Jeroen van Lokven Welzijn 1 okt 2020, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Wat je lichaamstemperatuur kan zeggen over je gezondheid

Je lichaam is continu bezig om zichzelf gezond te houden. Ze haalt de belangrijke stoffen uit de voeding, vervoert dit naar de goede plaats, ze breekt afvalstoffen af, voert bouwstoffen aan en gaat de strijd aan met virussen en bacteriën. Een hele hoop taken waarbij ook je lichaamstemperatuur constant gereguleerd wordt. Hoe zit dat eigenlijk?

De gemiddelde lichaamstemperatuur van de mens ligt rond de 37 graden Celsius*, maar dit kan per mens en per moment verschillen. Een gezonde temperatuur schommelt tussen de 35,5 en 37,5 graden Celsius. Bij deze temperaturen werkt je stofwisseling het beste.

Lichaamstemperatuur en de stofwisseling

Je stofwisseling (of metabolisme) is het proces in je lichaam dat bouwstoffen aanvoert en afvalstoffen afvoert. In andere woorden: het zorgt ervoor dat je eten wordt omgezet in energie. Wanneer je lichaam een normale temperatuur heeft, werkt het metabolisme dus optimaal en voel je je energiek.

Lichaamstemperatuur en koorts

Vanaf 37,5 graden hebben we verhoging en vanaf 38 graden hebben we koorts. Koorts is een reactie van je lichaam op een infectie met virussen of bacteriën. Bij hogere temperaturen kunnen virussen en bacteriën minder goed groeien; je lichaam is dus eigenlijk heel goed bezig. Zodra je lichaam de ziekte de baas is, daalt je lichaamstemperatuur weer.

Wanneer je koorts hebt, is je lichaam continu bezig met het reguleren van de lichaamstemperatuur. Als je lichaam voelt dat je temperatuur te hoog is, sturen de zenuwuiteinden een seintje naar je hypothalamus (het deel in je hersenen dat je temperatuur reguleert), die stuurt vervolgens een seintje naar je zweetklieren, die weer gestimuleerd worden om zweet af te scheiden. Hierdoor koelt je lichaam en daalt je lichaamstemperatuur. Dat is de reden dat je het met koorts vaak heel koud en daarna heel warm hebt.

Lichaamstemperatuur en gewicht

Ook je gewicht (vooral vet) kan een invloed hebben op de lichaamstemperatuur. Mensen met overgewicht hebben vaker een hogere lichaamstemperatuur dan mensen met een gezond gewicht. Dit komt doordat vet goed isoleert. Bij mensen met ondergewicht gebeurt juist het tegenovergestelde. Zij kunnen het ook sneller koud hebben.

Lichaamstemperatuur en stress

Je lichaamstemperatuur kan worden beïnvloed door stress. Wanneer je stress hebt, stijgt je hartslag, verhoogt je bloeddruk, versnelt je adem en spannen je spieren aan. Je lichaam zet zich schrap voor een strijd met een bedreiging. Ook je lichaamstemperatuur kan stijgen. Emotionele stress kan dus psychogene koorts veroorzaken.

Ook interessant: Hoe je je immuunsysteem kan versterken door te werken aan je mentale gezondheid

Lichaamstemperatuur en ovulatie

Bij vrouwen kan de lichaamstemperatuur een aantal keer wisselen gedurende de cyclus. Een dag voor de eisprong kan de temperatuur zo’n 0.1 tot 0.2 graden Celsius dalen. Na de eisprong is de temperatuur gemiddeld tussen de 0.3 en 0.5 graden hoger. Dit houdt tot de menstruatie aan, dan daalt het weer naar de oude temperatuur.

Veel vrouwen kunnen dus door hun lichaamstemperatuur te meten, weten welke dagen ze het meest vruchtbaar zijn. Dit is een natuurlijke vorm van anticonceptie die sommige mensen gebruiken. 

* Nu we het toch over lichaamstemperatuur hebben, is het misschien wel leuk om te benoemen dat de gemiddelde temperatuur de laatste jaren is afgenomen. Gemiddeld is ons lichaam niet meer 37 graden Celsius (1860), maar 36,6 graden Celsius (2020).

Een mogelijke verklaring die de onderzoekers hiervoor geven, is dat ons lichaam tegenwoordig minder hard hoeft te werken om ziektes tegen te gaan. Voor veel infectieziektes hebben we nu vaccinaties en antibiotica. Onze lichaamstemperatuur kan lager blijven, omdat de kans minder groot is dat we de ziektes zelf tegen moeten gaan.

Meer lezen over je gezondheid:

• Waarom gezond eten niet altijd genoeg is
• Hoe ademen therapeutisch kan werken
• Hoe psylliumvezels kunnen helpen om je spijsvertering te verbeteren
• Waarom het júist goed is om bacteriën in je huis te hebben