Tanja Terstappen Psyche 21 feb 2020, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Living on the edge: waarom je af en toe gewoon een risico moet nemen

We doen zoveel dingen vanuit angst. Te lang blijven hangen in een relatie die niet goed is, een baan die niet leuk is of geld niet uitgeven ‘voor als je het een keer écht nodig hebt’. Correctie: we doen zoveel dingen NIET uit angst. Zonde, want ontwikkeling en groei vind je júist buiten je comfort zone.

“Do one thing every day that scares you”, zei Eleanor Roosevelt wijs. Maar daarmee bedoelde ze niet dat je elke dag een enge film of het nieuws moet kijken. Onderzoeken laten zien dat ‘elke dag iets doen dat je eng vindt’ je productiever maakt, je voorbereidt op nieuwe en onverwachte situaties, je grenzen verlegt en je creativiteit kan ontwikkelen.

Buiten je comfort zone liggen nieuwe kansen, schreven we al eerder. Volgens coach Odette Koelewijn ben je buiten je comfort zone alerter en in staat om meer prikkels op te nemen: “Je lichaam staat op scherp en maakt het stofje adrenaline aan. Het is een ideale staat om goed te presteren. Iemand zal dit sneller ervaren als hij soortgelijke situaties al met succes heeft ervaren. Binnen je comfort zone ben je in staat om handelingen te perfectioneren, maar buiten je comfort zone zit je ontwikkeling en groei.”

Risico’s in een risicomijdende samenleving

Saar Slegers en Marieke Drost maken voor de VPRO een serie podcasts over het nemen van risico’s in een risicomijdende samenleving. In een artikel in de de VPRO Gids reflecteert cognitief psycholoog Lies Notebaert op de verhalen. Ze doet aan de University of Western Australia onderzoek naar angst en risicoperceptie.

Door risico’s te nemen breid je je ervaringen uit en bouw je letterlijk zelfvertrouwen op. Vertrouwen in je eigen kunnen. Als je veel ervaringen opdoet, wordt telkens bevestigd dat je iets kan of niet. Dat zorgt ervoor dat je jezelf goed leert kennen, situaties kunt inschatten en je comfort zone kunt uitbreiden doordat je minder irrationele angsten voelt. Uiteindelijk levert dát meer controle op.

Lees ook: Dit is waarom we ons veilig voelen in onze comfort zone (en zo stap je eruit en groei je pas écht)

“In de psychologie noemen we dat self-efficacy, het vertrouwen dat je invloed kan uitoefenen op je situatie, dat het je gaat lukken,” zegt Notebaert in de VPRO Gids. “Dat gevoel van controle ontstaat onder andere door eerdere positieve ervaringen. Een negatieve ervaring, daarentegen, kan je self-efficacy verminderen.”

Een hoge self-efficacy noemt ze een positieve eigenschap. “Deze mensen zijn minder angstig en nemen meer risico’s. Daardoor functioneren ze beter op het werk, hebben ze meer hobby’s en zijn ze over het algemeen gelukkiger dan mensen met een lage self-efficacy. Mensen hebben het nodig om nieuwe dingen te doen. Het leven wordt er interessanter door.”

Op verschillende niveaus

Betekent overigens niet dat je nu opeens allerlei ondoordachte dingen moet gaan doen. Uit je comfort zone stappen of een risico nemen kan op verschillende niveau’s.

Je kunt meteen off-piste gaan skiën, of liftend op reis gaan (zoals de verhalen in de podcasts van de VPRO), maar je kunt ook prima beginnen met een gesprek met iemand die je niet kent, je telefoon een dag niet gebruiken, iets eten dat je nooit eerder at, iemand mee op date vragen of een reis boeken naar een plek waar je nooit eerder was.

Meer Bedrock?

• Stap uit je spirituele comfortzone als je alles uit jezelf wilt halen
• Er is meer in het leven dan alleen studeren of werken (begin eens met genieten)
• Zo zet je gevoelens van angst om in enthousiasme