Lian van Doorn Psyche 14 dec 2020, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Hoe je met kleur je emoties kunt beïnvloeden

Leefstijl, zelfbeeld, omgeving. Allemaal beïnvloeden ze je leefstijl. Maar ook kleur blijkt een rol te spelen. Een simpele kleurtwist kan je op allerlei fronten een boost geven. Zowel in negatieve als in positieve zin. Wij gaan natuurlijk voor de positieve boost, dat mag duidelijk zijn.

Apparatuur is vaak zwart, vergeet-mij-nietjes zijn blauw en een sinaasappel oranje. Alles heeft een kleur. Tot zover onze kennis. Maar kleuren hebben mogelijk ook betekenis; ze kunnen invloed hebben op wie we zijn en hoe we ons gedragen.

Een roze detentiecentrum

In de jaren ’80 werd er een verfkwast door een detentiecentrum in de Amerikaanse stad Seattle gehaald. De verf waar de kwast in werd gedoopt was niets minder dan roze. Ja, echt. Alle cellen van het detentiecentrum werden in deze kleur geverfd.

Niet omdat ze roze een mooie kleur vonden en ook niet omdat de verf aan het afbladderen was. Ze wilden weten wat de kleur zou doen met de gedetineerden.

Ook interessant: Deze invloed heeft de maan op het gedrag van planten en dieren

Wat bleek: krap een kwartier blootstelling aan deze kleur was genoeg om de agressiviteit van de gedetineerden minstens dertig minuten te verminderen.

Meerdere onderzoeken die volgden toonde hetzelfde aan: de kleur roze werkt ontspannend en stressverlagend. Sindsdien is deze kleur in verschillende ontspanningsruimten in de psychiatrische wereld te zien op de muren.

Oplichten als een kerstboom

Het geeft stof tot nadenken. Hoe worden kleuren gezien door onze hersenen? Waarom associëren we bepaalde kleuren met bepaalde emoties? En hoe groot is die invloed? De afgelopen jaren hebben experts over de hele wereld, van antropologen tot sociaal psychologen, zich gebogen over onder andere deze vragen.

Maar een kant-en-klaar antwoord op de twee laatste vragen, daar zijn ze niet mee gekomen. Toch is het een interessante gedachte. Iets dat veel producenten beamen, want die maken flink gebruik van de invloed van kleuren op koopgedrag. Hoe dan ook, het is interessant genoeg om dieper op in te gaan en de invloed van een paar kleuren uit te leggen.

Lees ook: Gelukkiger met felle kleuren aan: maak kennis met Dopamine Dressing

Strikt genomen bestaat kleur niet (sorry): het is een illusie die onze hersenen creëren om aan te geven dat er een verschil bestaat tussen objecten in de omgeving. We ‘zien’ kleur dus uiteindelijk met onze hersenen. En die kleur die we zien, bepaalt dus mogelijk ons gedrag.

Op welk gebied dan ook. Zo beïnvloedt het onze sportieve prestaties (zelfs onze fysieke kracht), ons stressniveau en ons leervermogen. Kleuren doen de hersenen oplichten als een kerstboom en laten ons dingen doen zonder dat we goed beseffen waarom.

Vandaag is rood…

Betere sportieve prestaties dus. Daar is niemand op tegen. Af en toe wat hulp om je van de bank af te slepen of een tandje bij te zetten. Ik kan het alleen maar beamen: dat is best fijn.

De Franse kleurenexpert Jean-Gabriel Causse dook in de studieboeken en onderzoeksresultaten en kwam tot een conclusie: trek rode sportkleding aan als je gaat sporten.

Tip: Antwoord op: Hoe voorkom je dat je rood wordt? En wat doe je als het blozen niet te stoppen is?

Dit maakt energieker en geeft je sportprestaties een boost. Sportteams die rood dragen, blijken ook vaker te winnen dan teams die in het blauw spelen.

Dat is volgens psycholoog Ian Stephen logisch, omdat rood een boodschap van agressie, zelfvertrouwen en passie uitzendt. Rood is dan ook een goede kleur voor fijne seks, net als de kleur paars.

Vertraging van het ademhalingsritme

Wil je ontspannen, dan kun je de kleur rood beter vermijden. Koele kleuren zijn dan jouw best friend. Denk aan zachtroze en blauw, maar ook aan groen. Deze kleuren zetten het lichaam ertoe de bloeddruk, hartslag en het ademhalingsritme te vertragen. Die vertraging is nodig om te kunnen ontspannen.

Bijkomend voordeel: een ontspannen sfeer kan ook bevorderlijk zijn voor de creativiteit. Zeker als je gebruik maakt van de kleur blauw. Ook als je moeite hebt met inslapen, is blauw de kleur bij uitstek. In de slaapkamer kan het letterlijk slaapverwekkend werken.

Gezonde klaslokalen

Herinner jij nog de kleur van je klaslokaal van vroeger? Ik wel. Die was wit. Alle vier de muren. Zonde, vindt Causse. Witte werkruimten – of dat nu gaat om een klaslokaal of kantoor – kunnen op de lange duur leiden tot vermoeidheid, blijkt uit langdurig onderzoek. In een ruimte met een opvallende kleurstelling werken mensen beter, sneller en maken ze minder fouten.

In het geval van klaslokalen, zou elk lokaal een eigen krachtige kleur moeten hebben, afhankelijk van het vak dat in het lokaal wordt gegeven. Zo zou oranje zorgen voor een verbetering van sociaal gedrag, blauw voor meer fantasie en roze voor positievere gedachten.

Ook bij volwassenen staat vast: op kantoren met een dominerende kleurstelling is de productiviteit hoger dan in kantoren met witte muren en meubilair in een neutrale kleur. Een in Science gepubliceerd onderzoek toont aan dat we meer geconcentreerd zijn in een ruimte met rode kleurstelling dan in een ruimte met blauwe kleurstelling.

Wist je trouwens dat geel de minst geliefde kleur is? Deze kleur associëren we met afgunst en jaloezie. Tegelijkertijd wordt een goed humeur ook gekoppeld aan de kleur geel. Tja, zo zwart-wit (há) is het dus niet, blijkt maar weer.

Meer leren over emoties?

• Hoe negatieve emoties je juist gelukkiger kunnen maken
• How To Handle: Emoties (met adviezen van een monnik en een neuropsycholoog)
• Ontwijk jij je emoties? Dat kan zorgen voor een eetstoornis