Malu Kirschbaum Psyche 10 mei 2023, 10:25

Leestijd: 5 minuten

Hoe maak je je eigen familieopstelling?

Wie wel eens een familieopstelling heeft gedaan, weet dat ze wonderen kunnen verrichten. Familieopstellingen kunnen je bewust maken van ingesleten patronen, waardoor je meer inzicht krijgt in jezelf, jouw plek in je familiesysteem en je relaties met anderen, maar je hebt niet altijd een groep nodig om een familieopstelling te doen. Je kunt ook een opstelling doen met behulp van een coach in een een-op-een sessie, of zelfs alleen.

Psycholoog Vincent van der Burg legt uit hoe je hiermee zelf aan de slag gaat.

Knelpunten herkennen, erkennen en wegnemen

De grondlegger van de familieopstelling is de inmiddels 93-jarige Duitse psychotherapeut Bert Hellinger. Het idee achter deze door hem geïntroduceerde werkvorm is dat onze familie en voorouders een veel grotere rol in ons leven spelen dan we vaak beseffen.

Tijdens een sessie breng je een vraagstuk in waar je helderheid over wilt krijgen. Door middel van het opstellen van gevoelens of personen, krijg je met behulp van de therapeut duidelijk hoe jij je tegenover het opgestelde onderwerp verhoudt (dit laatste is een keyword bij familieopstellingen). Eventuele knelpunten kun je erdoor herkennen, erkennen en zelfs wegnemen.

Ingesleten patronen staan dromen in de weg

Waarom doe je wat je doet? Waarom lopen je relaties steeds vast, of voelt de relatie met je familie zo moeizaam? Waar komt dat schuldgevoel of die onzekerheid vandaan? Al die bewuste en onbewuste gevoelens komen voort uit een systeem waarvan je je vaak niet eens bewust bent: de onlosmakelijke band met je familie.

In elke familie worden namelijk gewoontes en gedragingen doorgegeven. Dat ingesleten patroon (het familiesysteem) kan je dromen in de weg staan. In De kracht van familieopstellingen legt Vincent van der Burg uit hoe je je bewust kunt worden van die onbewuste patronen met behulp van familieopstellingen, en hoe je er zelf mee aan de slag kunt.

In je krachtveld gaan staan

Tijdens zo’n opstelling wordt jouw systeem gevisualiseerd, opgesteld en wordt er gewerkt met de personen en gebeurtenissen daarbinnen. Die hebben namelijk effect op het verleden, nu én de toekomst. Door een familieopstelling kan jouw gevoel en energie ten opzichte van een situatie of in zo’n systeem zodanig veranderen dat jij (ineens) wél in je kracht komt te staan binnen het systeem.

De kunst is om op je eigen plek te staan en de ander zijn plek te gunnen. Zo creëer je verbinding met jezelf en met de ander. Het geeft inzicht in jouw krachtveld en dat kan gaan over je familie of bijvoorbeeld over je werk, waar ook altijd een dynamiek en systeem bij hoort. Hoe? Dat legt Vincent hieronder uit.

Zo maak je zelf een familieopstelling

Stap 1: Verzamel de nodige objecten

Verzamel objecten als lepeltjes, paperclips, lucifers of keukengerei. Kies objecten die je familieleden kunnen representeren, zoals je vader, moeder, opa, oma, broers, zussen, partner en mensen aan wie je misschien niet direct zou denken, zoals een halfzus, vroeg overleden zuigelingen en buitenechtelijke partners. Als je niet weet of deze er wel of niet zijn, prima. Dan volstaat de basisopstelling. Maak tijd en ruimte vrij voor deze oefening. Zorg ervoor dat je ongestoord aan de slag kunt gaan en ruimte creëert op een tafel.

Stap 2: Zet eerst jezelf neer

Vervolgens de eerste persoon met wie jij de meeste verbinding ervaart, dan de tweede persoon, de derde, enzovoort. Stel jezelf daarbij de volgende vragen:

• Waar staat mijn vader? Hoe staat hij ten opzichte van mij? Waar staat hij ten opzichte van mijn moeder?
• Waar staat mijn moeder? Hoe staat zij ten opzichte van mij? En ten opzichte van mijn vader?
• Wie kijkt naar wie? Staan er mensen voor elkaar of achter iemand? Kan iedereen elkaar zien? Kijken mensen langs elkaar heen? Wie wordt er niet gezien?
• Waar staan mijn broers en/of zussen? Hoe staan ze ten opzichte van mij en elkaar?
• Waar staan mijn ouders ten opzichte van mijn broers en/of zussen?
• Wie ontbreekt er nog?

Stap 3: Als je klaar bent met de poppetjes neerzetten, beantwoord dan de volgende vragen:

Je mag bij het beantwoorden van de vragen schuiven met poppetjes om te kijken wat dat met jou en de verhoudingen doet.

1. Wat valt je op als je kijkt naar de opstelling van de verschillende personen?
2. Wie staat er het dichtst bij je? Wie valt erbuiten?
3. Waarom staat die persoon voor jouw gevoel juist op die plek?
4. Ben je iemand vergeten?
5. Wie heb je gemist?
6. Van wie heb je iets gemist?
7. Hoe voelt die persoon zich op die plek? Plezierig of juist niet? Stroomt de liefde optimaal?
8. Wat vindt die persoon van die positie?
9. Wie staat er ver van jou vandaan?
10. Wat vind jij hiervan? En wat vindt de ander hiervan? Terecht? Fijn? Gezond?
11. Zou je dichter bij deze persoon willen staan? Of die persoon bij jou?
12. Hoe voelt dat?
13. In welke richting kijken de verschillende mensen?
14. Wat raakt je als je naar de opstelling kijkt? Naar jouw plaats en die van anderen?
15. Wat zou je willen veranderen? Wat zou voor jou de ideale opstelling zijn?
16. Hoe is dat?
17. Hoe zou je een (kleine) verandering teweeg kunnen brengen in je familie? is er iemand met wie je dit kunt bespreken? is er iemand aan wie je een brief zou willen schrijven of met wie je zou willen praten?

Meer leren?

Toegegeven, het is best lastig om zelf met deze vragen aan de slag te gaan. Daarom is het handig om het handboek van Vincent erbij te houden, zodat je iets dieper in kunt gaan op de systematische onderstromen en eventuele trauma’s die verborgen liggen in het systeem.

Je koopt het boek hier
In onze podcast met Els van Steijn, ‘s Nederlands bekendste expert als het gaat om familie-opstellingen, kun je ook veel te weten komen over het onderwerp. Deze aflevering is te beluisteren op Spotify en iTunes. Vond je het een interessante aflevering? Laat dan vooral een review achter! We zijn super benieuwd wat je ervan vindt en ervan hebt opgestoken.