Malu Kirschbaum Duurzaamheid 11 jul 2021, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Permacultuur is de landbouw (en het tuinieren) van de toekomst

De meeste tuinen worden aangelegd met het doel om bepaalde gewassen of bloemen te kweken. Maar heb je ooit overwogen om een tuin te creëren, die daadwerkelijk iets teruggeeft aan jouw omgeving? Dat is permacultuur! Deze methode – waarbij je zoveel mogelijk de natuur zijn werk laat doen – kun je gemakkelijk in je eigen tuin toepassen.

Hier is alles wat je moet weten over deze ultra-duurzame techniek:

Hoe werkt permacultuur?

Visionairs roepen het al jaren: permacultuur is de landbouw van de toekomst. Het begrip is ontstaan in de jaren ’70 en is een samenvoeging van de Engelse termen ‘permanent’ en ‘agriculture’. Dit betekent letterlijk: permanente teelt, landbouw. Het doel van permacultuur is om duurzame ecologische systemen te ontwerpen die gezond voedsel opleveren én de bodem blijvend vruchtbaar maken en houden.

Het is ontwikkeld in Australië door een aantal wetenschappers, als gevolg van de problemen die ontstonden in de (monocultuur) landbouw en het gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Terwijl biologische landbouw meer gericht is op producten en commercie, is permacultuur kleinschaliger en meer gericht op zelfvoorzienende landbouw. Hierbij wordt geen wisselteelt toegepast, waardoor grondbewerking overbodig is.

De 3 principes van permacultuur

Permacultuur is gebaseerd op de natuur en de werking van de lokale omgeving. Het weerspiegelt de teelt die veel inheemse gemeenschappen al honderden jaren beoefenen. De techniek gaat uit van 3 ethische principes:

1. Zorg voor de aarde; alle ecosystemen moeten zich kunnen ontwikkelen. Gebruik zo veel mogelijk herbruikbare bronnen.
2. Zorg voor de mensen. Mensen moeten toegang hebben tot hetgeen nodig is voor hun voortbestaan.
3. Overvloed delen met alle levende wezens.

Onderhoudsarm

Eén van de mooie dingen van permacultuur is dat het, voor het grootste gedeelte, zelfvoorzienend is. Het vereist niet zo veel arbeid, maar gedijt op natuurlijke krachten zoals de zon, de wind en het water. Heel chill voor mensen die niet zo’n groene vingers (of gewoon weinig tijd) hebben dus!

Hét natuurlijke medicijn volgens de wetenschap: de natuur induiken

Zodra je tuin is ontworpen en je zaden zijn geplant, is de rest echt een zaak van de natuur. Door te werken mét de natuur, in plaats van ertégen, voelen we ons in harmonie met onze omgeving. Daardoor kan permacultuur zelfs een positief effect hebben op onze mentale gezondheid.

Landbouw van de toekomst

Het ontwerp van elke permacultuur kan verschillen en hangt af van de functie en het gewenste doel dat iemand wil bereiken. Zo kan een permacultuur onder andere gericht zijn op voedselvoorziening, waterzuivering, bosbrandwering, maar kan het zich ook op meerdere functies tegelijk richten.

Maar wat alle permacultuur met elkaar verbindt is de diversiteit aan inheemse planten, voedsel, kruiden, leefgebied voor dieren en niet te vergeten schoonheid en kleur. Dat maakt het anders dan een ‘normale’ achtertuin of boerderij. En aangezien dit zo belangrijk is om klimaatverandering tegen te gaan, zal permacultuur in de toekomst alleen maar belangrijker worden.

Zelf aan de slag?

We schreven al eerder een artikel over hoe je zelf permacultuur kan toepassen in je tuin en een simpele guide over hoe je permacultuur kunt creëren in je moestuin. Hierop aanvullend hebben we nog een paar tips voor je:

1. Begin klein

Dit is vooral een belangrijke tip voor beginners en voor iedereen, die nieuw is met permacultuur. Door vanaf het begin af aan op kleine schaal te werken, krijg je meer inzicht in wat je tuin op de lange termijn aan onderhoud en tijd nodig heeft.

2. Zorg dat je in de buurt bent van een waterbron

Of het nu een natuurlijke waterbron is zoals een vijver of een meer, of dat je toegang hebt tot een tuinslang. Een waterbron is de sleutel tot het kweken van een permacultuur tuin. Extra tip: gebruik regentonnen om water op te vangen en de duurzaamheid van je tuin verder te vergroten.

Deze eetbare planten kun je gewoon in je tuin groeien

3. Juiste plant, juiste plaats

Onderzoek je groeizone heel goed voordat je gaat kiezen welke planten je gaat plaatsen. Ga dus niet lukraak te werk!

4. Vertrouw en omarm het proces

Permacultuur is meer dan alleen een tuiniertechniek – het is een levensfilosofie, dus omarm de beweging en erken je positie binnen het natuurlijke ecosysteem. Wij staan niet los of boven de natuur, en laat deze filosofie ook doorwerken buiten je tuin.

Kortom

Als je geïnteresseerd bent in een onderhoudsvriendelijke tuin, die niet alleen jou maar ook de wereld om je heen ten goede komt, dan is permacultuur een goede keuze. Het is een milieuvriendelijke methode die je kan leren hoe je afval vermindert, hoe je gebruikt wat de natuur je geeft en hoe je daarmee – zowel binnen als buiten de tuin –  prettig kan gedijen.