Julia van Buuren Voeding 2 jan 2024, 08:26

Leestijd: 3 minuten

Is het gezond om je ontbijt over te slaan?

Ontbijten is gezond en het ontbijt is de belangrijkste maaltijd van de dag. Dit is wat ons altijd werd verteld, maar tegenwoordig slaan steeds meer mensen het ontbijt in de ochtend over, want hierdoor zou je sneller kunnen afvallen. Is dit echt zo? Wij zochten het uit.

Het Voedingscentrum benadrukt dat ontbijten belangrijk is omdat het voor nieuwe energie zorgt na de lange nacht.

Ontbijten is gezond

Je haalt belangrijke voedingsstoffen uit het ontbijt en het kan aansporen om de gehele dag regelmatiger te eten. Ook raadt het Voedingscentrum ontbijten aan omdat het mogelijk positieve effecten op de gezondheid zou hebben. Uit onderzoeken blijkt dat als je ontbijt, je minder risico hebt op overgewicht, diabetes, hart- en vaatziekten en een hoge bloeddruk.

Kleine disclaimer: wel vermelden zij dat het overslaan van het ontbijt eventueel kan samenhangen met andere ongezonde gewoonten.

Eerder overlijden zonder ontbijt

Uit Amerikaans onderzoek blijkt zelfs dat een maaltijd overslaan de kans op overlijden vergroot. Je zou volgens dit onderzoek sneller overlijden aan hart- en vaatziekten als je het ontbijt overslaat. Wel wordt benadrukt dat er nog geen directe oorzaak is gevonden, andere factoren kunnen meespelen en niet alleen de frequentie maar ook de kwaliteit van de maaltijd is belangrijk.

Diëtist Michaël Sels benoemt nog meer negatieve effecten die opspelen wanneer je je ontbijt overslaat. Je bent dan namelijk gevoeliger voor ongezonde snacks. “Ook kan het overslaan van je ontbijt ervoor zorgen dat je metabolisme of verbranding een stuk trager op gang komt”, zegt Sels.

Niet goed onderbouwd

Dr. James Betts, hoofddocent voeding aan de Universiteit van Bath, meldt dat het idee dat ontbijten goed is kan voortkomen uit marketingcampagnes voor onder andere ontbijtgranen. “Het probleem is dat de voordelen van ontbijten, hoewel ze logisch klinken, grotendeels aannames zijn op basis van observationele studies die nooit echt getest zijn.” Betts pleit daarom voor meer onderzoek.

Vasten

In vroegere tijden sloeg de oermens het ontbijt vaak over. Dit kwam simpelweg omdat er niets te eten was. Tegenwoordig vasten mensen vrijwillig, vanuit religieuze overwegingen of om af te vallen.

Hanno Pijl, hoogleraar diabetologie aan het Leids Universitair Medisch Centrum, betoogt dat vasten meerdere voordelen heeft, maar dat dit wetenschappelijk moeilijk te onderbouwen is. Dit komt omdat het lastig is om mensen te vinden die jarenlang een bepaald dieet volgen.

Volgens Pijl kan vasten het verouderingsproces remmen en verkleint het de kans op chronische ziekten, zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten en kanker.

Intermittent fasting

Intermittent fasting, oftewel afwisselend vasten, is erg populair. Dit kan periodiek en in verschillende intervallen, bijvoorbeeld om de dag of twee dagen per week. Met intermittent fasting kun je afvallen als je minder calorieën met je voeding binnenkrijgt dan je verbruikt. Hoe langer je vast, hoe langer je vet verbrandt. Bij het vasten wordt het ontbijt vaak overgeslagen.

Intermittent fasting kan een positief effect hebben op sommige waarden in het bloed. De vetten in het bloed dalen, en een daling in cholesterol en LDL-cholesterol wordt in sommige onderzoeken wel gevonden en in andere niet. Daarnaast lijkt de bloeddruk te verlagen wanneer er eveneens voldoende gewichtsafname is. Er kan ook een gunstig effect zijn op nuchtere insulinewaarden en insulineresistentie. Vasten, oftewel maaltijden zoals het ontbijt overslaan, blijkt volgens de intermittent fasting-methode dus positief te zijn.

Desalniettemin is er nog niet veel bekend over de effecten van intermittent fasting op de gezondheid op lange termijn.

Aandacht voor je eten

Of ontbijten nu wel of niet goed voor je is, het is het allerbelangrijkste om met aandacht te eten. Daarom is het verstandig om er bewust bij stil te staan wat je eet en wanneer. Op die manier kun je de inname van te veel calorieën uit voedingsmiddelen die een lage voedingswaarde hebben, tegengaan.

Volgens een Harvard-arts is dít het beste ontbijt om iedere dag te eten