Redactie Psyche 21 apr 2019, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Mediteren met je ogen open: zo doe je dat

Zit jij dagelijks op je meditatiekussen? Bravo! Ga vooral zo door, want meditatie brengt talloze (geestelijke) gezondheidsvoordelen met zich mee, dat is intussen wetenschappelijk bewezen. Fidessa Docters van Leeuwen en Kirstin Hanssen (auteurs van o.a. Slaapyoga en Mediteren met je ogen open) gaan een stapje verder en zetten meditatie zoveel mogelijk in hun alledaagse leven met open ogen in. Ze leggen uit hoe dat in zijn werk gaat.

Herken je dit? Je mediteert regelmatig. Je bent overtuigd van de werking van meditatie op je psyche en stemming en zit wanneer het maar even kan. Ook probeer je alledaagse handelingen, denk aan stofzuigen, je loopje naar de tram of een boterham eten zo mindful mogelijk te doen. Maar toch, het leven is niet altijd eenvoudig, of om in de woorden van Boeddha himself te spreken: leven is lijden. Regelmatig gebeuren er dingen waardoor je van slag bent of op een andere wijze uit je comfort zone raakt. Geen paniek.

Je ademhaling als ‘life-saver’

Soms nemen de emoties je dan over. Dat kan zowel in het moment zelf gebeuren als daarna. In gedachten blijf je nog lang met de situatie bezig, terwijl die dus alweer voorbij is… Maar soms ben je letterlijk in je hoofd in gesprek met een ander en spreek je de ‘juiste’ woorden uit die je in het moment zelf helaas niet kon vinden. Je was immers overrompeld, geïrriteerd, boos of misschien wel bang.

Je merkt dat het voorval je niet loslaat en je moet er nodig op, juist ja: mediteren. En dus ga je zitten om de nasleep van de situatie te ‘processen’. Je erkent je emoties, laat ze toe, maar gaat er nu juist níét in mee. Uiteindelijk voel je hoe ze langzaam oplossen; gewoon door ze deze keer toe te laten zonder erop te reageren. Je ademhaling leidt je door dit proces heen. Soms heb je er meerdere malen voor te gaan zitten, voordat enige verlichting zich aandient.

Ook interessant: Voor iedereen die wil beginnen met mediteren: 5 basisinzichten die je kunnen helpen

Drop the stories

Maar, wat als je nou het principe van mediteren met je ogen dicht in een netelige situatie, dus tijdens het moment zélf, met je ogen open toepast? Wat als je je in het moment zelf zo dicht mogelijk bij jouw ware kern (je weet wel, die bron van 100 procent liefde waar zoveel over geschreven is) blijft en daarmee voorkomt dat je emoties een loopje met je nemen? In het boek Mediteren met je ogen open (MMJOO) omschrijven we het principe van MMJOO als volgt: je bent daadwerkelijk in een situatie. In plaats van te labelen, kijk je oordeelloos. Je keert steeds weer terug naar je neusademhaling. De stilte in jou. De situatie vervolgt zich. ‘Het lawaai’ is er, merk je op. Met alles wat er gebeurt blijf je gewoon. Je slaat de gedachten en emoties die in je opkomen gaande. Drop the stories.

Waarom MMJOO? Omdat je zo je zelfzorg kunt uitbreiden! Eigenlijk doe je aan MMJOO om dezelfde reden als waarom je mediteert met gesloten ogen. Alleen zorgt MMJOO ervoor dat er nog veel meer gelegenheden ontstaan om stilte en meditatie in te bedden in je bestaan. Mediteren met je ogen open doet je nog meer in contact treden met je ware ik en geeft je de kans deze ook aan de buitenwereld te tonen. Hoe fijn is dit? Hierin kun je jezelf trainen, waarbij alles draait om niet te veel afgeleid worden door datgene wat er om je heen gebeurt. Je beschouwt: datgene wat er in jou gebeurt en datgene wat buiten je gebeurt. Je ervaart stilte, ondanks de herrie.

Must read: Krijg controle over je emoties op deze 3 manieren

OOPS, daar ging je weer

Hoe vaker je aan MMJOO doet, hoe sterker je zult beleven dat je niet je gevoelens bent, maar dat je ze hébt. Je omgang met je emoties wordt zo evenwichtiger en gelijkmoediger. Dus je hoeft je boosheid niet te onderdrukken of te ontkennen. Echter, het drama rondom de emotie zal misschien wel helemaal achterwege blijven. Je zult de patronen van het ego sneller herkennen, waardoor je vanuit berusting kunt reageren.

Kortom: dankzij mediteren met je ogen open word je minder snel overrompeld door je gevoelens. Mocht het toch gebeuren dat je aan de haal gaat met een situatie (dus ook achteraf in je hoofd) denk dan aan het geheugensteuntje OOPS: de O is van Opmerken en herkennen wat er gebeurt. Ik ben niet mijn gedachten, ze zijn er alleen maar. De tweede O is van Observeren: ik kijk naar wat er in mij én buiten mij gebeurt. Dat is het enige wat me te doen staat. De P staat voor Pauzeren. Ik neem afstand om rust in te lassen. En de S…is van Stilte. Ik ben stil.

Grotere levensthema’s

Hoe zit dat dan met situaties die niet meer onder de noemer alledaagse akkefietjes vallen, maar onder ‘heavy shit’? Meditatie is onmisbaar tijdens langere periodes van tegenslagen of verdriet. Het helpt met de verwerking van je gevoelens en om de wirwar aan hersenspinsels te ordenen. Zo kweek je veerkracht en helderheid van geest. Ga dus zeker zitten wanneer het kan, als je bijvoorbeeld in een pittige relatiedip zit. De stilte draagt bij aan een heldere jij; precies wat je nodig hebt in deze situatie. En in het contact met de ander mediteer je zoveel mogelijk met je ogen open.

Laat de verhalen voor wat ze zijn. Pas dan kun je écht naar je partner én jezelf (!) kijken en luisteren. Om uit te vinden, zonder verwijten, wat er werkelijk achter jullie gedrag verscholen zit. Zo kan er misschien weer verbinding ontstaan. Want dat is vaak wat er aan de hand is tijdens een relatiecrisis: de verbinding is ver te zoeken. In verbinding met elkaar kan heling plaatsvinden. Soms betekent dat een nieuw begin. De mantra Lokah Samastah Sukhino Bhavantu betekent ‘Mogen alle levende wezens in het universum gelukkig en vrij zijn en mogen al mijn gedachtes, emoties, woorden en daden bijdragen aan dat geluk.’ Welke condities heb je voor jezelf te scheppen om blij en vrij te zijn? 

Dit is een gastartikel van Fidessa Docters van Leeuwen en Kirstin Hanssen, zij schreven het boek Mediteren met je ogen open. 

Leren mediteren?

• Mediteren: je ademhaling is het allerbelangrijkste en dit is waarom
• Mediteren: dit zijn de voordelen (en belangrijke beginnertips)
• Hoe (en waarom) ik een Taliban-strijder leerde mediteren