Rosa Bertram Maatschappij 12 apr 2023, 08:04

Leestijd: 5 minuten

De lessen die we kunnen leren van de inheemse Himba’s in Namibië

Het gras is altijd groener bij de buren – in ieder geval wél in onze rubriek ‘Leren van de…’. Want hoewel we dankbaar zijn dat we in Nederland wonen, is de wereld een heleboel mooie culturen rijk waar we graag wat levenslessen van aannemen. Vandaag vertellen je wat wij kunnen leren van de inheemse culturen in het zuidelijke deel van Afrika: Namibië.

In Europa leven we met heel wat verschillende culturen dicht op elkaar. Daar kunnen we ontzettend veel van opsteken, zoals je bijvoorbeeld kunt lezen in ons artikel Leren van de Noren: leven in de buitenlucht met het heuse ‘Friliftsliv‘. De wereld is natuurlijk nog véél meer culturen en wijsheden rijk. Wat kunnen we leren van culturen buiten Europa?

We duiken in de inheemse cultuur van het Afrikaanse land Namibië.

Wilde landschappen en oude culturen in Namibië

BEDROCK’s editor Rosa verliet onlangs haar thuishonk Portugal om zich onder te dompelen in de schoonheid van Afrika. En niet zonder reden. De Afrikaanse cultuur is rijkelijk qua landschappen, vlakten, culturen én wildlife. En dus dook ze head first het avontuur in en reed bijna een maand lang rond in een terreinwagen mét tent op het dak.

Van de natuur je werk maken? Dít is hoe jij wildlifde-ranger wordt

Langs rode duinen, Maan- en Venus-achtige landschappen, wilde watervallen, maar ook langs prachtige inheemse culturen. Want hoewel Namibië één van de minst bewoonde landen ter wereld is (je komt er in het grootste deel van het land soms dagen lang niemand tegen), is het ook rijk aan indigenous tribes, die onaangetast door de Westerse wereld leven zoals hun voor vaderen dat deden.

Welke lessen kunnen we in het Westen opsteken van deze oude culturen?

Lessen van de inheemse culturen in Namibië

Hoewel er in het Afrikaanse land (dat zo’n dertig jaar geleden nog tot Zuid-Afrika behoorde) maar twee miljoen mensen wonen terwijl het wel twintig (!) keer groter is dan Nederland, vind je er in het ‘niemandsland‘ toch heel wat verschillende inheemse stammen die tot op de dag vandaag leven, zoals hun voorouders dat deden.

Deze 6 tips helpen je om vandaag nog een beter mens te worden

Er leven ten minste elf inheemse stammen, de oorspronkelijke inwoners van Namibië. De bekendste stammen zijn er de Bosjesmannen of San, die meer in Oost-Namibië wonen en de Himba’s die meer in het Noord-Westen van het land wonen.

Ondanks dat je misschien nog nooit eerder van ‘Himba’s’ hebt gehoord, is de kans tóch groot dat je de foto hieronder herkent. Deze is gemaakt door de wereldberoemde fotograaf Jimmy Nelson (die in Amsterdam woont). Hij dompelt zich overal ter wereld onder in verschillende inheemse stammen, waaronder de Himba’s. En dat doet hij niet zomaar.

View this post on Instagram

A post shared by Jimmy Nelson (@jimmy.nelson.official)

De Himba-stammen

Himba’s zien er adembenemend uit, zoals je kan zien op de bovenstaande foto die vlakbij de Epupa Falls in het Noorden vlakbij Angola, is gemaakt. Wat kunnen we leren van de Himbacutluur?

Family first

Zoals bij veel inheemse stammen het geval is, draait het lokale leven er geheel om familie en vooral de stam waarin je geboren bent. Rijkdom wordt bij de Himba’s vooral geteld in hoeveel vee je hebt, maar ook hoeveel vrouwen een man heeft. Om voor meerdere vrouwen en dus kinderen te kunnen zorgen, moet je immers voldoende vee hebben om in voedsel te kunnen voorzien.

Hoe reizen je gelukkig kan maken (een psycholoog legt uit)

Uit recent onderzoek is gebleken dat bij de Himba’s bijna de helft van alle kinderen werd verwekt door iemand anders dan de echtgenoot van hun moeder. Dat is by far het hoogste percentage van ‘extra ouderschap’ dat ooit werd gedocumenteerd door een betrouwbaar onderzoek. Het mooie? Waar dat in het Westen ondenkbaar zou zijn, is dat bij de Himba’s helemaal geaccepteerd.

Familie en de stam komt altijd op één.

Haarstijl per familie

Om te laten zien bij welke familie je hoort, dragen Himba’s per familie een andere haarstijl. Bijvoorbeeld bij jongetjes: een kaal hoofd met een streepje haar, twee streepjes of juist drie streepjes. Andere families dragen weer vlechtjes met kraaltjes. Familie staat er immers op één, dus laat je met je kleding of haardracht zien tot welke familie je behoort. Hoe bijzonder is dat?

Sieraden

Himba’s zijn een heuse esthetische stam, want sieraden en kleding zijn er een groot onderdeel van de cultuur. Zo zijn er verschillende kettingen gemaakt van struisvogel-eieren, koper en geiten huid die laten zien of je al kinderen hebt of niet. Het is een manier om te laten zien wie je bent en bij welke familie je hoort.

In de pubertijd vlechten vrouwen hun haar in staartjes en smeren deze in met geitenvet en oker, waardoor ze prachtige rode staarten krijgen met een zwart kwastje onderaan. Ben je getrouwd? Dan draagt je als Himba-vrouw een sierlijk hoofddeksel van geitenhuid.

Smoke baths

De Himbavrouwen staan erom bekend dat ze hun huid insmeren met geitenvet, kruiden en oker waardoor er een soort rode laag op hun huid achterblijft. Het ziet er niet alleen prachtig uit, het heeft vooral een duidelijke en praktische reden. Het beschermt namelijk tegen de zon!

3 tips van een professor voor een gelukkig en succesvol leven

Ook reinigen de Himba’s zichzelf door middel van as. Het is een traditie die voortkomt uit een periode van lange droogte in het gebied. De vrouwen leunen dan over het vuur met een doek om zich heen, zodat de rook hun hele lichaam kan omwikkelen. Hoe bedoel je natural skincare?

Spirituele rituelen

Het vuur is heilig bij de Himba’s. Het wordt gemaakt zonder aanstekers of lucifers. Niet zomaar of voor de gezelligheid, maar rond het vuur worden regelmatig heilige rituelen uitgevoerd. Het vuur is er zelfs zo belangrijk dat elke familie van de stam in een cirkel rond de vuurplaats woont. Oftewel: het dorp is opgebouwd rond de vuurplaats.

Het leven is nu

Behalve dat het leven draait om zorgen voor elkaar, familie en traditionele rituelen, leven de Himba’s bovendien meer dan we ons in het Westen ooit kunnen voorstellen, in het nu.

Himba’s leven niet in de moderne wereld, maar ver weg daar vandaan. Zonder technologie, zonder telefoon en geen volle agenda’s. Het leven draait er om wat er vandaag is. Meer in het nú kan je niet leven. Daar kunnen we met alle de drukte van vandaag de dag nog een hoop van opsteken!

De magie van reizen

Benieuwd wat je nog meer kan leren van reizen, hoe het je een bewuster mens kan maken en vooral: hoe het je helpt om jouw eigen leven bewuster en vrijer in te richten? Je leest het allemaal in het boek ‘De magie van reizen’ dat BEDROCK’s Rosa hierover schreef.