Winnie Verswijvel Welzijn 26 jul 2020, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Wat je wetenschappelijk gezien wilt weten vóór je aan intermittent fasting begint

Er wordt veel beweerd over intermittent fasting. Vaak wordt het gepromoot als een geschikte manier om makkelijk gewicht te verliezen en snel fitter (en vitaler) te worden. Toch is het – net als bij andere dieettrends – belangrijk om kritisch te blijven en je af te vragen wat er eigenlijk écht klopt van al die beweringen. Wij zochten het uit.

Je wordt er fitter van, je krijgt er meer energie door, het verlaagt je cholesterol en bovenal verlies je er gewicht mee,… Je zou je zelf voor minder storten aan een nieuwe voedingstrend. Toch? Is intermittent fasting te mooi om waar te zijn of niet?

Wat is het ook weer?

Even een korte recap. Intermittent fasting (IF) is geen dieet dat precies vertelt wat je moet eten. Maar het geeft aan binnen welk tijdsvenster je het beste je maaltijden kunt nuttigen. Je wisselt dus periodes waarin je wel eet af met periodes waarin je niet eet. Dat kan verschillende vormen aannemen, er bestaat niet één vast schema.

Ook interessant: De do’s en don’ts van het keto dieet uitgelegd door een voedingsdeskundige

Populaire vormen van intermittent fasting zijn bijvoorbeeld het 5:2-dieet (waarbij je 5 dagen per week ‘normaal’ eet en 2 dagen streng vast) of het 12:8-dieet (waar bij je dagelijks enkel tussen 12.00u en 20.00u eet en dus het ontbijt overslaat).

Belangrijke kanttekening

Nu goed, zoals eerder gezegd is het belangrijk om met een kritische blik te kijken naar de wetenschappelijke waarde van dit soort diëten. In een wetenschappelijk onderzoek uit 2015 werden eerder gepubliceerde onderzoeken naar intermittent fasting gebundeld en kritisch onder de loep genomen.

De onderzoekers concludeerden hier dat slechts een kleine minderheid van de eerder verrichte studies wetenschappelijk betrouwbaar genoeg waren om er conclusies uit te kunnen formuleren. Betrouwbare klinische studies met voldoende proefpersonen zijn dus erg zeldzaam wanneer het gaat om de effecten van intermittent fasting. Ook na de publicatie van het onderzoek in 2015 zijn er wereldwijd slechts 3 valide IF-studies verricht.

Must read: Mayra Louise schreef ‘Op je lijf geschreven’: “Je moet geluk niet ophangen aan je gewicht”

Je leest het goed: er is amper wetenschappelijke evidentie voor de positieve effecten van Intermittent Fasting, maar toch staat het internet vol met veelbelovende gezondheidsclaims. Die claims zijn grotendeels gebaseerd op kleinschalige proeven op dieren, die niet zomaar vertaald kunnen worden naar aanbevelingen voor de mens.

Wat weten we dan wel?

Maar goed, wat weten we dan wel, uit de beperkte stapel onderzoeken die wél een betrouwbaar onderzoeksmodel hanteerden? Gelukkig kunnen wetenschappers hier en daar al voorzichtig enkele conclusies formuleren.

1. Gewichtsverlies

• IF kan inderdaad helpen bij gewichtsverlies, al doet deze methode het niet beter ten opzichte van een ‘normaal’ dieet waarbij simpelweg calorieën worden beperkt op dagelijkse basis (en waar dus niet gewerkt wordt met vaste vast-dagen of tijdskaders om te eten).
• Vaak wordt gewichtsverlies door IF toegeschreven aan hormonale veranderingen. Toch stellen wetenschappers dat deze hormonale veranderingen nooit voldoende kunnen zijn om significant gewichtsverlies te veroorzaken.

2. Gezondheid

• Wetenschappers stelden dat één dag per maand vasten gedurende 45 jaar (!) een positief effect heeft op hart- en vaatziekten. Dit strookt met het idee dat IF een kortetermijnoplossing zou zijn voor gewichtsverlies, maar pleit voor het aanhouden van een minder strenge vorm van IF gedurende een (levens)lange periode.
• Daarnaast zijn ook mogelijke andere positieve gevolgen voor de gezondheid gelinkt aan IF: verlaagde kans op chronische ziektes, langere levensduur en een betere gezondheid op latere leeftijd.

Conclusie

Hoewel IF vaak gelinkt wordt aan gewichtsverlies, vertellen de schaarse onderzoeken die er zijn een ander verhaal. De onderzoeksresultaten laten zien dat IF voornamelijk een potentiële link heeft met gezondheidsvoordelen, los van gewichtsverlies.

Tip: Bedrock Talks: de nieuwe podcast over voedingstrends en voeding als medicijn staat nú online

Toch kan men zelfs op basis van de onderzoeken naar IF en gezondheid niet uitmaken of IF ook echt het wondermiddel is zoals vaak wordt beweerd. Eén ding is in ieder geval zeker: intermittent fasting krijgt in populaire media meer aandacht in vergelijking met de wetenschap.

En dat is misschien wel de allergrootste reden om jezelf af te vragen of je al dan niet met intermittent fasting wil beginnen. Of in elk geval met welke redenen. Onthoud dat restrictieve diëten statistisch gezien een heel lage kans op slagen hebben. Ga dus bij jezelf na wat haalbaar voor je is en probeer te focussen op een gezonde levensstijl in plaats van op het getal op de weegschaal.

Meer over voeding en dieet

• Persen we tijdens het sapvasten wel genoeg voedingsstoffen naar binnen?
• Wel of geen vitaminen bijslikken? De feiten en fabels over voedingssupplementen
• Dit is wat je wilt weten over voedingsstoffen als je geen vlees meer eet