Julia van Buuren Psychologie 15 jun 2024, 13:52

Leestijd: 2 minuten

Is het normaal om intrusive thoughts te hebben?

Wat als ik met mijn auto door de menigte rijd of als ik mijn collega een harde klap geef? Heb jij ook weleens zulke gedachten? Grote kans dat je bekend bent met intrusive thoughts.

Maak je geen zorgen, je bent niet de enige.

Wat zijn intrusive thoughts?

Intrusive thoughts zijn opdringerige en verontrustende gedachten die uit het niets opkomen. Je wil het niet denken, maar je kunt het simpelweg niet tegenhouden. Vaak schaam je je direct erna. Bijvoorbeeld: wat als ik mijn baby nu laat vallen? Of: wat als ik niet stop voor het rode stoplicht? De gedachten hebben meestal geen specifieke betekenis en zijn gelukkig maar gedachten: je wil er namelijk helemaal niet naar handelen.

Seksuele of gewelddadige gedachten

Er zijn verschillende soorten intrusive thoughts. Het kan iets seksueels of gewelddadigs zijn, maar ook te maken hebben met de angst om ziek te worden of het kan dat je bang bent om iets ongepasts of gênants te doen. Daarnaast zijn er mensen die bang zijn om iets oneerbiedigs te denken of gedachten te hebben over hun eigen dood. Bang om niet veilig te zijn, trauma-gerelateerde gedachten of paranoïde gedachten zijn ook vormen van intrusive thoughts.

Waar komt het door?

Intrusive thoughts ontstaan meestal door stress, angst, te weinig slaap of na grote veranderen in je leven of lichaam. Heel soms kan het een symptoom zijn van een psychische stoornis, zoals bijvoorbeeld een dwangstoornis, een posttraumatische stressstoornis of een depressie.

Zijn intrusive thoughts normaal?

Het antwoord is ja. Uit eerder onderzoek blijkt dat 94 procent van de participanten in ieder geval één intrusive thought had in de afgelopen drie maanden voor het onderzoek. Het is dus helemaal niet gek om deze gedachten te hebben. Daarnaast hebben intrusive thoughts ook een doel: onze gedachten wijzen ons op de mogelijke gevaren en dit zorgt ervoor dat we deze kunnen voorkomen.

Zolang je niet wil handelen naar de gedachte en deze niet obsessief probeert te beheersen, dan is er niets aan de hand. Heb je er in je dagelijks leven zoveel last van dat het je dag beheerst? Dan is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts.

Wat kun je doen?

Ondanks dat intrusive thoughts dus meestal niet schadelijk zijn, is het soms best vervelend. Want hoe meer je er over nadenkt, hoe angstiger je ervan kunt worden. Zo ga er op een gezonde manier mee om:

• Herken een intrusive thought en weet dat dit niet is wie jij echt bent, wat je wil of waar je in gelooft.
• Accepteer dat de gedachte er is. De gedachte proberen weg te drukken heeft vaak juist een averechts effect. Je hebt er nou eenmaal geen controle over. Bovedien weet je ook dat de gedachte weer zal verdwijnen.
• Wees lief voor jezelf en veroordeel jezelf niet. Het hebben van intrusive thoughts is menselijk en compleet normaal.

Dit is de impact van negatieve gedachten op je brein (en hoe je dit traint naar positieve)