Tessa Ham Betere wereld 8 mrt 2020, 06:00

Leestijd: 6 minuten

We interviewden 3 succesvolle vrouwen over vrouwelijk leiderschap op Internationale Vrouwendag

De afgelopen 5.000 jaar zijn alle invloedrijke posities in onze maatschappij, of dat nou in het bedrijfsleven of in de politiek was, bekleed door een man. Veel vrouwen in topposities nu zijn de eerste vrouwen in hun familie die zijn gaan studeren en carrière zijn gaan maken. Het resultaat? In al die jaren is het masculiene leiderschapsmodel, gericht op resultaten, de norm geweest en hebben vrouwen soms moeite om hun feminiene waardes te uiten in hun rol.

Nu we steeds meer vrouwen op leiderschapsposities zien (bij Unilever is bijvoorbeeld nu de helft van de managers vrouw), is het tijd om te kijken hoe zij 100 procent vanuit zichzelf kunnen leiden.

Carla Clarissa

Wie?

Carla Clarissa (43) coacht vrouwen in de top hoe ze dichtbij zichzelf kunnen blijven in plaats van ‘one of the guys’ te worden. Carla was met 22 jaar de jongste consultant bij één van de big 5 consultancy firms, zat voor haar 30e aan de bestuurstafel bij een groot energiebedrijf en op haar 32e verantwoordelijk voor de leiderschapsontwikkeling en cultuurverandering in de top van een bedrijf met 7.000 medewerkers.

Daar ontdekte ze voor het eerst ook het verschil tussen haar eigen authentieke leiderschap en het masculiene leiderschapsharnas waar ze zichzelf in vast gezet had. Drie jaar geleden besloot ze haar kennis en ervaring om te zetten in haar eigen leiderschapsprogramma “The Women’s Leadership Program”.

Waar liep jij tegenaan als vrouw in een leiderschapspositie?

“De reden dat ik carrière wilde maken en de top bereiken, was om de wereld een stukje mooier te maken. Maar toen ik eenmaal als enige vrouw aan de bestuurstafel zat en onderwerpen als duurzaamheid en team spirit wilde aankaarten, had ik moeite om die op te brengen in de angst dat ik niet serieus genomen zou worden en het dus slecht zou zijn voor mijn carrière.”

Hoe kan je je vrouwelijkheid dan wél meenemen in je rol?

“Bij masculiene waardes praat je over targets, doelen behalen en actiegerichtheid. Het motto luidt: niet lullen, maar poetsen. Bij feminiene kwaliteiten denk je aan zingeving, reflectie en het team. Niet alleen maar rennen voor een doel, zonder dat je weet waarvoor je het doet. Het is belangrijk om het masculiene, rationele, systeem te combineren met de gevoelswereld.

Wat leer jij vrouwen in jouw leiderschapsprogramma?

“Natuurlijk moet de ongezonde bedrijfscultuur veranderen, maar in mijn ervaring zijn het vooral de gebalanceerde, vrouwelijke leiders die de drijfveer achter een cultuurverandering zijn. Daarom werk ik met vrouwen aan hun innerlijke dynamiek. Soms laat de omgeving het wel toe dat vrouwen authentiek leiden vanuit andere waardes, maar bedenken we zelf dat het schadelijk is voor onze carrière. Wij zijn namelijk ook onze eigen grootste critici.

Veel van de vrouwen die ik coach zijn zover gekomen, omdat ze zich jarenlang hebben aangepast. Soms zover dat ze zichzelf zijn verloren. Met mijn coachingsmethode de ‘Journey to Wholeness®‘ help ik ze te reflecteren op wie ze werkelijk zijn en wat ze als leider willen betekenen.

Dit betekent je héle zelf leren kennen, dus ook de kracht van je lichaam leren waarderen. Een masculien systeem is vaak ook seksistisch wat maakt dat vrouwen ongemakkelijk in hun lichaam zitten. Maar daarmee raken ze ook de verbinding met hun presence, charisma en levenskracht kwijt.”

Mandy van der Wal

Wie?

Mandy van der Wal (43) is directeur Video & Platforms bij Mediahuis Nederland (Mediahuis). Ze begon haar carrière bij een klein bedrijf genaamd CallFactory, wat snel opging in Endemol. Daar bedacht ze o.a. wereldwijd interactieve diensten voor Big Brother. Aansluitend werkte ze voor 2Waytraffic, waar ze ook aandeelhouder was. Toen het bedrijf werd verkocht aan Sony Pictures ging ze aan de slag bij SBS, RTL en vervolgens Talpa.

Heb jij het gevoel dat je je vrouwelijkheid kan meenemen in je rol?

“Ik kan mijn vrouwelijkheid wel uiten in mijn rol, zeker bij een bedrijf als Mediahuis waar meerdere vrouwen in de directie zitten. Wel denk ik dat vrouwen wat meer mogen opkomen binnen dit bedrijf. Ik ben bijvoorbeeld heel blij dat we sinds kort voor de regionale bladen een vrouwelijke hoofdredacteur hebben. Dat is echt weer een goede stap.”

Op welke manier leid jij met je feminiene waardes?

“Door altijd op te komen voor het team. Ik ben er echt voor de mensen en ik denk dat ik meer emotie meeneem in mijn leidinggeven dan de mannen. Natuurlijk kan ik alleen over mezelf spreken, maar ik denk dat vrouwen meer zorgen. Zo vind ik het heel belangrijk dat mensen zich thuis voelen. Je bent hier 5 dagen in de week, meer dan thuis nog.”

Zijn er momenten waarop je je minder serieus genomen voelt?

“Ik ben me er wel van bewust dat ik een blonde vrouw ben. Het is mijn ambitie om door te groeien en uiteindelijk op board niveau ergens aan te sluiten. Ik wil daarom een executive MBA gaan doen, om mijn profiel te verzwaren. Maar dat heb ik misschien helemaal niet nodig, ik heb 22 jaar ervaring.”

“Een ongezonde bedrijfscultuur is er in mijn branche niet, denk ik. Het is wel hard werken, je mond open durven trekken en vooral niet jezelf verliezen.”

Cathelijne Blok

Wie?

Cathelijne Blok werkte in de media, maar richtte The TittyMag op, een online en offline feministisch kunstcollectief. Hier geeft ze leiding aan een jong creatief team. The TittyMag begon als een wekelijkse nieuwsbrief en is inmiddels uitgegroeid tot een platform met een vrouwelijk kunstmuseum, podcasts en offline evenementen. Allemaal om het dialoog aan te gaan over feminisme door middel van creativiteit.

Heb jij in je werk weleens het gevoel dat je minder serieus wordt genomen, omdat je een vrouw bent?

“Ik heb het geluk gehad vroeger fijne werkgevers te hebben gehad en ook nu heb ik inspirerende mensen om me heen die me serieus nemen. Toch heb ik ook wel vaker gehad, bijvoorbeeld bij een onderhandeling, dat je merkt dat je anders wordt behandeld omdat je ‘de vrouw’ in de ruimte bent. Ik probeer dat eigenlijk gewoon meteen aan te stippen, ongemakkelijkheid te creëeren.”

Denk je dat mensen vooroordelen hebben bij een ‘leider’?

“Ik denk dat mensen een bepaald beeld van een leider hebben gecreëerd. Natuurlijk zijn ook uit onderzoek bepaalde leiderschapscapaciteiten gekomen, maar er is ook een norm die door een bepaalde groep is bedacht en in leven is gehouden. Ik geloof dat je op allerlei verschillende manieren een leider kan zijn. Er is geen juiste norm.

Het is belangrijk om leiding te geven op de manier die bij je past. Ik probeer dan ook vooral dicht bij mezelf te blijven. Voor mij betekent dat anderen ook de ruimte te geven en anderen juist af en toe naar voren duwen.”

Wat vind jij belangrijk bij het leidinggeven?

“We denken nog te erg in hokjes qua gender. Man of vrouw, whatever.

Dat je jezelf moet kunnen zijn en jezelf mag zijn. Als je het gevoel hebt dat iemand in je omgeving niet die ruimte krijgt, is het belangrijk om diegene te helpen als ze er voor open staan. We moeten met elkaar blijven praten, en naar elkaar blijven luisteren.”

Verder lezen?

• Hoe is het als vrouwelijke ondernemer tussen de mannen? (‘Ik mis soms mijn zachte kant’)
• Zo kom je op voor andere vrouwen op de werkvloer
• Hoe vrouwen kunnen groeien door andere vrouwen te helpen