Joanne Wienen Liefde & Seks 4 mei 2019, 06:00

Leestijd: 6 minuten

Heeft liefde een tijdlijn? (wanneer hoor je te weten of je van iemand houdt)

Sommige stellen gaan direct na ontmoeting over tot samensmelting. Anderen blijven maanden aanmodderen voor ze besluiten dat ‘t iets wordt. Is er een bepaald punt waarop je hoort te weten dat een relatie toekomstperspectief heeft?
Een tijdje geleden las ik het verhaal van Emily, een Amerikaanse schrijfster. Ze was zo’n twee maanden aan het daten met ene Daniel. Dat liep allemaal op rolletjes, totdat Daniel ‘even wilde praten’. Je voelt de bui al hangen. Daniel vond Emily ‘echt heel leuk’, maar zag het ‘op de lange termijn nergens op uit lopen’. Hij wilde nog wel met haar afspreken, maar voelde zich naar eigen zeggen niet ‘hoe je je na twee maanden zou moeten voelen’.

Wanneer is ‘het’ moment?

Emily vond Daniel ook leuk. Ze vond zijn droge humor grappig. Hij was meelevend. En ze vond het bovendien bijzonder prettig dat hij snel op haar berichtjes antwoordde. Zij wilde ook nog wel vaker met Daniel afspreken, ook al wist zij óók nog niet zeker of hij de vader van haar kinderen was. Ze vond dat Daniel een beetje overdreven reageerde. Want kom op zeg, was er dan een bepaald punt waarop je moest weten: en nu is het serieus? En als dat punt er al is, waarom in godsnaam na twee maanden?

Ik dacht na over mijn eigen relatie. Ik kon me geen specifiek punt herinneren waarop ik wist: yes, dit is hem! Ik heb het vast weleens gedacht, maar dat was dan geen verlichtende blikseminslag. Daarom verbaas ik me ook altijd over die artikelen waarin mannen vertellen over het moment dat ze wisten dat hun vrouw de ware was. Hoe onthouden mensen die ‘momenten van openbaring’ in godsnaam om ze jaren later op een of ander forum wereldkundig te maken? Wat ik wel weet: het is nu bijna een jaar nadat ik hem leerde kennen en ik wil nog steeds graag bij hem zijn. Maar één moment aanwijzen waarop ik dat zeker wist? Ja, uhhh, lastig.

Niet twijfelen is makkelijker

Toch willen mensen graag geloven dat er wel zo’n moment van openbaring is. Misschien omdat dat het makkelijker maakt om niet te twijfelen. Misschien wel omdat wij mensen nu eenmaal van houvast, controle en structuur houden. En misschien wel omdat we er niet na driekwart jaar achter willen komen dat we onze kostbare tijd verspild hebben aan iets dat niet duurzaam is.

En daar wordt het lastig. Want de liefde is namelijk een ongrijpbaar, mysterieus fenomeen waarin geen ruimte is voor ‘zeker weten’. Om die reden is elk onderzoek over de liefde dan ook meer een afspiegeling van haar complexiteit dan een houvast voor ‘hoe het hoort’. In de liefde is er geen ‘normaal’. Wat voor de één een droom is, kan voor de ander een nachtmerrie zijn.

Must read: Waarom je een bepaald type hebt (in de liefde)

Toch worden er regelmatig dappere pogingen gedaan om de liefde te doorgronden. Zo deed datingsite match.com een enquête onder tweeduizend respondenten. Daaruit bleek dat het gemiddelde stel na ongeveer vijf maanden ‘ik hou van je’ tegen elkaar zegt. (Overigens durven we schijnbaar pas na zes maanden daadwerkelijk een tandenborstel achter te laten bij diegene, wat ik persoonlijk een hele onpraktische volgorde vind, maar dat terzijde.)

Culturele verschillen in liefde

Ook onze opvoeding en culturele achtergrond spelen een rol in de verwachtingen die we koesteren over relaties. Individualistische culturen zoals de Nederlandse zien relaties vaak als een mogelijkheid om te groeien als persoon. In collectivistische culturen maken mensen zich drukker om hoe hun mogelijke partner in de familie ligt dan om wat ze zelf eigenlijk vinden. Bovendien zien zij liefde eerder als een diepe vorm van vriendschap dan een soort mystieke zielenconnectie. Dat heeft behoorlijk veel invloed.

Toch is er geen enkel onderzoek dat antwoord geeft op de vraag wanneer we nou zouden moeten weten dat een relatie de real deal is? Daarom vroeg Emily (jeweetwel, die Amerikaanse schrijfster) het aan twintig mensen uit haar omgeving (vooral witte vrouwen, midden- tot eind twintig en hoogopgeleid). Wanneer wist je zeker dat je een toekomst had met de persoon met wie je samen bent? Ze ontdekte twee patronen.

Ten eerste: hoe vroeger mensen hun liefde tegen het lijf liepen, hoe sneller ze (serieus) verliefd werden. Zo ontmoette Emily’s moeder en vader elkaar op hun twintigste, vertelde ze elkaar na twee weken hoeveel ze van elkaar hielden en zijn ze inmiddels al meer dan vijfendertig jaar samen. Een vriend van Emily verklaarde dit fenomeen door het gebrek aan levenservaring. Als je nog niet zoveel hebt meegemaakt, is het volgens hem makkelijker om halsoverkop verliefd op iemand te worden.

Lees ook: 8 tekenen die wijzen op échte liefde

Bij alle mensen die elkaar hadden ontmoet terwijl ze boven de vijfentwintig waren, duurde het namelijk iets langer voor ze doorhadden dat het om echte liefde ging. Meestal kwamen die ‘momenten van openbaring’ als hun vriend/vriendin iets heel liefs voor hen deed. In de breedste zin van het woord, want de antwoorden varieerden van ‘toen hij zijn bonus spendeerde aan een romantische vakantie ‘ tot ‘toen hij voor mij en mijn familie zorgde nadat mijn oma was overleden’.

Herhaalde keuze voor één persoon

Het tweede patroon dat Emily opviel was dat alle mensen die zij naar hun bevindingen vroeg onderscheid maakten tussen de tijd waarin ze verliefd waren en het moment waarop ze wisten dat het ‘meer dan dat’ was. Het verliefd worden was in de meeste gevallen niet zo moeilijk, maar zeker weten dat je voor langere termijn met iemand wilde zijn? Dat bleek een stuk lastiger.

De mensen die dat allebei was gelukt, noemden hun relatie dan ook meer een kwestie van een herhaalde keuze voor één persoon dan van een constant overweldigend gevoel van liefde. In succesvolle langetermijnrelaties, concludeerde Emily, ging het er niet om dat je van de een op het andere moment diep van binnen zeker wist dat je voor altijd bij de ander wilde zijn. Het draait er juist om dat je die momenten steeds maar weer hebt. En dat besef hoeft geen groots, overweldigend gevoel met zich mee te brengen, maar meer een diepe, stille tevredenheid. Of zoals een collega van Emily het formuleerde: “Het zijn momenten waarop ik naar haar kijk en denk: ‘yeah, I made the right call‘.”

Mijn conclusie? Liefde heeft geen tijdlijn. Of in ieder geval geen tijdlijn die op iedereen van toepassing is. De ene persoon trouwt na drie maanden en twijfelt nooit. Anderen denken na elf jaar samen nog steeds wel eens: is dit het wel?

Misschien maakt het ook helemaal niet zoveel uit wanneer je iets ‘zeker weet’. Misschien is het gewoon voldoende om te weten dát je graag bij iemand wil zijn.

Luister nu ook naar Bedrock

Ben je – net als wij – op zoek naar geluk en probeer je je quarterlifecrisis zonder al te veel kleedscheuren door te komen? Dan is onze podcast Bedrock Talks een perfecte match voor jou! Rosa en Lisanne interviewen in de eerste aflevering expert en gelukspsycholoog Josje Smeets.

Spoiler: ze vertelt waar geluk allemaal mee samenhangt en wat je vooral wel en níét wilt doen. Luister je mee?

Tip: Luister en volg Bedrock Talks via Spotify en iTunes & Apple Podcasts!