirkel die je om je heen trekt, en waarbinnen niet iedereen welkom is. Bij een vreemde heb je waarschijnlijk meer behoefte aan afstand dan bij een collega, of een goede vriend. En dat is prima. Maar het probleem is dat een ander niet precies weet wat jouw personal space is. Er bestaat namelijk niet zoals als een ‘universele maatstaf’ voor onze visuele bubbel.

Wat maakt het verschil?

De hoeveelheid afstand die we van iemand houden, of hoe comfortabel we met iemand zijn, hangt vaak van verschillende dingen af. Van de sociale situatie bijvoorbeeld, van de persoonlijke relatie met die persoon en zijn of haar status, maar ook van geslacht en mentale gesteldheid. Uit laboratoriumonderzoek blijkt dat mensen met een psychotische stoornis behoefte hebben aan een grotere interpersoonlijke afstand dan mensen zonder psychose. En uit een studie die eerder dit jaar verscheen in het Journal of Cross-Cultural Psychology blijkt dat cultuur ook een grote rol speelt.

De auteurs van de studie rekruteerde bijna 9000 vrijwilligers uit 42 landen over de wereld om te achterhalen hoe het er in verschillende culturen aan toe gaat. Al deze vrijwilligers lieten ze een grafische afbeeldingen zien waarop twee mensen tegenover elkaar staan afgebeeld, met een soort meetlat ertussen. Vervolgens vroegen ze hen om de (minimale) afstand aan te wijzen waarop ze zich prettig zouden voelen bij een vreemde, een kennis en een goede vriend.

Een aantal hoogtepunten

Laten we eens kijken naar een aantal hoogtepunten. Roemenen blijken het niet zo op vreemdelingen te hebben, want ze houden het liefst een minimale afstand van zo’n 140 centimeter. Inwoners van Argentinië daarentegen vinden het prima om lekker dichtbij te staan als ze in gesprek zijn met een vreemde. Ze voelen zich al comfortabel bij een afstand van 80 centimeter. Wanneer het om een goede vriend gaat, dan spant Noorwegen de kroon. Een afstand van 40 centimeter vinden ze daar meer dan genoeg, terwijl inwoners van Saoedi-Arabië juist een goede afstand (van minimaal 100 centimer) houden bij hun vrienden.

Lees ook: Een pleidooi om elkaar vaker aan te raken

Ons kikkerlandje is helaas niet meegenomen in het onderzoek, maar een aantal populaire vakantiebestemmingen zijn dat wel. Dus ga je binnenkort op vakantie? Kijk dan snel in onderstaande infographic welke afstand daar als comfortabel wordt ervaren. Toch best handig als je de weg wilt vragen!

Luister nu ook naar Bedrock

Geef jij om ook het welzijn van de wereld en wil je graag bijdragen een mooiere plek? Dan is onze nieuwste podcast Bedrock Talks een perfecte match voor jou! Rosa en Lisanne interviewen in de derde aflevering klimaatjournalist van de Correspondent Jelmer Mommers.

Spoiler: Jelmer vertelt waar de opwarming van de aarde mee begon, dat het niet te laat is en vooral: wat wij kunnen doen. Want dat we iets kunnen doen, dat is zeker. Maar dat we dat nú moeten doen, is nog niet het gesprek van de dag.

Tip: Luister en volg Bedrock Talks via Spotify en iTunes & Apple Podcasts!