Maaike Kooijman Psyche 29 nov 2021, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Zo maak je je eigen mentale gezondheid bespreekbaar

Je bent gestrest, veel aan het piekeren, hebt weinig concentratie… Kortom: je mentale gezondheid gaat gewoon even niet zo lekker. Maar dat gaat vanzelf wel over, toch? Daar hoef je niemand mee lastig te vallen.

Dat is waar het misgaat. Want zelfs als het maar voor even is, is praten over mentale klachten de moeite waard. Omdat dat oplucht, omdat gedeelde smart halve smart is en omdat praten over gevoelens júist je band met anderen heel erg kan versterken. O, enneh: met jouw mentale gezondheid val je niemand lastig. Sterker nog, je valt alleen jezélf lastig als je alles opkropt.

Het gesprek aangaan over mental health kan ontzettend lastig zijn, zeker als het voelt alsof psychische klachten ‘jouw geheim’ zijn en niemand ervan mag weten. Die situaties ontstaan deels doordat we op school wel lichamelijke opvoeding krijgen, maar geen mentale opvoeding – je leert nooit praten over je emoties.

Gelukkig zijn er nu een heleboel iniatieven die ervoor willen zorgen dat juist kinderen wél over hun emoties leren praten, zoals Stichting Braive. Maar zelfs nu dat nog niet genormaliseerd is, zouden wij je willen aanraden om je mentale gezondheid serieus te nemen en erover te beginnen. Zo doe je dat makkelijker!

Zo maak je je mentale gezondheid bespreekbaar

Omring je met mensen die het goede voorbeeld geven

Als andere mensen over mentale gezondheid praten, wordt het voor jou normaler om er ook open over te zijn – en dat vergroot de kans dat je dat ook daadwerkelijk doet. Toch kan dat best lastig zijn in een omgeving waarin mentale gezondheid echt nog een taboe is.

Zo maak je praten over mentale gezondheid minder ongemakkelijk

En nee, we zeggen niet dat je nu maar een heel andere vriendengroep moet zoeken. Wat echter wel kan helpen, is om bijvoorbeeld mensen op sociale media te gaan volgen die praten over onderwerpen als eenzaamheid, teleurstelling en prestatiedruk. Zo zie je hoe zij het onder woorden brengen en ook dat het helemaal geen taboe hoeft te zijn. Dat verlaagt voor jou ook de drempel.

Bedenk dat je nooit alleen bent

Je omringen met mensen die eerlijk zijn over hun mentale gezondheid heeft nóg een voordeel: zo merk je dat je niet de enige bent. Niet de enige die zich eenzaam voelt, niet de enige die rouwt, niet de enige die af en toe de zin van het leven even niet inziet. Dat zijn allemaal heel normale gevoelens, alleen realiseren we ons dat niet altijd omdat we er niet over praten.

Als je je realiseert dat die schijnbaar perfecte vriendin ook zo haar issues heeft, verdwijnt die schaamte over jouw eigen onzekerheden hopelijk als sneeuw voor de zon.

Zo zorg je het hele jaar rond voor je mentale gezondheid (aldus 3 psychologen)

Vind de juiste persoon om mee te praten

Ja, je ouders zeggen wel dat ze er altijd voor je zijn – maar tegelijkertijd kunnen we ons ook voorstellen dat je liever niet wilt dat zij zich zorgen gaan maken. En je beste vriendin is fantastisch, maar misschien is het lastig om haar in vertrouwen te nemen omdat je niet wilt dat dat jullie vriendschap beïnvloedt. Met die ene collega praat je misschien niet dagelijks, maar je weet wél dat die zelf ook open is over mentale gezondheid.

Kortom: praat met iemand bij wie je je fijn voelt en aan wie je gemakkelijk je verhaal kunt vertellen. Dat hoeft niet per se iemand te zijn die het meest voor de hand ligt, zoals een decaan; het kan ook heel iemand anders zijn. Als de eerste stap is genomen, kun je het altijd nog tegen anderen vertellen.

Neem je gevoelens serieus

‘Ik heb wat slaaptekort’ is iets heel anders dan ‘ik lig elke nacht uren wakker van de stress‘. Als je last hebt van het laatste, benoem dan niet het eerste. Je hoeft je gevoelens niet te verbloemen voor anderen, en je hoeft al helemaal niet te denken dat je je aanstelt.

Bewezen! Bewegen tijdens je werkdag verbetert je mentale gezondheid

Dat betekent overigens niet dat je alleen over echt heftige mentale klachten ‘mag’ praten; ook een sombere dag is het benoemen waard. Maar als het wel groter is dan dat, maak het dan niet kleiner dan het is; dat geeft de ander immers ook geen inzicht in jouw situatie. Duidelijk zijn helpt!

Zorg dat je weet waar je terecht kunt

Misschien voelt het nog als een te grote stap om met bekenden over mentale gezondheid te praten. In dat geval kan het helpen om eerst met een hulpverlener te sparren – ofwel over waar je mee zit, ofwel over hoe je het gesprek daarover kunt beginnen.

Daar zijn ontzettend veel mogelijkheden voor: MIND Korrelatie, de Luisterlijn, de ‘Alles oké’-supportlijn… Als je iemand nodig hebt, staat er altijd iemand voor je klaar! Ook aan anderen die met mentale klachten kampen kun je deze hulplijnen aanbevelen.

Kan de natuur je mentale gezondheid écht een boost geven?

10 seconds of courage

Een concept dat ik jaren geleden leerde kennen en dat me nooit heeft losgelaten: soms moet je gewoon tien seconden moed hebben. Om iemand te appen dat je ergens mee zit, om iemand te bellen en te zeggen dat het niet zo goed met je gaat.

Als je nog niet zo gewend bent aan praten over mentale gezondheid, gaat er nooit een moment komen waarop het voelt alsof je er klaar voor bent – dus moet je dat moment zelf creëren. Laat één ding duidelijk zijn: wij geloven in je.