Laurien Bleeker Psyche 8 aug 2024, 10:21

Leestijd: 3 minuten

Zo kom je erachter of je neurodivergent bent

Dit jaar in juni vond alweer de zevende editie van Neurodiversity Pride Day plaats, een dag waarop gevierd wordt dat neurodivergente mensen uniek zijn en een meerwaarde zijn voor de neurodiversiteit in de samenleving.

Neurodivergent zijn gaat over iedereen die neurologisch verschillend is van de neurotypische meerderheid. Met andere woorden: over mensen waarvan hun brein anders in elkaar zit dan dat van mensen met hersenen volgens de norm.

Wat houdt neurodiversiteit in?

De term neurodiversiteit (een samenvoeging van neurologische diversiteit) verwijst naar de natuurlijke variatie in de manier waarop menselijke hersenen functioneren. Daaronder valt neurotypisch (niet-neurodivergent), wat in de maatschappij als de norm wordt gezien. En dus neurodiversiteit, wat betekent dat de hersenen anders werken, bijvoorbeeld in het geval van ADHD, dyslexie of Gilles de la Tourette.

Geen norm, alleen verschil

In plaats van deze stoornissen te zien als afwijkingen, staat neurodiversiteit voor de erkenning van deze verschillende manieren van denken en ervaren. Iemand die neurodivergent is maakt gewoon deel uit van het spectrum van de mens en is volgens de neurodiversiteit niet afwijkend, maar denkt op een andere manier dan iemand die neurotypisch is. In dat geval is er dus geen norm, maar alleen verschil.

Dit concept ontstond eind jaren ’90 door Judy Singer, een socioloog uit Australië. Zij stelt dat mensen die neurodivers zijn, niet abnormaal zijn, maar dat ze gewoon anders functioneren en anders denken. De neurotypische samenleving, zou neurodivergente mensen moeten omarmen en niet als anders, vreemd of bijzonder moeten zien.

Welke stoornissen vallen onder neurodiversiteit?

De term neurodiversiteit omvat vele neurologische variaties, waarvan dit er slechts een paar zijn:

• Autisme
• ADHD
• Dyslexie
• Dyscalculie
• Gilles de la Tourette
• Hoogbegaafdheid
• Hoogsensitiviteit
• Niet-aangeboren hersenletsel
• Verstandelijke beperking
• Schizofrenie

Hoe weet je of je neurodivergent bent?

Het spectrum van neurodiversiteit is zo breed, dat je niet zomaar kan bepalen of je neurodivergent bent. Meestal merk je het op een gegeven moment aan patronen van jezelf die afwijkend zijn van wat wordt gezien als de norm. Je hebt bijvoorbeeld het gevoel dat je anders denkt dat anderen. In veel gevallen wordt een diagnose van neurodivergentie gesteld door bijvoorbeeld een psycholoog of neuroloog.

Soms wordt dit op de basisschool al duidelijk, in het geval van dyslexie, dyscalculie bijvoorbeeld. Of bij autisme of ADHD. Soms kom je er pas (veel) later in je leven achter dat je ‘ergens op het spectrum’ zit.

Kenmerkende denkstijlen van een neurodivergent brein

• Denken in verhalen, beelden en ideeën
• Het nut ergens van willen weten
• Denken in het grote geheel
• Snel oplossingen kunnen bedenken
• Nieuwe dingen willen doen
• Snel verbanden leggen

Neurodiversiteit is dus een oneindige variatie van het menselijk brein met verschillende manieren van denken, waarnemen, leren en interpreteren. In dat geval zou je kunnen denken dat heel veel mensen neurodivergent zijn, misschien wel zonder het te weten. Waar neurodiversiteit uiteindelijk dan ook om gaat, is er geen norm is, maar slechts verschillen.

Hank (57) zit al vier jaar thuis: ‘Deze maatschappij is niet ingericht op hoogbegaafdheid’