Rosa Bertram Welzijn 2 jan 2025, 08:36

Leestijd: 3 minuten

Waarom je altijd ziek wordt als je eindelijk vrij bent

Je hebt maanden hard gewerkt, de dagen afgeteld tot je vakantie en eindelijk is het zover: tijd om te ontspannen. Maar net als je denkt te kunnen genieten, voel je het al opkomen. Een loopneus, keelpijn of vermoeidheid slaat toe. Waarom lijkt het alsof je lichaam precies op het verkeerde moment besluit om ziek te worden? Dit fenomeen wordt ook wel ‘leisure sickness’ genoemd, en het is verrassend genoeg een bekend verschijnsel.

Dit is waarom je altijd ziek wordt als je eindelijk vrij bent.

Wat is leisure sickness ofwel vrijetijdsziekte?

Leisure sickness, oftewel ‘vrijetijdsziekte’, is een term die werd bedacht door psychologen om het gevoel van ziek worden dat optreedt precies tijdens je vrije tijd of vakantie. De symptomen ervan variëren van hoofdpijn en griepachtige klachten tot extreme vermoeidheid. Hoewel het geen officiële medische diagnose is, zijn er genoeg mensen die er last van hebben.

De wetenschap achter vrijetijdsziekte

Er zijn verschillende theorieën over waarom dit fenomeen optreedt. Een belangrijke oorzaak lijkt stress te zijn. Tijdens drukke periodes draait je lichaam immers continu op adrenaline, het hormoon dat je alert en energiek houdt. Wanneer je dan eindelijk tot rust komt, daalt je adrenaline en krijg je een soort ‘rebound-effect’. Je immuunsysteem, dat door stress al verzwakt kan zijn, wordt dan ineens minder goed in het afweren van virussen en bacteriën.

Daarnaast speelt je brein ook een rol. Mensen die gewend zijn om constant bezig te zijn, kunnen zich tijdens hun vrije tijd mentaal onrustig voelen. Dat verhoogt stresshormonen zoals cortisol, wat weer fysieke klachten kan veroorzaken. Kortom, je lichaam heeft moeite om te schakelen van een constante staat van ‘aan’ naar ontspanning.

Waarom gebeurt het vooral tijdens vrije tijd?

Het lijkt misschien alsof je lichaam tegenwerkt, maar het tegenovergestelde is eigenlijk waar. Hoe zit dat? Tijdens drukke periodes houdt je de lichaam symptomen vaak ‘op pauze’ om je door te kunnen laten gaan met alle to do’s. Wanneer je eindelijk stopt met rennen, krijgt je lichaam ineens de kans om écht aandacht te besteden aan onderliggende problemen. En dat kan variëren van opgebouwde spanning tot vervelende infecties.

Wat kun je doen om vrijetijdsziekte te voorkomen?

Gelukkig zijn er manieren om de kans op leisure sickness te verkleinen. Het draait allemaal om balans en voorbereiding.

1. Neem micro-pauzes

In plaats van te wachten tot je vakantie, kun je er beter voor zorgen dat je regelmatig tijd vrijmaakt om te ontspannen. Korte ademhalingsoefeningen, een wandeling buiten of een momentje voor jezelf kunnen helpen om stress op tijd af te bouwen.

2. Bouw je werktempo af

Probeer in de aanloop naar je vakantie je werkdruk geleidelijk te verminderen. Door niet op het laatste moment nog stressvolle deadlines te hebben, geef je je lichaam meer ruimte om te wennen aan ontspanning.

3. Zorg goed voor je immuunsysteem

Voldoende slaap, een gezond dieet en regelmatige lichaamsbeweging helpen je lichaam om beter bestand te zijn tegen ziekteverwekkers. Vergeet ook niet om genoeg water te drinken.

4. Plan tijd voor ‘nietsdoen’

Het kan verleidelijk zijn om je vakantie vol te plannen met activiteiten. Maar door tijd vrij te maken om gewoon te ontspannen, geef je je lichaam en geest de kans om echt bij te komen.

Luister naar je lichaam

Leisure sickness mag dan wel vervelend zijn, maar het is ook een signaal van je lichaam dat het tijd is om beter voor jezelf te zorgen. Probeer momenten van rust niet uit te stellen tot de vakantie, maar integreer ze in je dagelijkse routine. Zo voorkom je dat ontspanning letterlijk ziekmakend wordt, en kun je ten volle genieten van je welverdiende vrije tijd.

Sapjeskuren zijn populair, maar zijn ze ook zo gezond als men denkt? Diëtist geeft advies