Sharon van der Werf Welzijn 18 sep 2018, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Wanneer obsessief sporten gevaarlijk wordt (en wat je moet weten over te streng zijn voor jezelf)

Zodra ik bezweet en met een rood hoofd de sportschool uitloop, voel ik me fantastisch. Dat is niet zo gek, want sporten zorgt ervoor dat ik tjokvol endorfine zit na een lekkere training. Dat gevoel zou je bijna verslavend kunnen noemen – maar als krachttrainer weet ik ook dat er een andere kant aan het sporten zit. Ik heb het over obsessief sporten en te streng voor jezelf zijn, waarbij de term ‘overtrainen’ om de hoek komt kijken.

Ik houd ontzettend veel van fitness. Mijn doel is om vier tot vijf keer per week in de sportschool met gewichten te gooien. Maar daarnaast zorg ik er ook altijd voor dat ik elke week minstens twee rustdagen inplan, om zo mijn spieren voldoende rust te geven en te laten herstellen van de heftige trainingen. Waarom dat nodig is? Ik wil niet dat mijn lichaam overtraind raakt.

De symptomen van overtrainen

Er is geen ‘juiste’ hoeveelheid om te trainen. Voor de één is vijf uur per week intensieve inspanning al te veel, terwijl dit aantal uur bij de ander veel hoger ligt. Dit aantal uur is voor iedereen dus heel persoonlijk.

De symptomen van overtraining zijn daarom ook niet persé af te vinken als checklist. Oftewel: er hoeft geen sprake van overtraining te zijn als je de onderstaande symptomen herkent. De vaststelling en definitie van overtraining is lastig. Daarom wordt het altijd aangeraden om dit door een (sport)arts vast te laten stellen.

Maar omdat we tóch benieuwd waren naar de overkoepelende symptomen van overtrainen, speurden we het internet af. We vonden op deze website een omvangrijk lijstje met de bekende symptomen:

• Vermoeidheid
• Slapeloosheid
• Eetproblematiek
• Depressie
• Prikkelbaarheid
• Gewichtsverlies
• Gebrek aan concentratie
• Verlies van motivatie
• Stijve spieren
• Hogere bloeddruk
• Angst
• Rusteloosheid en niet uitgerust wakker worden.

Niet iets om heel vrolijk van te worden dus. En daarnaast komen ook de volgende gevolgen van overtrainen er nog bovenop.

Overtrainen kan botten en spieren beschadigen

Train je te veel voor wat je eigenlijk aankan? Dan kan je riskeren dat je botten beschadigen. Dit komt door de verhoogde hoeveelheid cortisol die in je lichaam komt door een inspannende training. Cortisol is een steroïde hormoon dat veel processen in het lichaam reguleert, waaronder het metabolisme en de immuunrespons.

Waarom sporten verslavend kan werken

Wanneer er te veel cortisol in je bloedbaan aanwezig is, wordt er meer botweefsel afgebroken in het lichaam. Dit draagt bij aan stress, waardoor je weer meer kans krijgt op blessures. Hoe vaker je traint (en dan spreken we over dagelijks), hoe groter de kans is dat je jouw gymsessie eindigt met gescheurde spieren en verlies van botdichtheid. En laten we eerlijk zijn, dat wil natuurlijk niemand.

Te veel trainen kan het moeilijker maken om zwanger te raken

Het is misschien nu nog niet iets waar je al actief over nadenkt: zwanger worden. Ben je er al wel mee bezig, maar lukt het niet? Kijk dan eens met een streng oog naar jouw trainingsschema. Een studie uit 2012 liet weten dat vrouwen die minimaal vijf uur per week in de sportschool stonden, maar liefst 42 procent minder kans hadden om zwanger te worden dan vrouwen die veel minder vaak naar de sportschool gingen.

We raden nu niet aan om helemaal te stoppen met sporten als je zwanger wilt worden – integendeel zelfs. Lichaamsbeweging is onderdeel van een gezonde levensstijl. Zorg ervoor dat je sporten wel in je wekelijkse routine opneemt, maar zet het op een lager pitje. Ga bijvoorbeeld eens voor een lesje pilates in plaats van boxen, en maak je hoofd leeg met yoga in plaats van een heftige tabata-workout. En niet vergeten: plan minstens twee rustdagen per week in om je lichaam rust en kracht te geven.

Hoe blijf je positief als je niet meteen zwanger wordt? Mijn persoonlijke tips

Waarom je niet al te streng voor jezelf moet zijn

Ga je vijf, zes of zelfs zeven keer per week naar de sportschool? En heb je geen specifiek doel als een fitnesswedstrijd op de planning staan, maar doe je het vooral ‘omdat het moet van jezelf’? Schakel een tandje terug. Wees niet zo streng voor jezelf, en luister naar je lichaam.

Dat betekent overigens niet dat je dagenlang op de bank moet gaan zitten. Juist niet! Je spieren zullen een stuk gelukkiger zijn als je het heftige trainen in de sportschool combineert met LISS, Low Intensity Steady State. Denk aan een lange (strand)wandeling, baantjes trekken in het zwembad of een lekker stuk fietsen. Het gaat erom dat je een relatief lage inspanning lang volhoudt, maar wel consequent.

Echt, je lichaam zal je er dankbaar voor zijn.

Meer weten over sport? Resport houdt je op de hoogte!

Wanneer, hoe vaak en hoe moet je sporten?

• Hoe vaak moet je je work-out veranderen om te blijven verbeteren?
• Waarom ‘s ochtends sporten (voor je werk) je dag positief gaat beïnvloeden
• Iedereen zou aan krachttraining moeten doen (en dit is waarom)