Rosa Bertram Welzijn 1 jan 2025, 12:13

Leestijd: 3 minuten

Waarom angsten erger zijn in de ochtend (en hoe je dat vermindert)

Het liefst wil je natuurlijk dat het begin van je dag een rustig moment is. Je opent je ogen, rekt je uit en bereidt je voor op een nieuwe dag. Toch ervaren veel mensen helaas vaak precies het tegenovergestelde: ze voelen namelijk juist in de ochtend een golf van angst. Ofwel: ochtendangst genoemd. Maar waarom is angst vaak erger in de ochtend?

En belangrijker nog, wat kun doen aan ochtendangst?

De wetenschap achter ochtendangst

Het is in eerste instantie goed om te weten, dat ochtendangst geen formele diagnose is, maar wel een bekend fenomeen waar veel mensen last van hebben. Die ochtendangst kan ontstaan door een combinatie van verschillende biologische en psychologische factoren. Zo is cortisol, ook wel bekend als het stresshormoon, vaak ’s ochtends het hoogst. Dat hormoon helpt je immers wakker te worden, maar bij mensen die gevoelig zijn voor angst kan een hoge cortisolspiegel zorgen voor een overweldigend gevoel van stress.

Daarnaast speelt ook psychologie een rol. Gedachten over wat je die dag allemaal nog moet doen, kunnen een soort sneeuwbaleffect hebben. Dat wordt ook wel ‘anticiperende angst’ genoemd. Je brein gaat in dan in een overdrive en projecteert allerlei worst-case-scenario’s, vaak nog voordat je uit bed stapt. Je begrijpt: dat is natuurlijk alles behalve ontspannen.

Hoe herken je ochtendangst?

Misschien denk je dat het normaal is om je ‘s ochtends wat nerveus te voelen, maar ochtendangst gaat verder verder dan een lichte spanning. De symptomen van ochtendangst kunnen zijn:

• Een verhoogde hartslag of het gevoel van een ‘brok’ in je keel.
• Zweten, trillingen of een knoop in je maag.
• Piekerende gedachten die moeilijk te stoppen zijn.
• Een gevoel van hopeloosheid of paniek.

Als deze gevoelens je ochtendroutine verstoren, dan kan het tijd zijn om actie te ondernemen.

Wat kun je doen om ochtendangsten te verminderen?

Word jij geregeld wakker met angstige gedachten? Dan zijn er gelukkig een paar praktische stappen die je kunt nemen om je dag rustiger te beginnen:

1. Creëer een rustige ochtendroutine

Hoe je de ochtend begint, zet vaak de toon voor de rest van je dag. Probeer daarom een fijne routine te ontwikkelen waarvan je kalm wordt. Sta bijvoorbeeld net wat eerder op, zodat je genoeg tijd hebt voor ademhalingsoefeningen of meditatie. Dat helpt om je zenuwstelsel te kalmeren voordat je je dag begint.

2. Beweeg je angst weg

Lichaamsbeweging is een bewezen manier om angst te verminderen. Een korte wandeling of een paar minuten yoga kan al helpen. Door te bewegen verlaag je namelijk je cortisolspiegel en geef je je brein een dosis feel good-chemicaliën zoals endorfine.

3. Wees mindful met je gedachten

Vaak is het niet de situatie zelf, maar onze interpretatie ervan die angst veroorzaakt. Mindfulness kan je helpen om afstand te nemen van negatieve gedachten. Probeer bijvoorbeeld een meditatie-app of schrijf je gedachten op om ze beter te begrijpen.

4. Skip cafeïne en suiker

Hoewel een kopje koffie voor velen verleidelijk kan zijn, kan cafeïne juist die angstgevoelens versterken. Ga in plaats daarvan voor een kop kruidenthee of een chai thee. Voorkom het liefst ook een suikerpiek bij je ontbijt, omdat dit je cortisolspiegel kan verhogen.

5. Geef jezelf een realistischer perspectief

Stel jezelf de vraag: ‘Hoe waarschijnlijk is het dat mijn angst werkelijkheid wordt?’ Door je angsten rationeel te bekijken, kun je ze vaak relativeren. Schrijf op waar je bang voor bent en bedenk wat je daadwerkelijk kunt doen om ermee om te gaan.

Zoek hulp als het nodig is

Als ochtendangst een terugkerend probleem is dat je dagelijkse leven belemmert, dan is het verstandig om met een professional te praten. Een therapeut kan je helpen de onderliggende oorzaken te begrijpen en technieken aanreiken om ermee om te gaan.

Hoe overkom je jouw angsten in een liefdesrelatie? Livia deelt haar verhaal. Hoe ik door soloreizen heel veel angsten overwon.

Colijn: ‘Mijn man en ik groeien uit elkaar sinds de baby’