Rosa Bertram Psyche Vandaag, 05:34

Leestijd: 4 minuten

Je humeur verbeteren door naar kunst te kijken: dít is wat kunst doet met je brein

Jij wist het misschien al, maar dat kunst niet zomaar een linkse hobby of nutteloos is, laat ook een nieuw onderzoek zien. Daaruit blijkt namelijk dat naar kunst kijken je zelfs direct gelukkiger kan maken. Hoe zit dat?

Dat je je na een bezoekje aan een exhibitie in een museum of kunstgalerie vaak voldaan en opgelaten voelt, is niet zonder reden. Naar kunst kijken heeft namelijk een bepaalde werking op ons brein, waardoor we instant gelukkiger worden.

Kunst als medicijn

Vaak denken we dat we pas geluk kunnen ervaren wanneer we iets bereiken. Bijvoorbeeld als we op een verre bestemming aankomen na een lange reis, een liefdespartner vinden, therapie doen of na een meditatiesessie. Maar nu blijkt dat geluk een stuk makkelijker bereikt kan worden. Namelijk dat het gewoon een kwestie is van… kijken. En wel naar kunst. Hoe zit dat?

Dit nieuwe wetenschappelijk onderzoek, dat werd uitgevoerd door de Universiteit van Wenen, Trinity College Dublin en de Humboldt Universiteit van Berlijn, wijst namelijk uit dat het bewonderen van kunst je direct gelukkiger maakt. En dat heeft alles te maken met hoe het kijken naar kunst op je brein werkt.

Een schilderij dat je raakt, doet méér dan je denkt

Je kent het gevoel misschien wel: je staat voor een kunstwerk in een museum en ineens voel je iets. Een soort innerlijke stilte, een emotionele reactie die je zelf niet helemaal begrijpt of misschien wel een vloedgolf aan inspiratie. Volgens onderzoekers is dat geen toeval.

Je hersenen reageren namelijk direct en meetbaar op kunst, blijkt uit het onderzoek waarvoor 38 studies werden geanalyseerd en daarbij de data van ruim 6800 deelnemers. Wanneer je naar een schilderij kijkt dat je aanspreekt, worden er gebieden in je brein geactiveerd die je ‘eudemonisch welzijn’ verbeteren. Daardoor ervaar je zingeving en betekenis, maar het eudemonisch welzijn gaat ook over persoonlijke groei.

Je hoeft geen kunstkenner te zijn

Moet je dan per se een groot kunstkenner zijn om van de voordelen van het kijken naar kunst te plukken? Niet eens! Je hoeft geen expert te zijn om toch een geluksgevoel te kunnen ervaren door het kijken naar kunst, laat het onderzoek zien. Het draait niet om de kennis, maar eerder om de connectie die jij met het kunstwerk ervaart. Juist de persoonlijke interpretatie, het gevoel dat jij bij een kunstwerk hebt, maakt het betekenisvol. Hoe bijzonder is dat?

Een klassiek schilderij, een modern kunstwerk, street art of zelfs een illustratie in een boek kan datzelfde effect hebben. Wat telt, is of het kunstwerk jou raakt.

Waarom kunst je uit je hoofd haalt

In een wereld die draait om presteren, snelheid en productiviteit, brengt kunst juist het tegenovergestelde. Kunst nodigt uit om even stil te staan, te voelen en te reflecteren. Het heeft de kracht om je even weg te halen uit de constante stroom van gedachten en brengt je in het nu.

Net als bij meditatie wordt bij het kijken naar kunst je aandacht verplaatst van denken naar zijn. En precies dát maakt kunst zo helend. Het is als een vorm van bewuste aanwezigheid, maar dan zonder dat je stil hoeft te zitten in kleermakerszit.

Moet je dan per se naar een museumjaarkaart aanschaffen om van de voordelen van kunst te genieten? Nee, hoor. Je kunt even goed een boek lezen over een kunstenaar of illustraties uit een tijdschrift bewonderen.

Hoe je meer kunst in je leven brengt

Wordt het hoog tijd om meer kunst in je leven te verweven? Dat kan op allerlei laagdrempelige manieren:

• Maak van je scherm een galerij. Volg kunstaccounts op social media die je inspireren. Begin je dag niet met nieuws of je mail, maar liever met een kunstwerk dat iets bij je oproept.
• Hang kunst aan je muur waar je het elke dag ziet. Dat hoeft heus geen dure galerie-aankoop te zijn. Een poster, print of werk van een lokale kunstenaar doet net zoveel voor je geluksgevoel.
• Gebruik kunst als reflectie-tool. Neem een paar minuten per week om bewust naar een kunstwerk te kijken. Wat voel je? Welke gedachten komen op? Schrijf ze eventueel op. Je zult merken dat kunst je veel kan leren over jezelf.
• Maak een routine van kunst. Of het nu een bezoekje is aan een lokale kunstgalerie, het lezen van een autobiografie van een kunstenaar of zelf leren keramieken is. Op die manier implementeer je creativiteit op een laagdrempelige manier in je leven. En wie weet hoe creatief je er zelf van wordt!

Kunst is geen luxe, het is noodzaak

In een tijd waarin burn-outs en prestatiedruk aan de orde van de dag zijn, is het kijken van kunst geen luxe, maar eerder een noodzaak. Zo daag je jezelf uit om weer echte verbinding te creëren en stil te staan bij de kleine dingen in het leven (of zijn dát juist de grote dingen in het leven?).

Dus de volgende keer dat je stilstaat bij een mooi schilderij of toffe illustratie in een tijdschrift, onthoud dan: dit moment doet iets met je. Het maakt je gelukkiger, gewoon door te kijken.

Toegankelijke kunst kopen? Dat doe je op deze art fairs. Het Van Gogh Museum verbindt yoga met kunst.

BEDROCK ontdekt Brussel: een stad vol vintage, kunst en artistieke hotels