Kiara Louis Psyche 6 mei 2019, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Millennials zien liefde hetzelfde als de Franse filosoof Sartre (en dit is hoe)

Jean-Paul Sartre wordt gezien als de vader van het existentialisme: een stroming binnen de filosofie waarin de vrijheid van het individu tot in het extreme voorop wordt gesteld. Deze Franse filosoof is één van de weinigen die ooit een Nobelprijs heeft afgeslagen, maar wat heeft ‘ie zoal te zeggen over de liefde? Om te kunnen begrijpen hoe deze vrije filosoof de liefde ziet, moeten we eerst een beetje snappen hoe zijn algemene beeld van het leven is. In zijn bekende werk ‘Being and Nothingness’ legt hij uit hoe we de kern van ons zijn kunnen ontdekken.

Sartres Nothingness

Sartres filosofie is gebouwd op het concept dat er geen doel, essentie of zin van het leven is. Dit noemt hij nothingness. Maar dit is niet per se slecht: juist door niks te zijn, hebben we de complete vrijheid om ons leven in te richten zoals we dat willen. Een interessante uitspraak uit dit boek luidt: ‘Een man die de kans heeft om vrij te zijn, draagt het gewicht van de hele wereld op zijn schouders; hij is verantwoordelijk voor de wereld en voor zichzelf – als een manier van leven.’

Dat het de vrijheid van het individu centraal staat bij Sartre, is dus wel duidelijk. Maar dat betekent niet dat we elkaar totaal niet meer nodig hebben: we hebben anderen nodig om gezien te worden en om de echte versie van onszelf te zijn. Om ons compleet te voelen, moeten we als mensen samen onze nothingness ervaren in ons zijn.

Mensen als objecten

Deze theorie is ook door te voeren in de liefde. Volgens Sartre is het probleem dat we proberen om het vrije bewustzijn van mensen te bezitten. Zo gaan we geliefden eigenlijk als objecten zien. We willen heel graag van een persoon zijn, zodat hij of zij ook van jou is. In de zoektocht naar liefde proberen veel mensen bewust of onbewust hun partner afhankelijk te maken, in bijvoorbeeld emotionele of materiële zin.

Maar dat is eigenlijk onmogelijk: je kunt iemands bewustzijn nooit compleet bezitten. Als we geluk en succes in relaties willen vinden, moeten we dus erkennen dat de ander zijn eigen vrijheid heeft – al willen we nog zo graag onze ‘wederhelft’ vinden.

Dit vind je vast ook interesssant: De liefde is geen gevoel (volgens deze filosoof).

Millennials en Sartre

Deze manier van denken valt ook goed te vertalen naar de hedendaagse houding ten opzichte van liefde. We kunnen liefde – of iets wat daarop zou moeten lijken – en seks bijna on demand tot onze beschikking krijgen in de vorm van apps als Tinder. Jonge mensen willen zich echter vaak niet binden; zij zijn bang om hun vrijheid te verliezen. Aan dingen als trouwen moeten we helemaal niet denken, want daarvan krijgen we het heel benauwd. Als je dit vergelijkt met Sartres theorie, hechten veel millennials dus ook in grote mate waarde aan het vrije bewustzijn.

Toch zijn relaties niet alleen maar leed en ellende, want ze kunnen ook juist heel krachtig zijn, aldus Sartre. We vertrouwen namelijk op de ander om te blijven bestaan, door samen met de ander te zijn in een staat van nothingness.

Lees ook: Elke mislukte liefdesrelatie brengt je een stap dichter bij Mr. Right

Wat is liefde?

Dus, wat is liefde? Vooral een spel tussen aantrekken en afstoten, waarbij twee mensen samen zijn in hun nietige bestaan. Klinkt nogal deprimerend, maar het kan ook juist als een bevrijding aanvoelen. Door Sartre worden relaties gezien als een eeuwigdurende dans tussen twee geliefden, waarbij ze proberen om elkaars vrijheid te veroveren – wat dus niet lukt.

Gelukkig maar, want zolang we vrij zijn, blijven we aantrekkelijk, volgens Sartre. Het gaat erom de ander te erkennen in zijn of haar complete vrijheid – zonder die persoon ook maar op een manier te bezitten.

Luister nu ook naar Bedrock

Ben je – net als wij – op zoek naar geluk en probeer je je quarterlifecrisis zonder al te veel kleedscheuren door te komen? Dan is onze podcast Bedrock Talks een perfecte match voor jou! Rosa en Lisanne interviewen in de eerste aflevering expert en gelukspsycholoog Josje Smeets.

Spoiler: ze vertelt waar geluk allemaal mee samenhangt en wat je vooral wel en níét wilt doen. Luister je mee?

Tip: Luister en volg Bedrock Talks via Spotify en iTunes & Apple Podcasts!