Rosa Bertram Duurzaamheid 14 okt 2024, 10:01

Leestijd: 2 minuten

Wetenschappers zijn bang voor het overshoot scenario: wat is dat?

De afgelopen jaren zijn de waarschuwingen over de klimaatcrisis steeds dringender geworden. Nu wordt er door wetenschappers steeds vaker gesproken over het zogenaamde ‘overshoot-scenario’. Dat klinkt misschien als een technische term, maar het is een situatie die helaas steeds realistischer wordt als we niet snel ingrijpen.

Wat houdt dit scenario precies in en waarom maken wetenschappers zich er zoveel zorgen over?

Wat is het overshoot-scenario?

Het overshoot-scenario verwijst simpelweg naar een toekomst waarin we er niet in slagen om de opwarming van de aarde onder de 1,5 graden Celsius te houden, maar waarin de temperatuur hoger wordt voordat we erin slagen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. En dat is een stuk complexer en gevaarlijk dan veel mensen denken.

Wanneer de aarde namelijk tijdelijk opwarmt tot boven de 1,5 graden, kunnen er al onomkeerbare veranderingen plaatsvinden in het klimaat en de ecosystemen. Waar je dan aan kunt denken?

Het smelten van de ijskappen, het afsterven van koraalriffen en extreme weersomstandigheden zoals hittegolven en overstromingen kunnen snel escaleren. En zélfs als we erin slagen om de temperatuur wereldwijd achteraf te verlagen, ook dan zouden die veranderingen permanent kunnen zijn…

De gevolgen van een overshoot

Eén van de grootste zorgen rond het overshoot-scenario is nog wel de impact die het heeft op kwetsbare ecosystemen. De koraalriffen bijvoorbeeld, die wereldwijd miljoenen mensen van voedsel en werk voorzien, beginnen al bij een temperatuurstijging van 1,5 graden ernstig af te sterven. Als de temperatuur zelfs nog verder stijgt, wordt het herstel onmogelijk.

Maar dat niet alleen. Ook het smelten van de Groenlandse en Antarctische ijskappen kan flink versnellen, en dat kan leiden tot onomkeerbare zeespiegelstijgingen.

Daarnaast verhoogt een overshoot het risico op zogenaamde ‘tipping points’ in het klimaat, waarbij een relatief kleine verandering kan leiden tot enorme en niet terug te draaien verschuivingen. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren met het Amazonewoud, dat een bron van broeikasgassen kan worden…

Al met al staan we er dus niet al te best voor, als we naar de toekomst van de aarde kijken. Wat nu?

Kunnen we een overshoot voorkomen?

Hoewel het overshoot-scenario steeds realistischer lijkt, is de geschiedenis gelukkig nog niet geschreven en is er nog hoop, zoals Jelmer Mommers, klimaatjournalist van De Correspondent vertelt in de podcast BEDROCK Talks. Maar de situatie is urgenter dan ooit. Wetenschappers benadrukken dan ook dat we drastische maatregelen moeten nemen om onze CO2-uitstoot zo snel mogelijk te verminderen. Hoe?

Denk aan het investeren in duurzame energie, het herstellen van ecosystemen en het versnellen van klimaatbeleid zijn bijvoorbeeld cruciale stappen om die rampzalige overshoot te vermijden.

Het overshoot-scenario laat dus zien hoe urgent en complex de klimaatcrisis is. Het is een realiteit die we koste wat het kost willen voorkomen – voor de toekomst van onze planeet én de generaties die na ons komen.

Wil jij je ecologische voetafdruk verminderen? Dit is wat kan jij doen tegen klimaatverandering: 15 tips om verschil te maken.

Bron: HLN

Zo kun je jouw afvalproductie in de keuken verminderen