Annemarie Hartsuiker Psyche 6 aug 2023, 15:31

Leestijd: 2 minuten

13 tekenen dat je oververantwoordelijk bent

Verantwoordelijkheid nemen is goed, het betekent dat je weloverwogen keuzes maakt en daarnaar handelt. Een gezonde portie verantwoordelijkheid zorgt ervoor dat je je afspraken nakomt en je best doet, betrouwbaar bent en fouten toe durft te geven en herstelt. Het maakt je een integer persoon die vasthoudt aan normen en waarden. Alleen de grens naar oververantwoordelijk zijn is vaag.

Zeker als je hoogsensitief bent, kun je al snel teveel verantwoordelijkheid nemen. Je gaat je dan verantwoordelijk voelen voor dingen die eigenlijk niet aan jou toebehoren. Dit kan zorgen voor onrust en het gevoel dat je altijd tekort schiet. Niemand kan de verantwoordelijkheid van een ander op zich nemen.

Oorsprong oververantwoordelijkheid

Het zorgt er wél voor dat je altijd ‘aan’ staat en nooit echt kunt ontspannen en je hoofd leegmaken. De oorsprong van oververantwoordelijkheid komt vaak voort uit ervaringen met afwijzing zoals pesten of lang niet jezelf kunnen zijn. Het kan ook zijn dat je vanuit je opvoeding altijd ‘de braverik’ moest zijn.

Oververantwoordelijke mensen zijn people pleasers die eigen prioriteiten op de achtergrond schuiven om teleurstelling, kritiek of conflicten te voorkomen. Ze doen vaak goede dingen met verkeerde redenen.

Dit zijn 13 tekenen van oververantwoordelijkheid

1. Je voelt je schuldig als je ‘nee’ zegt;
2. Je struggled met het ontvangen van of vragen om hulp;
3. Je bent bang dat anderen een verkeerde indruk van je krijgen;
4. Je geeft geen prioriteit aan je eigen wensen en behoeften;
5. Je neemt aan dat anderen geen verantwoordelijkheid nemen, dus doe jij het maar;
6. Je streeft naar extreme onafhankelijkheid;
7. Je neemt emoties van anderen over;
8. Je speelt therapeut binnen jouw relaties;
9. Je hebt behoefte aan waardering van anderen;
10. Je bent bang om te falen;
11. Je bent extreem perfectionistisch;
12. Je wil graag de controle houden;
13. Je vindt het moeilijk om dingen los te laten.

Zo laat je verantwoordelijkheid los

Herken jij jezelf hierin? Dan realiseer jij je vast dat jouw oververantwoordelijkheid veel energie vreet. Niet zo gek dus dat je je vaak vermoeid voelt. Herkenning is een eerste stap om minder hooi op de vork te nemen.

Daarna kun je voor jezelf inzichtelijk maken waar jij je allemaal verantwoordelijk voor voelt. Schrijf op wat je allemaal ‘moet’, leg dit briefje even weg en pak het er op een later moment weer bij. Zijn de dingen die je hebt opgeschreven écht belangrijk voor jou om te doen?

Schrap dingen van jouw lijstje als ze niet aan jou toebehoren. Wees kritisch op welke dingen je kunt delegeren. Neem jij thuis alle taken op je? Dan is het geen gek idee – en eerlijker – om de boel eens goed te verdelen. Dan doe jij jouw deel, maar geef je ook een deel uit handen. Scheelt veel tijd en energie!

Last but not least: creëer een mantra die je helpt om minder oververantwoordelijk te zijn. Denk aan “de wereld rust niet op mijn schouders.”

Hoe kun je helemaal jezelf zijn? TED Talk-spreker Glennon Doyle geeft 5 tips