Rolien Sandelowsky Psyche 19 aug 2020, 06:00

Leestijd: 7 minuten

De lessen die Nederlanders van Australiërs kunnen leren (als heb vertrouwen in het positieve)

Alleen reizen is een feest. Je mag elke dag de identiteit aannemen waar je zin in hebt en kunt precies omgaan met wie je wilt. Dit resulteert in dat bijna al mijn vrienden 60-plussers zijn en ik best vaak net iets te laat en onverwacht iets in het Nederlands zeg als ik in de buurt van vaderlandgenoten ben beland. Want, dat zijn er best wat. Voor het kleine landje dat we zijn, vertegenwoordigen we een aardig percentage van de ‘gelukszoekers’ die jaarlijks voet aan wal zet in dit Oceanische gebied aan de andere kant van de wereld.

We reizen de zon achterna, of de lifestyle. We leren surfen, we leren wat goede koffie is, we leren dat je prima op je blote voeten boodschappen kunt doen, maar we leren bovenal ontspannen.

We leren dat er allemaal niet zoveel aan de hand is. Dat je iets kunt maken als het kapot is, en met de hulp van een ander zo je problemen de kop in drukt. Wij zijn in ons kleine landje zo gewend geraakt aan het verwerken van een caleidoscoop aan input op een dag, dat we bijna vergeten dat het een keuze is om je eraan bloot te stellen.

Ver weg leer je over je gewoonten thuis

Eigenlijk leren we weg van huis vooral heel veel over onze gewoonten thuis, want als je maar lang genoeg blijft plakken op een plek internaliseer je volledig onbewust een set normen en waarden als de jouwe, waardoor je heel stroperig langzaam onderdeel wordt van de sociale machine waarin we met elkaar conventies en verlangens op peil houden. Maar het zijn niet alleen de sociale regels die we onszelf aanmeten, die maken dat een groep mensen op de ene plek anders leeft dan een andere.

Ook lezen: Bedrock Travel: kamperen in een busje op de reizende camping ‘de Camphanen’

De grid van waaruit onze voorkeuren ontstaan, de basis die je doet lijken op de mensen om je heen ontstaat al ver voordat ‘ik vind’, ‘ik wil’ of ‘ik ben’ om de hoek komen. Onze opvoeding, schoolsystemen, vriendschappen, alle onderlinge verbanden en kennisoverdrachten bepalen wat we logisch vinden en wat niet, wat we normaal vinden en wat niet, zelfs wat we van belang achten en wat niet: facetten van onze persoonlijkheid die ver voor dat wat we ‘leuk’ vinden aan de orde komen.

Door ergens te zijn waar een andere basisgrid heerst, besef je je ineens heel goed dat hetgeen dat je gevormd heeft al veel eerder is begonnen dan daar waar ik het kan aanvullen en inkleuren met het type kunst, cultuur of politiek naar voorkeur.

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

Hier in Australië leeft de honger naar kennis, kunst, filosofie en politiek namelijk niet zoals in Europa. En al zou je jezelf niet per se typeren als een liefhebber van het bovenstaande, de plek waar je bent opgegroeid, met alle bijbehorende -sociale- regels, onderwijssystemen en geschiedvertellingen van dien, heeft paden in je brein gevormd waardoor je koppelingen maakt en kunt definiëren wat als ‘logisch’, ’normaal’ en ‘eerlijk’ geldt.

Dit is zo’n onbewust proces, dat we denken dat iedereen vanuit diezelfde vormen van logisch, normaal en eerlijk naar het schouwspel van de wereld kijkt.

Intelligentie heeft een andere betekenis

Maar maak je maar klaar voor de chaos, want dat blijkt niet zo te zijn. Er zijn geen universele vormen van door de mens bedachte begrippen als ‘rechtvaardigheid’, ‘normaliteit, ‘creativiteit’ enz.

Zo heeft bijvoorbeeld ‘intelligentie’, zoals wij dat in het Westen gedefinieerd hebben als een mentale capaciteit, hier een heel andere waarde dan thuis. Slim zijn, ook wel bekend als goede cijfers halen op school en gemakkelijk verbanden zien in structuren, bepaalt hier niet het succes in je carrière, en daarmee het succes in je leven. Wat een shock! Al blijkt de koppeling tussen succes in carrière en leven an sich ook al een Europese te zijn.

Must read: Er is meer in het leven dan alleen studeren of werken (begin eens met genieten)

Mensen hier leven gewoon. Ze leven en ze doen wat ze leuk vinden. Om dat te doen verdienen ze geld, en dat doen ze op de meest efficiënte manier. Sterke mannen werken in de bouw, want dat verdient goed, ook als ze een universiteitsdiploma op zak hebben. En die manier van redeneren, dat heet hier slim.

Als je aardig bent hoort je erbij

Vriendengroepen zijn gevuld met mensen uit alle uithoeken van de arbeidsmarkt, en identificatie met wat je doet is hier niet aan de orde. Je bent gewoon wie je bent, en als je aardig bent hoor je erbij, ongeacht wat je doet. Iedereen is je ‘mate’, en het maakt eigenlijk niet echt uit of je elkaar al jaren kent, of net ontmoet hebt bij de busstop.

Er zit zo’n andere logica achter het sociale stelsel van Australië, dat wij met onze Nederlandse gewoontes bijna niet in staat zijn het te begrijpen. Want vriendschap, dat is toch iets exclusiefs? Je kan toch niet net zo goed bevriend zijn met iemand die je twee weken kent als met je buddy uit de luiers? Nou, wel dus.

Ook interessant: Leren van de Nepalezen: 5 levenslessen voor een gelukkig leven

Toen ik in de rij stond voor de paspoortcontrole begon het gegniffel al. Voor me stonden twee overduidelijke backpackers die geen adres konden invullen op hun toelatingspapieren omdat ze de naam van het hostel niet wisten. Het mooie, jonge meisje achter het bureau begon te lachen, samen Googleden ze het hostel en vrolijk riep ze ‘See ya later mates!’ toen de jongens door de toegangspoorten van het paradijs verdwenen.

De Hollandse nuchterheid deed meteen de kop op, ze gaat die jongens toch nooit meer zien? Het zijn toch helemaal niet haar maten? Je hoort toch heel serieus en beschaafd te doen als je bij de douane werkt? De verbazing werd opgevolgd door opluchting, ik bleek precies aan het juiste adres te zijn voor mijn behoefte aan sociale inspiratie.

Nauwelijks sociale hiërarchie

Een paar maanden later ben in inmiddels redelijk gewend, maar krijg ik nog zeker dagelijks een grote grijns als ik ondervind hoe vriendelijk mensen zijn. En hoe fijn daardoor de sfeer is. De middenklasse is hier zo groot dat er nauwelijks een sociale hiërarchie heerst, waardoor mensen een stuk minder ongemakkelijk met elkaar omgaan. En omdat iedereen vrijwel gelijk is, bestaan er geen rolpatronen die maken dat je als douanebeambte nors en serieus hoort te zijn.

Als je een vriendelijk mens bent, dan ben je gewoon vriendelijk. Tegen je familie, tegen je vrienden, tegen je collega’s, maar ook tegen onbekenden op straat, de postbode, of iemand met dezelfde slippers als jij. Van supermarkt tot café tot bibliotheek tot autoverhuurbedrijf: mensen zijn aardig, heus soms ook chagrijnig, maar in ieder geval oprecht.

En ze zijn niet uit op eigen gewin, ten koste van het jouwe. Het doet me beseffen hoeveel achterdocht er door onze Hollandse aderen stroomt, en hoe we vaak handelen vanuit wantrouwen, tenzij het tegendeel bewezen is. Hier aan de andere kant van de wereld blijkt een heel continent te draaien op vertrouwen, tenzij het tegendeel bewezen wordt. Een instelling die we in Nederland naïef zouden noemen, en onze kinderen afleren, want gevaar schuilt toch in elke hoek?

Door uit te gaan van het goede, straal je positiviteit uit

Ik las een prachtig boek van James Redfield (The Secret of Shambhala) dat beschrijft hoe je verwachting van een situatie effect heeft op een ander, en daarmee het verloop van de situatie beïnvloedt. Door te vertrouwen, door uit te gaan van het goede, straal je positiviteit uit op een ander die daardoor ook kan ontspannen en vanuit liefde en positiviteit kan handelen.

Zoals de hedendaagse psychologie ons leert, zijn veel van onze uitingen te deduceren tot handelingen vanuit liefde of vanuit angst. Angst om iets kwijt te raken resulteert in vasthouden, controle uitoefenen en boven anderen willen staan. Liefde voor het onbekende staat gelijk aan vertrouwen, loslaten en delen.

Maar het lijkt ook andersom te werken. In een land waar zoveel is om te delen, zoveel ruimte, zoveel zonlicht, zoveel strand en zoveel goede golven, benaderen mensen elkaar vanuit liefde, vanuit oprechtheid, vriendelijkheid en vertrouwen. En misschien is dat wel onbewust de reden waarom zovelen van ons graag afreizen naar hier. Omdat naast alle maatschappelijk gekleurde definities van begrippen als eerlijkheid, normaliteit en loyaliteit, liefde misschien wel het enige begrip is dat universeel, wereldwijd hetzelfde wordt begrepen.

Meer lezen over reizen?

• Hoe je een socialer mens wordt door een tijdje in het buitenland te wonen.
• Waarom je jezelf het beste leert kennen door te reizen
• Levenslessen die je sneller leert door te reizen