Rosa Bertram Betere wereld 3 dec 2019, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Wat we kunnen leren van de Letten (in Letland, ja): leven met de natuur

Het gras is altijd groener bij de buren – in ieder geval wél in onze rubriek ‘Leren van de…’. Want hoewel we dankbaar zijn dat we in Nederland wonen, is de wereld een heleboel mooie culturen rijk waar we graag wat levenslessen van aannemen. Dit keer nemen we je mee in de cultuur van de Letten (die komen uit Letland, inderdaad). 

We schreven al eerder dat in Zweden onderwijs en natuur hoog in het vaandel staan, en trouwens ook in Noorwegen. En schreven we over de groene doelen van de Canadezen.

Maar ook van in minder bekende landen kunnen we een hoop leren, zo leerden een recentelijk bezoek aan Letland.

Eén met de natuur

Geloof het of niet niet, maar 50 procent (!) van Letland bestaat uit bos. Zelfs in de hoofdstad Riga hebben bomen duidelijk de overhand. De stad is als het ware in de natuur gebouwd. Niet zo gek eigenlijk dus dat ze in Letland begaan zijn met de natuur. Waar merk je dat aan?

Zero waste cultuur

De zero wastemovement is booming in Letland, de zero wastecafes- en winkels schieten als paddenstoelen uit de grond. Inmiddels zijn er zo’n 7 zero wastecafes in Riga en een aantal winkels die helemaal gericht zijn op het maken van zo min mogelijk onnodig afval. Denk aan shampoobars, handige tassen, beeswraps en andere handige producten.

In de cafeetjes wordt bijvoorbeeld de koffiedrap ter plaatste op een composthoop gegooid, krijg je koffie enkel mee in een BYO koffiebeker en word je van begin tot eind bewust gemaakt van de grote hoeveelheid afval die je anders zou maken.

“Je footprint verkleinen is populair in Letland, vooral de jongeren houden zich er veel mee mee bezig,” verklaren Laura en Andis, twee Letse zero waste-bloggers van SeekTheSimple aan Bedrock.

Schone straten

Je moet je best doen om vuil op straat te vinden in Letland. Ik vond hooguit niet-opgeharkte blaadjes op straat (in hartje herfst). De straten zijn schoon, zélfs in het centrum in de hoofdstad.

Must read: Bedrock Travel: op bezoek in Letland voor natuur, slow living én duurzaam design

Clean Up’s

Aan de jaarlijkse Clean Up Day doen er maar liefst een half miljoen (!) mensen mee, vertelt de organisator aan Bedrock. Hoeveel mensen er in Letland wonen? Zo’n 2 miljoen in totaal. Dat is dus een kwart van de gehele bevolking! Het is dan ook by far de grootste vrijwilligersaanhang van het hele land.

De verklaring? In steden én in dorpjes vindt men het belangrijk om met respect met de natuur om te gaan. Ze zien natuur niet alleen ‘dat ene natuurgebied’ maar hun land, hun dorp, hun straten zijn evengoed natuur. Waarom zou je dat vervuilen?

Vind je vast ook leuk: Dit kunnen we leren van IJsland (het land met al 9 jaar de meeste gendergelijkheid)

Gebruiken wat je hebt

In Letland is het doodnormaal dat je gebruikt wat je hebt. Het land produceert veel producten zelf en de producten die er groeien, worden op veel verschillende manieren ingezet.

Zo groeit de Lindebloesem er overal en dat zie je terug in allerlei producten: kaarsen, huidproducten, thee, pasta, kaas en bier. Waarom producten van ver halen als je het ook zelf kan maken?

Dat scheelt een hoop import en transportuitstoot!

Outdoor

Buiten zijn is de normaalste zaak van de wereld in Letland. Kanoën, wandelen, klimmen en mountainbiken. Een klein fieldresearch op Tinder bevestigt dat (die binnen mijn filter pasten tenminste). In de weekenden trekken de Letten er graag op uit, vertellen ook Laura en Andis.

“Zelfs op de nationale feestdag – te vergelijken met Koningsdag – is Riga leeg en bezoeken de meesten hun families in kleine dorpjes, gaan naar het strand of duiken het bos in.”

En dat is gelukkig niet al te veel moeite, want op een kwartier rijden ben je bij het strand en op een half uur rijden van Riga vind je een prachtig natuurgebied genaamd Sigulda. Je kan er wandelen, fietsen en grotten bezoeken.

Zwangerschafsverlof

We schreven al vaker over hoe eerlijk het zwangerschapsverlof is geregeld in Scandinavische landen bijvoorbeeld. Daar is er een betaald zwangerschapsverlof voor beide ouders.

Maar ook in Letland is dit eerlijk geregeld, daar mogen de ouders het aantal verlofdagen (tussen 1 en 1,5 jaar, aldus onze guide) zelfs verdelen!

Leren van andere culturen?

• Leren van de Aboriginals: de oorspronkelijke inwoners van Australië
• Leren van de Zweden: wat Zweden ons leert over omgang met de natuur (en onze kinderen)
• Dit kunnen we leren van de Finnen (het gelukkigste volk ter wereld)