Annemarie Hartsuiker Psyche 2 okt 2024, 07:55

Leestijd: 4 minuten

Alles over de impact van een narcistische moeder op een volwassen kind

Opgroeien met een narcistische moeder kan een grote impact hebben op jouw mentale welzijn. De eerste jaren van ons leven zijn cruciaal voor de ontwikkeling van onze hersenen en de hechtingsstijl die je op op latere leeftijd ontwikkelt. Als kind van een narcistische moeder wordt jouw sociale en emotionele groei sterk beïnvloed.

Een trauma door opgroeien met een narcistische moeder sluipt er ongemerkt in. Omdat je niets anders gewend bent, pas je je jouw hele leven aan. Dit kan leiden tot een reeks problemen waar je zonder therapie niet vanaf komt.

Zo herken je een narcistische moeder

Een narcist is lastig te herkennen, zeker voor de buitenwereld. Want een narcistische moeder doet zich altijd goed voor. Soms lijkt het zelfs alsof ze zichzelf wegcijfert voor de kinderen. Maar deze betrokkenheid is niet écht. Ze wil graag gezien worden als de beste moeder en de beste klassenouder. Ze heeft dan ook snel een oordeel over andere gezinnen, waar het in haar ogen altijd minder goed gaat met de opvoeding.

Mark Ettensohn, PsyD en auteur van Unmasking Narcsissim: A Guide to Understanding the Narcissist in Your Lifezegt hierover: “Narcistische ouders kunnen onrealistisch positieve feedback geven die plotseling kan omslaan in overdreven harde, belerende of bestraffende kritiek.”

Hij schrijft ook dat een narcistische ouder emotioneel manipulatief en dwingend kan zijn. In een gesprek verschuift de ouder de focus altijd weer naar zichzelf. Een narcistische ouder is vaak te veel betrokken bij het leven van volwassen kinderen. Ze willen betrokken zijn en je doet het eigenlijk nooit goed.

Kenmerken van een volwassen kind met narcistische moeder

Dit zijn kenmerken die het gevolg zijn van opgroeien met een narcistische moeder:

1. Laag zelfbeeld

Kinderen die opgroeien met een narcistische ouders hebben meestal een laag zelfbeeld. Dit lage zelfbeeld beïnvloedt je dagelijkse leven. De keuzes die je maakt, relaties die je aangaat en het vermogen om stress te weerstaan hebben daar bijvoorbeeld mee te maken.

Narcistische ouders voeden hun kinderen op met het idee dat hun authentieke zelf op de een of andere manier niet goed genoeg is. Alles wat niet overeenkomt met het standpunt van de ouder wordt gekleineerd of afgewezen. Het kind schaamt zich voor het hebben van een eigen mening, gevoelens en behoeften. Dit resulteert in een diepe eenzaamheid en gevoelens van waardeloosheid. Je voelt je nooit goed genoeg.

2. Overheersende innerlijke criticus

Als volwassene met een narcistische ouder heb je altijd een narcist-in-residence in je hoofd. Hoor je de stem van je moeder als je een fout maakt of ergens over twijfelt? Dat kan dus ontstaan in de opvoeding. Bij alles wat je doet hoor je de stem van een narcistische ouder die je bekritiseert, oordeelt en je het gevoel geeft dat je het niet goed doet. Overigens zijn sommige mensen ook zelfkritisch, dit is weer anders dan de stem van een van je ouders constant horen.

3. Onrealistisch perfectionisme

Dochters van narcisten beginnen vaak aan projecten (carrières, ondernemingen of hobby’s), maar maken deze nooit af vanwege de drang om alles perfect te doen. Als het niet perfect kan zijn, geven ze al snel op. De behoefte om perfect te zijn, houdt je zo tegen om écht iets te bereiken. Dit komt door de angst om dingen verkeerd te doen. Kinderen van een narcistische moeder zijn bang om fouten te maken en ze nemen elke beslissing die ze nemen in twijfel.

4. Please gedrag

Een kind van een narcistische moeder kent vaak zijn eigen gedachten niet. Ze zijn zo gefocust op het vermijden van kritiek, dat ze zich liever aanpassen aan de behoeften van vrienden, collega’s, geliefden of familieleden.

5. Chronische schaamte

Narcisten zijn afkerig van schaamte en projecteren hun schaamte meestal op anderen (inclusief hun kinderen) om te voorkomen dat ze deze zelf ervaren. Een narcistische moeder draagt schaamte over door projectie op haar kinderen. Dit resulteert een chronische schaamte die levenslang zal blijven. Kinderen zijn extreem gevoelig voor schaamte en zullen deze gevoelens internaliseren en ze tot ver in de volwassenheid in zichzelf meedragen.

In het artikel Daughters of Narcissistic Mothers schrijft Darlene Lancer over de giftige schaamte die narcistische ouders hun kinderen aandoen:

“Ze voelt zich zelden of nooit geaccepteerd omdat ze gewoon zichzelf is. Ze moet kiezen tussen zichzelf opofferen of de liefde van haar moeder verliezen – een patroon van zelfverloochening en aanpassing wordt herhaald als wederzijdse afhankelijkheid in volwassen relaties.

Haar authentieke zelf wordt afgewezen, eerst door haar moeder en daarna door haarzelf. Het gevolg is giftige schaamte, gebaseerd op de overtuiging dat er niet van haar authentieke zelf gehouden kan worden.”

Hoe overkom je een trauma door een narcistische moeder?

Een narcistische moeder heeft een grote invloed op de mentale gezondheid. Als kind ben je enorm kwetsbaar en het trauma zit vaak diep geworteld. Dat betekent niet dat er geen herstel mogelijk is. Van jezelf leren houden, zelfbewustzijn creëren en het onder ogen zien en verwerken van het trauma helpen in het proces van genezing.

Op deze tien manieren kan jouw mentale gezondheid relaties beïnvloeden.

Zo herken je verborgen narcisme bij vrouwen