Viktoria Susovits Spiritualiteit 10 sep 2020, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Non-dualisme – alles is één (en de weg tot verlichting?)

Op mijn zoektocht naar ‘mijn ware zelf’ stuitte ik, naast een heleboel andere levensvisies, filosofieën en meer en minder interessante inzichten, op de eeuwenoude filosofie van het non-dualisme. Het idee dat alles één is sprak mij erg aan en ik ben me gaan verdiepen in deze wondere wereld.

Non-dualisme, ook wel Advaita Vedanta genoemd, is een van origine hindoeïstische filosofie uit het oude India. Het wordt gezien als een van de klassiek Indiase wegen om verlichting te bereiken. Het behoort tot een van de sub-scholen van de Vedanta, een zeer uitgebreide hindoeïstische filosofie.

Non-dualisme

A-dvaita betekent niet-tweeheid, non-dualiteit. Alles is opgebouwd uit dezelfde bouwstenen en komt voort uit dezelfde bron; energie. Bomen, de zon, gedachten, gevoelens, de jam op je brood, de maan en de sterren. Alles is één, er is geen twee!

In mijn zoektocht vond ik veel verschillende vormen van non-dualisme. Leraren die voornamelijk vanuit een non-dualistische achtergrond spreken zijn Meister Eckhart, U. G. Krishnamurti, Ramesh Balsekar, Wei Wu Wei en Alan Watts. Ook de meer bekende leraar Eckhart Tolle wordt vaak beschreven als een non-dualist.

Ook lezen: De 20 mooiste quotes van Eckhart Tolle

Hij leert ons om onze gedachten en ons ego te observeren en er niet mee samen te vallen. We zijn niet ons denken. Als we ons teveel identificeren met onze gedachten en ego, leven we met veel zorgen. We leven niet in het nu, maar in de toekomst en het verleden. Door een observator te ontwikkelen, kunnen we het ego overstijgen waarmee we grote vrijheid winnen.

Pas dan kunnen we de eenheid zien waar we allemaal deel van uitmaken. Door meer bewustzijn te ontwikkelen, kunnen we de verbondenheid met elkaar voelen en ervaren.

Wetenschap vs. spiritualiteit

Een andere, bekende non-dualist was Einstein. Met zijn bekende theorie E=mc2 legde hij kort gezegd uit hoe materie energie is in een andere vorm. Materie en energie zijn twee verschillende uitingsvormen van hetzelfde, net als water vloeibaar kan zijn, maar ook in ijs en gas kan veranderen. Alles is energie!

De wetenschap lijkt vaak recht tegenover spiritualiteit te staan, maar dat is zeker niet in alle gevallen zo. Hedendaagse wetenschap ontmoet steeds vaker spiritualiteit om de werkelijkheid achter de illusie te ontdekken. In de documentaire What the Bleep Do We Know uit 2004 zien we deze combinatie tussen wetenschap en spiritualiteit samengaan.

Lees ook: Wat is spiritualiteit nou eigenlijk? Een heldere uiteenzetting

Het zijn de ‘harde’ wetenschappers, neurologen en kwantum fysici, die hier aan het woord zijn. Kwantum fysici leggen uit hoe ze steeds dieper zijn gaan zoeken naar de allerkleinste delen, de bouwstenen van het universum. Een van de onderzoekers, de wetenschapper John Hagelin, vertelt over de ontdekking dat als je elke atoom steeds verder opdeelt in kleinere delen, je uiteindelijk uitkomt bij bewustzijn.

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

Alles in de natuur is niet-persoonlijk

De meest radicale vorm van non-dualisme vond ik bij een hedendaagse spreker Tony Parsons. Ook zijn boodschap is dat alles één is, maar hier in zijn meest absolute vorm. Hij voert dit principe zo radicaal door, dat hij zegt dat alles in de natuur niet-persoonlijk is. Er is geen jij en ik, geen lichaam en geest, geen hier en daar.

Er zijn geen individuen die losstaan van het geheel. We leven in een illusie dat we autonome wezens zijn, met een eigen leven en een vrije wil. In wezen zijn we geen afgescheiden personen, maar zijn we allemaal een vorm waarin energie zich in manifesteert.

Bomen groeien, planeten cirkelen om de zon en het lijkt alsof ‘jij’ deze tekst leest en dat jouw keuze was. Doordat wij een zelfbewustzijn hebben, lijkt het alsof er een ‘ik’ is dat kiest, denkt en doet. Maar het ‘ik’ is slechts een constructie van het brein; de illusie van het ‘ik’ en mijn verhaal, afgescheiden van de rest van de wereld.

Er is niemand die iets kan doen of bereiken. We zijn oncontroleerbare energie die de vorm aanneemt van mens-zijn, maar er is hier verder ‘niemand’.

Parsons geeft geen adviezen, tips of lessen over hoe je zou moeten leven. Om leraren als Eckhart Tolle, die ons vertellen hoe we ons bewustzijn kunnen vergroten, moet hij hartelijk lachen. Volgens Tony is er niet ‘iemand’ die door iets te doen iets anders kan bereiken. Hij bekritiseert alle leraren die je voorhouden hard te werken om verlicht te worden. Het non-dualisme van Parsons zet de wijze waarop we naar de wereld en onszelf kijken volledig op zijn kop.

Mijn zoektocht naar het ware zelf ben ik inmiddels gestaakt. Tolle heeft me erg geïnspireerd, maar Parsons pakt je echt bij de ballen. Wil je eens je wereldbeeld overhoop halen, ga dan naar een van zijn bijeenkomsten.

Meer spiritualiteit

• 5 x niet zweverige boeken over spiritualiteit
• Bedrock Talks: over verslaving, liefde en spiritualiteit met Jan Geurtz
• De spirituele filmsite: dit is waarom je je Netflix-account wilt inruilen voor Gaia