Josephine Kay Psyche 16 mrt 2019, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Ja ik zag je bericht, en nee ik reageer nog even niet

‘Haaallooooo! Waarom reageer je niet?’ is een berichtje dat ik van een Whatsapp-verslaafde vriendin krijg als ik een dag niet reageer op haar vragenvuur. Ik besluit mijn telefoon weg te leggen en haar morgen te appen, maar ergens herken ik haar ergernis wel. En dat baart me zorgen. Hoe komt het dat we in dit Whatsapp-tijdperk, waarin we kunnen zien wanneer iemand wel of niet ons bericht heeft gelezen (de blauwe vinkjes), meteen een reactie verwachten?

We zijn vergroeid met onze mobieltjes en een groot deel van ons leven leiden we online. We houden contact met vrienden, mailen collega’s, luisteren naar muziek en zoeken de route op via onze mobiele vriend. Extreem handig en bijna ondenkbaar dat we het vroeger ook prima zonder konden.

Andere tijden

Ik herinner me het moment dat ik een mobiele telefoon kreeg nog goed. Het was zo’n groot vierkant Ericsson-ding (dit verraadt veel over mijn leeftijd) en je kon de frontjes verwisselen. Soms was ‘ie blauw, en soms was ‘ie groen. Vet cool. In die tijd gebruikte ik ‘m om mijn ouders te bellen in nood (kwam nooit voor) of als ik ze iets moest mededelen (ik heb de bus naar huis gemist, pak er eentje later). Voor de rest lag hij voornamelijk stof te vangen onderin mijn tas.

Je kon er ook SMS-jes mee versturen. Je had een aantal tekens per bericht waar je je aan diende te houden, omdat je in die tijd per SMS-bericht moest betalen. Dus één SMS was een X-aantal cent. Daardoor probeerde je een zo compleet mogelijk verhaal in een bericht te stoppen om geld te besparen. Hierdoor ontstond de eerste SMS-taal en werd ik een koning in het vinden van gekke afkortingen om maar in dat ene berichtje te blijven. Ik dacht dus goed na over wat ik wilde zeggen of vragen.

Tegenwoordig voer ik hele gesprekken via Whatsapp. Het maakt qua kosten in ieder geval niets uit of je er eentje of honderd op een dag stuurt. Ik bel eigenlijk niemand meer en bevind mezelf vaak in meerdere gesprekken met meerdere personen, tegelijk. En dat is eigenlijk best apart. Het is alsof ik in een volle kroeg sta en met zes mensen tegelijk probeer te praten. Nu weten we dat het onmogelijk is om zes mensen tegelijk even veel aandacht in een gesprek te schenken in real life, maar toch lijken we het in online gesprekken de normaalste zaak van de wereld te vinden.

Dit vind je vast ook leuk: Waarom WhatsApp verwijderen een goed idee is (maar tegelijkertijd heel moeilijk)

Hier bovenop komt dat je, omdat je zo gedachteloos berichten kunt sturen, niet altijd even goed nadenkt over wat je stuurt. Je vuurt een eindeloze stroom aan informatie, kattenplaatjes en vragen af op de ontvanger. Soms stuur je dingen waar je later spijt van krijgt en soms komen bericht helemaal verkeerd over omdat je, heel simpel, de nuance die je in een écht gesprek ziet of voelt, compleet mist.

Reageer je niet? Dan is er iets mis

Naast dat je teksten verkeerd over kunnen komen op de ontvanger (één ! teveel en je komt hysterisch over), is niet meteen reageren ook een vorm van miscommunicatie. De ontvanger vraagt zich dan af of hij of zij iets verkeerds heeft gezegd, vindt jou gewoon ronduit asociaal of gaat zich afvragen of je ergens langs de weg in een greppel ligt.

Geldige redenen

We zijn gewend geraakt aan instant gratification. Als de pizzabezorger er langer dan dertig minuten over doet, ergeren we ons. Als de Uber niet binnen 12 minuten op de stoep staat gaan we wel lopen. Als we kleding online bestellen zijn we teleurgesteld als de bezorgtijd langer dan een dag is. Dit geldt ook voor ons online (Whatsapp) gedrag.

Sturen we een bericht, dan verwachten we binnen een bepaald tijdsbestek een reactie. Krijgen we die niet, dan maken we ons zorgen of ergeren we ons. Terwijl er genoeg redenen zijn waarom iemand niet reageert. Ze zijn bijvoorbeeld aan het werk, in een drukke meeting, in gesprek met iemand en hebben daardoor niet voldoende tijd om goed te kunnen reageren of ze willen nadenken over een reactie.

Als een ander niet meteen reageert, hebben wij hier weer een reactie op van emotionele aard. We gaan er bijvoorbeeld vanuit dat de ander ons expres negeert. Eigenlijk is dat een extreem egoïstische gedachte; dat de ander niet ook nog een leven buiten zijn of haar telefoon en jou heeft. Misschien zijn ze op exact dat moment van jouw bericht met belangrijkere dingen bezig. We vinden als het ware dat we recht hebben op een (snel) antwoord en verplaatsen ons maar moeilijk in de situatie van de ander.

Don’t take it personally

Ik ben niet opzettelijk onbeleefd. Ik ben op dat moment iets anders aan het doen en heb even geen tijd om je vraag te beantwoorden. Of ik wil even goed nadenken en de tijd nemen om een reactie te sturen. En dat kan niet als ik uit eten ben met een vriend. Neem het dus niet persoonlijk als iemand niet meteen reageert en probeer je in diegene te verplaatsen. Er zijn voor ieder persoon 101 redenen te bedenken waarom de reactie ietwat vertraagd is.

Het is tijd dat we minder obsessief met onze telefoons bezig zijn en bewuster in het nu gaan leven. Betrek niet alles op jezelf en ben niet meteen beledigd als iemand niet binnen jouw eigen bepaalde acceptabele tijdsbestek reageert. Iedereen is anders, iedereen communiceert anders. Wanneer ik ‘voor het laatst online was’ staat bij mij al uit, maar misschien moet ik de blauwe ‘gelezen’ vinkjes-optie ook maar eens uitzetten. Just don’t take it personally.

Klaar met social media?

• We schelden elkaar online uit en vinden dit inmiddels normaal.
• Hoe Instagram verwijderen me een rustiger mens maakte
• Waarom stoppen met influencers volgen op je Instagram een héél goed idee is