Annemarie Hartsuiker Psyche 18 sep 2024, 11:37

Leestijd: 4 minuten

5x tekenen dat je mentaal uitgeput bent

Laten we het eens over iets belangrijks hebben: jezelf toestaan om het rustiger aan te doen. Fysiek, maar vooral mentaal. Dat hoor je goed: als je altijd alle ballen in de lucht houdt, het idee hebt dat je ontelbaar veel keuzes moet maken en eigenlijk nooit klaar bent, wil je gas terug nemen. Als je dat niet doet raak je mentaal uitgeput.

Want zelfs alleskunners en superhelden hebben rust nodig. Soms blijf je doorgaan omdat je behoefte hebt aan waardering, bevestiging en omdat je wil bewijzen dat je iets kan. Of dat je álles kan. En je kunt misschien ook wel alles doen, maar niet tegelijkertijd.

Een to-do list met een overload aan taken zorgt niet voor meer voldoening. Het kan je zelfs vermoeider en minder efficiënt maken. Het is alsof je al jouw boodschappentassen in één keer naar binnen wilt dragen: er gaat er een vallen.

Jouw waarde wordt niet bepaald door jouw productiviteit. Je bent al geweldig en daarvoor hoef je jezelf niet steeds weer te bewijzen, vindt ook psycholoog Margot van der Ven. De volgende signalen kunnen erop wijzen dat je mentaal uitgeput bent, al kunnen ze ook andere oorzaken hebben.

5x tekenen dat je mentaal uitgeput bent

Als je je herkent in meerdere onderstaande signalen, dan is het tijd om een pauze in te lassen. Taken delegeren, prioriteiten stellen en rust voorop stellen.

1. Je voelt je altijd moe

Zelfs na een goede nachtrust, zeven of acht uur slaap, ben jij kapot. Dit merk je meteen als je wakker wordt. Zowel fysiek als mentaal voelt alles hierdoor zwaarder aan. Je begint de dat meteen met stress.

2. Snel geïrriteerd en overweldigd raken

Zelfs de kleinste stress momenten, lokken jou opeens uit de tent. Jouw omgeving vindt dat je een kort lontje hebt en om eerlijk te zijn, merk jij het ook aan jezelf.

3. Verminderde concentratie tijdens conversaties

Je merkt dat gedachten vaker afdwalen tijdens gesprekken, of deze nu belangrijk zijn of niet, je weet er naderhand niet meer zoveel van. En je vindt het ook vervelend dat je dingen vergeet. Een vriendin kan bijvoorbeeld iets belangrijks tegen jou zeggen, het gaat het ene oor in en het andere oor uit.

4. Minder creatief en vindingrijk

Jouw creativiteit is ver te zoeken, normaal ben je vindingrijk en probleemoplossend, nu opeens niet. Als je mentaal uitgeput bent, voel je je constant opgejaagd. Dit laat geen ruimte over voor nieuwe ideeën, het kost namelijk aardig wat denkvermogen om iets te creëren. Stress staat dit proces in de weg.

5. Je maakt je zorgen en hebt meer angsten

Wanneer je mentaal uitgeput bent, kun je je al om de kleinste dingen druk maken. Een negatieve spiraal van gevoelens krijgt de overhand. Zo ben je onzekerder dan normaal gesproken, kun je dagen blijven piekeren over kritiek en trek je je veel meer aan wat anderen over jou zeggen. Hierdoor komen relaties vaak onder druk te staan.

Ook angsten worden door mentale uitputting versterkt. Spreken voor een groep, in je eentje een ruimte met andere mensen binnenwandelen of autorijden: zelfs de meest eenvoudige dingen kunnen een trigger zijn voor angst. Je kunt zelfs de hele dag door bang zijn dat je iets overkomt, dat je door de mand valt (imposter syndrome) of dat iemand die je liefhebt plots uit jouw leven verdwijnt.

Herken jij jezelf in meerdere van de signalen? Dan is het goed om eens te kijken op welke vlakken jij jouw leven kan versimpelen. En als het niet minder wordt, is het tijd om bij een specialist aan de bel te trekken.

Dingen die je zelf kunt doen:

• Een routine creëren waarin je afstand neemt van prikkels; voor 8.00 of na 20.00 geen telefoon meer, een bad nemen, wandelen zonder telefoon, een vast slaapritme, dagelijks een uur me-time, meer tijd in de natuur doorbrengen, geld uitgeven aan zelfzorg (massage, manicure of reiki) ipv aan festivals of kleding.
• Aangeven op jouw werk dat de werkdruk op dit moment te hoog is.
• Vaste werktijden aanhouden; ook als je voor jezelf werkt.
• Minder sociale activiteiten inplannen.
• Alleen ‘ja’ zeggen tegen energie-gevers.
• Dat betekent ook vaker ‘nee’ zeggen.
• Wekelijks een afspraak met jezelf in de agenda zetten waar niks tussen komt.
• Maandelijks een boek voor zelfontwikkeling lezen.

Lees ook: Deze vijf types hebben vaker last van het imposter syndrome.

Een vitamine b12 tekort door stress