Malu Kirschbaum Psyche 14 feb 2021, 06:00

Leestijd: 7 minuten

“Ik heb geen mobiele telefoon en ik vind het heerlijk!”

Als je je geen leven zonder telefoon meer kunt voorstellen, dan ben je niet de enige. Vooral in dit corona-tijdperk, waarin smartphones zowel lifesavers als soulsuckers zijn, kan het nogal moeilijk zijn om de juiste balans te vinden in je schermtijd. Lianne (36) heeft daar geen last van. Ze besloot namelijk 6 jaar geleden haar telefoon de deur uit te doen. Het geeft haar ontzettend veel rust en sindsdien wil ze niet meer terug.

Het begon als een experiment, maar het heeft haar hele leven veranderd. Ze kan zich beter concentreren, leeft meer in het moment en staat dichter bij zichzelf.

Van online junkie naar vrije vlinder

Tot 4 jaar geleden zat ze in Silicon Valley, hét tech-walhalla van Californië, waar de grootste technologiebedrijven ter wereld zijn gevestigd. Ze werkte als online marketeer voor een internet start-up en was daar vanuit Nederland naartoe gestuurd in de tijd dat Twitter en Facebook enorm explodeerden.

Lianne: “In die tijd ontmoette ik mijn huidige man, een heel vrije vogel. Hij was aan het roadtrippen door Californië en toen ik door bezuinigingen mijn baan kwijtraakte, besloot ik om met hem mee te gaan. We leefden in een auto, van dag tot dag, en dat gaf me een enorm vrijheidsgevoel. In Topanga Canyon, een gebied net buiten Los Angeles dat bekendstaat om haar slechte mobiele netwerk, verloor ik mijn bereik. Dat vond ik het héérlijk!”

Meer focus en minder afleiding

Toen pas besefte Lianne hoe vaak ze afgeleid werd door haar telefoon. Inmiddels was het idee ontstaan om een boek te gaan schrijven en besloot ze om voor langere tijd in die Canyon te blijven, zodat ze zich daar helemaal op kon focussen. En omdat er even geen geld binnenkwam, stopte ze haar telefoonabonnement. Er was daar toch geen bereik en ze was ook wel benieuwd wat er zou gebeuren. Of ze écht zonder telefoon kon.

Je telefoon meer mindful gebruiken? Volgens deze neurologen doe je dat zo

“Het was een experiment.” vertelt Lianne. “Maar het heeft onbedoeld mijn leven veranderd. Ik begon me steeds beter te voelen, zonder meteen te beseffen waardoor. Toen ik in nog Los Angeles woonde, merkte ik dat de telefoon vaak belangrijker was dan de persoon die tegenover me zat. Als ik met iemand in gesprek was, kwam de telefoon steeds tussen mij en die ander. Dan werd er even een appje gestuurd of moest er iets worden gepost op Instagram.”

Tool om achter te verstoppen

Normaal gesproken pakte ze op zo’n moment zelf óók haar mobiel. Pas toen ze die niet meer had, merkte ze hoe vaak dat gebeurde. “Als ik me ongemakkelijk voelde, greep ik naar dat ding. Want het was een makkelijke tool om mezelf achter te verstoppen. Ik wilde dat schild verwijderen, maar elke keer als mijn telefoon ging of piepte, was ik afgeleid van het gesprek.” aldus Lianne.

Uit onderzoek is gebleken, dat het steeds 20 minuten kost om dan weer terug te gaan naar je diepe concentratie, zelfs als je er niks mee doet. Lianne: “Ik werd er onrustig van, want er was altijd wel íets. Vooral Whatsapp, dat ging de hele dag door. Telkens was ik bang dat ik iets móest. Daar had ik geen last meer van, toen ik geen telefoon meer had.”

Had je geen last van FOMO?

Lianne: “Nee juist niet. Ik was minder op de hoogte van wat mensen aan het doen waren, dus daardoor kon ik het ook niet missen. Ik las geen politieke discussies meer en zag ook geen foto’s voorbij komen van een of ander geweldig feest dat ik had gemist. Ook hoefde ik mijn telefoon niet meer te checken op gemiste oproepen of berichten en werd ik niet meer geprikkeld door piepjes of vibraties.

Stress van je telefoon? Een neurowetenschapper legt uit waar het vandaan komt (én hoe je er vanaf komt)

Dat gaf me zoveel rust! Ik vond het heel fijn om dat apparaat, dat ik voorheen altijd bij me had, niet meer te hebben. Mijn leven werd langzaam weer zoals het was vóór het mobiele tijdperk. Ik kon me focussen op mezelf en de echte wereld om mij heen. Ik leefde veel meer in het moment.”

Wil je geen prepaid telefoon?

“Ja, ik heb 3 jaar geleden een prepaid telefoon aangeschaft, omdat het lastig werd gevonden dat niemand me kon bereiken. Vooral door mijn familie. Maar al gauw kwam dat onrustige gevoel weer terug en begon ik steeds vaker mijn telefoon te checken. Ik wilde niet meer terug, ik wilde geen telefoon meer! Na 3 jaar zonder, kon ik er niet meer aan wennen.

Heel veel mensen verwachten dat je altijd bereikbaar bent. Als je niet binnen een dag reageert, is er iets aan de hand. Het voelt voor mij als druk om alles te checken. Dus ik heb besloten om dat niet meer te doen. Ik heb die prepaid wel nog steeds, maar heb hem nooit bij me. Ik kijk er hooguit één keer per dag op, maar soms ben ik hem ook 5 dagen kwijt. Dan ligt-ie ergens in huis, maar dan is de batterij leeg en dan kan ik ’m niet vinden.”

Hoe blijf je in contact met mensen?

“Ik bel nog steeds met vriendinnen en familie, maar doe dit op afspraak en gebruik daar Skype voor. Mijn afspraken maak ik via e-mail of social media. Want dat heb ik wel gewoon. Maar ik check het niet meer zo vaak. Ik maak goede afspraken voor ik de deur uitloop, en zorg dat ik op tijd ben. Wanneer iemand me dringend wil bereiken, krijgen ze me binnen 24 uur meestal wel te pakken.”

Dit filmpje uit de jaren ’90 laat zien dat veel Nederlanders het idee van continu bereikbaar zijn onzin vinden. Vandaag is juist het idee om zónder telefoon te lopen beangstigend. Wij zijn dus bang voor de dingen waar we niet gewend aan zijn, en die angsten zijn helemaal niet zo realistisch.

Wat vindt je partner ervan?

“Die heeft ook geen telefoon. Heel soms, wanneer ik niks van hem hoor of wanneer zijn plannen veranderen, lijkt het alsof hij van de aardbodem verdwenen is. Vooral als dat ’s avonds gebeurt, kan ik nog wel eens ongerust worden. Maar dan vertel ik mezelf dat dit gevoel slechts bestaat, omdat iedereen nu continu bereikbaar is.

Telefoon op tafel? Dan geniet je minder van het eten

We zijn pas 15 jaar altijd en overal met elkaar verbonden. Maar duizenden jaren lang was het heel normaal dat we ons op locaties bevonden waar anderen geen weet van hadden. Deze gedachte werkt meteen heel verlichtend, en zet die controle-waanzin in perspectief. Dan heb ik er weer vrede mee.”

Is het niet super onhandig?

“Ja soms wel. Bijvoorbeeld als ik de weg kwijt ben. Of als ik dingen moet regelen, zoals bankzaken. Maar dan vraag ik mijn broer nog weleens om zijn telefoon. Het grootste nadeel is misschien wel het onbegrip. Als ik zeg dat ik geen telefoon heb, is dat voor mensen heel verwarrend. Ze snappen het niet. ‘Waarom koop je niet gewoon een telefoon?’, vragen ze vaak.

En als ik dan uitleg dat het een bewuste keuze is, zeggen ze verontwaardigd: ‘Maar dat is toch helemaal niet nodig?’ Ik besef ook wel dat ik uniek ben in deze tijd. Ik ken verder niemand die géén telefoon heeft. Maar het werkt voor mij gewoon heel goed. Ik merk dat ik veel opener ben en meer in staat ben om het leven te nemen zoals het komt.”

Denk je dat je ooit nog een smartphone zal nemen?

“Dat durf ik niet te zeggen, want ik zie ook dat de wereld heel snel verandert en ik wil niet achterlopen, zoals bejaarden daar last van hebben. Daarom ben ik nog steeds wel online en weet ik wel wat er speelt. Dus ik zeg geen ‘nee’ tegen nieuwe technologieën en vind het belangrijk dat we onszelf blijven ontwikkelen. Maar wat er ook komt, ik zal me niet meer zo snel laten opslokken. Ik denk nu veel beter na over wat ik wil en kan dichter bij mezelf blijven.”

Tips om je telefoon mindful in te richten