Tanja Terstappen Relatie 12 okt 2020, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Zijn mensen monogaam, of is dat een keuze?

Tot over je oren verliefd zijn, wonen in hetzelfde huis, baby’s maken en elkaar nóóit meer loslaten; stiekem dromen we allemaal van die onvermijdelijke liefde. Maar bestaat het eigenlijk wel, dat je één iemand voor de rest van je leven de allerleukste vindt: een monogame relatie? Of is het idee dat mensen monogaam zijn een romantisch beeld dat er zo is ingebakken dat we erin zijn gaan geloven?

Schrijfster Simone van Saarloos hield een krachtig pleidooi voor polyamorie op Mindshakes. “Wat we liefde noemen is grotendeels maatschappelijk bepaald,” meent zij.

Monogamie in een relatie

En ook in ons eigen Hokjes Denken bespraken we het onderwerp. “Ik voel me mannelijker en krachtiger als ik ook met andere vrouwen het bed mag delen,” vertelt Harry Schaap.

Maar actrice Isis Cabolet pleit in hetzelfde filmpje: “Ik vind het irritant dat mensen niet tevreden zijn met wat ze hebben.”

Volgens liefdesidealist Clarissa Alberg heeft het allemaal te maken met een keuze, maar Patrick Klerks legt uit: “Zin hebben in iets en houden van iets zijn twee hele verschillende dingen.”

De meningen zijn verdeeld of monogamie en polygamie, dat moge duidelijk zijn. Food for thought.

Polygamie is een voorwaarde

Charles Darwin schreef (in 1879) in ‘On the Origin of Species’ dat polygamie een voorwaarde is voor een gunstige evolutie. Van nature is de mens volgens Darwin dus niet trouw. Oké, dat komt hard aan. Maar er zit logica in: evolutionair gezien willen we de beste combinatie vinden om een sterk nageslacht neer te zetten.

Mannen willen hun genetisch materiaal zoveel mogelijk verspreiden, en vrouwen zoeken genetisch de meest interessante optie.

“Je kunt zelf wel kiezen of je eraan toegeeft of niet, maar ik denk dat al deze evolutionair bepaalde neigingen gewoon in de mens zitten en altijd zullen blijven opsteken,” vertelt Bram Buunk, hoogleraar Evolutionaire Sociale Psychologie in een interview op Scientias.nl.

Lees ook: Waarom gaan mensen vreemd? (een wetenschappelijke verklaring)

En wees eens eerlijk. Denk jij nooit aan een ander? In hetzelfde interview wordt gerefereerd aan een onderzoek waaruit blijkt dat 98% van de getrouwde mannen en 80 procent van getrouwde vrouwen fantaseerde over seks met iemand anders. “Dat laat zien hoezeer die neigingen in mensen opgesloten liggen. Ik denk dat het een illusie is om te denken dat je vreemdgaan en buitenechtelijke relaties kunt uitbannen,” aldus Buunk.

Officieel mag het trouwens niet in Nederland, trouwen met meer dan één persoon. In het Burgerlijk Wetboek staat: een persoon kan tegelijkertijd slechts met een andere persoon door het huwelijk verbonden zijn. Misschien dat daarom een derde van de huwelijken (volgens het CBS) eindigt in een echtscheiding?

Seriële monogamie

Volgens biologen is de meest natuurlijke drang van de mensensoort om serieel monogaam te zijn. Dus: een tijdje met iemand samenzijn totdat die persoon niet meer aan je wensen voldoet. Ook psycholoog Marcelino Lopez, schreef op zijn blog: “Tegenwoordig zijn we niet bij elkaar tot de dood ons scheidt omdat God of iemand anders het op die manier heeft bedoeld, we zijn bij elkaar tot we er genoeg van hebben. Gemiddeld gezien is dat zo’n 4 jaar.

Tip: De Poly Podcast gaat volledig over niet-monogame relaties

Antropologe Helen Fisher stuitte op een universeel patroon van seriële monogamie. Zij analyseerde echtscheidingscijfers in tientallen samenlevingen en ontdekte een piek in echtscheidingen na een relatie van rond de vier jaar. Zij denkt dat deze echtscheidingscyclus het vierjarige ‘broedseizoen’ van onze voorouders in de Afrikaanse savanne volgt. Die kregen in vier jaar ongeveer één kind. Als het kind enigszins kon lopen konden de koppels uit elkaar om op zoek te gaan naar een volgende partner.”

Samenzijn in een relatie

Evolutionair bepaald of niet, er zit bij veel mensen toch een diepgeworteld verlangen om met iemand samen te zijn. Écht samen te zijn, onvoorwaardelijk van elkaar te houden en voor altijd trouw te blijven aan elkaar.

Spiritual teacher Jeff Foster heeft er misschien nog wel de mooiste visie op. Een relatie is niet ‘een ding’, het is letterlijk niets, zegt hij, maar: “Er is zij. Er is ik. En er is dit moment. We zijn allebei vrij. Er is niets dat ons samenhoudt. Maar we vinden het fijn om samen te zijn. Dus ze is er.”

Meer over (monogame) relaties:

• Dit is het geheim van verlangen in een langetermijnrelatie
• De tekenen van ware liefde aldus een professor die duizenden relaties bestudeerde
• Oudste, middelste of jongste? Dat kan je (liefdes)relaties op deze manieren beïnvloeden