Rosa Bertram Betere wereld 12 feb 2021, 06:00

Leestijd: 6 minuten

Onderzoek bewijst weer dé (simpele) oplossing tegen de opwarming van de aarde

Het zal niet de eerste keer zijn dat een grootschalig onderzoek uitwijst wat één van de grootste oorzaken is van het verwoesten van de natuur en het opdrijven van de klimaatverandering. De menselijke consumptie, en dan met name de consumptie van (goedkoop) vlees is boosdoener #1. Dat wijst een nieuw rapport uit van het Verenigd Koninkrijk.

De opwarming van de aarde en de verstoring van ecosystemen is grotendeels te wijten aan ons voedselsysteem, meldt het nieuw uitgebrachte rapport.

Het rapport strooit overigens niet alleen met slecht nieuws en komt ook direct met een duidelijke oplossing voor het verwoesten van de natuur en daarmee het verminderen van de leefbaarheid op aarde voor de mens (want yup, dat is wat er nu gaande is). Hoe?

Met een plantaardig dieet kunnen we nog enigszins een halt toe roepen aan de schade die we nu maken.

De status van de aarde

Het klinkt als wéér zo’n negatief verhaal over hoe de wereld eraan toe is. Want dat weten we nu wel, en tja wat kan jij er in je eentje nou aan doen? Toch kan het zo simpel zijn, stelt ook dit nieuwe onderzoek dat werd ondersteunt door het VN-milieuprogramma Unep.

Landbouw is een grote schakel

De opwarming van de aarde en het beschadigen van de natuur is voor een groot deel te danken aan grootschalige voedselindustrieën, zoals die van vlees en zuivel.

Zo blijkt dat landbouw met 86 (!) procent de belangrijkste bedreiging is van 28.000 diersoorten die met uitsterven worden bedreigd. Dat staat in het denktank rapport van Chatham House, the Royal Institute of International Affairs. 

Biodiversiteit gaat rap achteruit

Al eerder schreven we hoe belangrijk biodiversiteit juist is voor een gezonde aarde en ecosystemen, en met een landbouwsysteem dat die biodiversiteit grof gezegd verwoest, gaat dat rap achteruit.

Een serieus én hoopvol gesprek over klimaatverandering met Jelmer Mommers in Bedrock Talks

Simpel gezegd: als we niets veranderen, zal de biodiversiteit alleen maar afnemen, de opwarming van de aarde toenemen en de leefbaarheid voor de mens steeds moeilijker worden. Best een belangrijke topic, zou je denken. Toch duurt het maar lang voor er écht schot in de zaak komt en we onze levensstijl grondig aanpakken. Of op z’n minst een beetje.

En dat terwijl je in je eentje een hoop invloed kan hebben, schrijft ook het nieuwe rapport.

Vicieuze cirkel van goedkope voeding

Als we uitzoomen is de hoofdoorzaak van dit probleem een vicieuze cirkel van goedkope voeding, meldt het rapport. De lage kosten van voeding (een plofkip bijvoorbeeld), leidt tot een grotere vraag naar voedsel en dus ook naar meer afval.

Met nóg meer concurrentie die werken voor nóg lageren kosten. Zo wordt er nog meer land gebruikt (en bomen gekapt) en nóg meer pesticiden. Daar komt het rapport kort gezegd een beetje op neer.

Vegan Vrijdag: bloemkoolsoep met een Aziatische tintje

Dat we in deze tijd op aarde voor grote veranderingen en misschien wel nóg grotere dilemma’s staan, weten de meesten mensen die weleens een krant openslaan, nu wel. Daarom wordt het hoog tijd te focussen op de oplossing.

Los van Klimaatakkoorden vanuit overheden is er namelijk ook een hoop wat individuen zélf kunnen doen. Het rapport is daarom gericht op 3 oplossingen.

Met plant based de wereld redden

De eerste oplossing ligt in de verschuiving naar een meer plant based dieet. Daarmee maak je de grootste impact, omdat het houden van runderen, schapen en ander vee voor de voedselindustrie een gigantische negatieve invloed heeft op het milieu. Hoe zit dat?

Levert weinig voedzame voeding op

Allereerst gaat wel 80 (!) procent van alle landbouwgrond ter wereld naar het fokken van dieren terwijl dit slechts 18 procent van gegeten calorieën oplevert. Dat lijkt niet een geweldig effectief systeem, zelfs als je niet goed bent in rekenen, kan je dat begrijpen. Dat kan beter!

Dit zijn dé vegan hoofdsteden ter wereld (voor als je weer mag reizen)

Meer ruimte voor ecosystemen

Als we kiezen voor meer plantaardig eten, komt er simpelweg meer grond vrij en wordt de natuur minder beschadigd. Daarnaast maken we dan meteen plek vrij voor de tweede oplossing uit dit rapport. Dat is de oorspronkelijke ecosystemen en de natuur te laten herstellen, zodat de biodiversiteit vanzelf weer groter wordt.

Biologisch eten

Op die manier wordt er minder landbouwgrond gebruikt voor goedkope en lage kwaliteit voeding met veel pesticiden, en komt er meer ruimte vrij door de derde oplossing. Namelijk biologische landbouw. Die is namelijk een stuk beter voor het milieu én onze gezondheid.

Klimaatverandering oplossen door voedselsysteem aan te pakken

‘Wat gaat mijn plantaardige dieet nou voor zode aan de dijk zetten?’, denk je misschien. Nou, wellicht meer dan je denkt. Want het totale voedselsysteem is momenteel goed voor ongeveer 30 procent van alle uitstoot van broeikasgassen. Daarvan is de helft afkomstig van dieren.

Ben je net vegan? 7 belangrijke tips voor beginners

Jouw keuze in voeding is dus wel degelijk een belangrijke schakel in deze ketting. Om een beeld te schetsen: een kilo Nederlands rundvlees zorgt voor 24 kilo broeikasgas, terwijl bij de productie van een kilo plantaardige vleesvervangers zoals falafel maar 2,5 kilo broeikasgas vrijkomt.

Elke keuze stelt, zou je dus kunnen stellen.

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

En de gezondheid wereldwijd

Een (meer) plantaardig dieet kan overigens ook een goede oplossing zijn voor de 3 miljard mensen ter wereld die nu of te weinig eten of te zwaarlijvig zijn.

Een studie uit 2019 (op basis van ruim 200 onderzoeken) wees uit dat een plantaardige levensstijl positieve effecten heeft op gewicht, energie en ontstekingen, bij gezonde deelnemers én mensen met obesitas en diabetespatiënten.

Over het algemeen is een plant based dieet voedzamer en beter voor de spijsvertering en dat leidt weer tot een betere algehele gezondheid.

Verborgen kosten

Volgens Susan Gardner, directeur van de ecosysteemafdeling van Unep, wordt er bij de productie en verkoop van goedkope voeding (zoals goedkoop vlees) niet rekening gehouden met de verborgen kosten voor onze gezondheid en de natuur.

“Het hervormen van de manier waarop we voedsel produceren en consumeren is een grote prioriteit,” vertelt ze aan The Guardian.

Hoe je komend jaar een positievere impact kunt hebben op het klimaat

Pijnlijke cijfers

Dat de gemiddeld epopulatiegrootte van wilde dieren sinds 1970 met 68 (!) procent is gedaald, benadrukt die prioriteit alleen maar.

Het is zelfs zo erg dat 60 procent van alle zoogdieren landbouwdieren als koeien of varkens zijn. Mensen zijn 36 procent en andere dieren 4 procent. Dat is alles behálve biodiversiteit dus.

Het lijkt ons duidelijk, met een plantaardig dieet kunnen we een groot verschil maken.

Meerdere onderzoeken

Dit onderzoek is niet het eerste onderzoek dat met die oplossing komt. Een aantal jaar geleden verscheen een rapport waarbij onderzoekers uit 35 verschillende landen betrokken waren. Zij bogen zich gezamenlijk over de klimaatverandering en onze wereld die spreekwoordelijk in de fik staat. Hoe verder?

Ze kwamen toen met een dieet waarmee iedereen ter wereld in 2050 gezond en duurzaam zou kunnen eten. Even voor de goede orde: we zijn nu met ruim 7 miljard mensen en tegen die tijd zullen dat zo’n 10 miljard zijn. Het dieet? Je raadt het al: meer plantaardig en dus veganistisch!

Gelukkig is veganistisch eten of in elk geval meer groente eten in plaats van vlees of zuivel, alles behalve moeilijk of saai. Deze heerlijke recepten bewijzen dat maar weer:

• Vegan ravioli met kaas-walnotenvulling, paddenstoelen en groene kruidenbotersaus
• McDonalds komt nu met plantaardige burger: welkom McPlant Burger
• Vegan granola-ontbijttaart met tropisch fruit en plantaardige flat white

Met een (meer) plant based dieet de wereld redden? Dat lijkt ons een goede deal!