Nancy van Batenburg Psyche 28 dec 2018, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Je onderbuikgevoel: kan je het vertrouwen?

Je zou het ook intuïtie kunnen noemen: je onderbuikgevoel. Je weet wel, dat gevoel dat je krijgt in je maag als je bijvoorbeeld moet beslissen of het verstandig is om iemand te vertrouwen. Of om voor dat huis of die baan te gaan. Je kan eindeloos nadenken óf vertrouwen op dat onderbuikgevoel, dat eigenlijk al meteen aangeeft of je iets wel of niet moet doen. Maar kun je eigenlijk wel helemaal vertrouwen op je onderbuikgevoel?

Je onderbuikgevoel als raadgever

De Amerikaanse journalist Malcolm Gladwell raadde in zijn bestseller The Tipping Point in elk geval iedereen aan om vaker op je intuïtie te vertrouwen bij het maken van beslissingen. Volgens hem kun je door te luisteren naar je onderbuikgevoel uitstekende beslissingen maken. En dat niet alleen: de wereld zou er ook nog beter van worden, aldus Gladwell.

Ook psycholoog en hoogleraar Ap Dijksterhuis zegt dat je onderbewuste eigenlijk razend slim is. Hij schreef het boek Het Slimme Onderbewuste, waarin hij stelt dat je onderbewuste tot 20.000 (!) keer zoveel informatie kan verwerken als je bewuste. Luisteren naar je onderbuikgevoel, stelt je in staat om betere beslissingen te nemen dan rationeel denken, aldus de psycholoog. En nog sneller ook. Tel uit je winst.

Dit vind je vast ook interessant: Zo leer je naar je gevoel te luisteren

Zo werkt onderbuikgevoel

Maar is het áltijd beter om naar je onderbuikgevoel te luisteren? Want waar komt dat gevoel eigenlijk vandaan? Je onderbuikgevoel herken je aan dat nare gevoel in je buik. Of juist een fijn gevoel in je buik, vergelijkbaar met vlinders die je voelt als je verliefd bent.

Albert Einstein zei dat een onderbuikgevoel ontstaat doordat je onbewust bepaalde informatie oppikt. Op basis van eerdere ervaringen, leer je een inschatting te maken over de uitkomsten van beslissingen. Andere wetenschappers verklaren weer dat er een soort supersnelweg is tussen je onderbuik en je hersenen. Justin Sonnenburg en Erica Sonnenburg schrijven in hun boek The Good Gut dat deze connectie niet alleen een metafoor is. Ons brein en ons onderbuikgevoel (gut feeling in het Engels) zijn met elkaar verbonden door een netwerk van neuronen, chemische stofjes en hormonen. Die geven constante feedback aan je brein. En zeggen bijvoorbeeld dat je stress hebt. Of honger. En zelfs dat je afstevent op een burn-out.

Die knoop in je maag die je voelt als je naar de afschriften van je creditcard kijkt, is volgens de wetenschappers een voorbeeld van hoe die brein-onderbuikconnectie werkt. Dr. Deepak Chopra zegt zelfs: “Je onderbuik maakt dezelfde chemische stoffen aan als je hersenen doen wanneer je nadenkt.”

Hoe betrouwbaar is je onderbuikgevoel?

Door die krachtige functie wordt de onderbuik ook wel ‘het tweede brein’ genoemd. Het kan een krachtige raadgever zijn als je beslissingen moet nemen of situaties moet inschatten. Maar is je onderbuik of intuïtie in alle gevallen betrouwbaar? Niet altijd: je intuïtie heeft het ook weleens mis.

Zo kan je ook angst voelen in je onderbuik, omdat er iets van je gevraagd wordt dat je vraagt om uit je comfortzone te stappen. Het gevoel in je onderbuik kan dan onplezierig aanvoelen en als je daar puur op af zou gaan, zou je nee zeggen. Terwijl het vaak juist goed is om dingen te doen die je misschien eng vindt, omdat die je helpen groeien. Je gevoel kan ook ‘nee’ zeggen op basis van een (voor)oordeel dat je misschien hebt. Wat weer een gevoel van angst oproept in je onderbuik.  Je bent misschien weleens in een situatie terechtgekomen waarvan je gevoel van tevoren zei: “Da’s niets voor mij”, om er achteraf achter te komen dat je het als hartstikke leuk hebt ervaren. Dat angstige gevoel of die weerstand in je onderbuik kunnen dus ook worden opgeroepen door emotie.

Herdenken: waarom het zo belangrijk is

Kan je altijd op je onderbuikgevoel vertrouwen?

Dus ja: het is zéker goed om op je onderbuikgevoel te vertrouwen. Dit tweede brein weet namelijk veel meer dan je denkt en stelt je in staat om vrijer en sneller beslissingen te maken, zonder eindeloos wikken en wegen. Maar voel je angst of weerstand? Leer dan te onderscheiden of dat gevoel in je maag niet toevallig voortkomt uit emotie. Emotie en gevoel zijn wel degelijk anders.

Hoe leer je herkennen of dat onderbuikgevoel een emotie of een gevoel is? Aan de felheid. Emoties voelen vaak sterk: het zijn vrij krachtige lichaamssensaties als angst, woede, verdriet, afschuw of vreugde. Gevoelens zijn juist rustig en zacht, ingegeven door een soort innerlijke wijsheid. Zodra je die twee van elkaar kunt onderscheiden, kan je ten volle vertrouwen op wat je onderbuikgevoel je vertelt.

Meer lezen over je onderbewuste:

• Rationeel denken is overrated: zo train je je intuïtie
• Zo ontstaan de bekende aha-momentjes in je brein
• Hoe je in drie simpele stappen leert luisteren naar je onderbuikgevoel