Tanja Terstappen Psyche 28 mei 2018, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Waarom je je niet kunt concentreren (en wat je kunt doen om wél focus te vinden)

Je opent dit artikel, omdat het je irriteert dat je je niet kunt focussen op je werk. Opeens bedenk je je dat je voor vanavond nog boodschappen moet doen. Je telefoon trilt: een appje van je vriendin of jullie weekendje Barcelona nog doorgaat. Voor je het weet, speur je naar vliegtickets. Oh nee, wacht. Je was aan het werk. Terug naar je to do-list. Pff, als je je maar kon focussen… Oh ja, dat artikel kon je misschien helpen. Uhmm, waar was je ook alweer? “Onze automatische reactie als er een prikkel op ons afkomt is: reageren,” legt coach en psychotherapeut Odette Koelewijn uit. “Zo’n automatische respons is dominanter dan de respons om niet te reageren en je aandacht op je werk te houden. Soms lukt dat ons wel, maar dan kost het extra energie. Iedere vorm van afleiding kan je focus verminderen en we leven in een samenleving waarin we steeds meer blootgesteld worden aan prikkels. Een mail die binnenkomt, een WhatsApp-berichtje, een collega die met z’n pen tikt of een vliegtuig dat laag overvliegt. Zijn we eenmaal afgeleid, dan kost het ook nog eens extra moeite om weer terug te komen in een modus van concentratie.”

Beter presteren

Een goede concentratiemodus kost ons dus misschien even energie, maar als je meer gedaan krijgt en efficiënter werkt, voel je je meer bevredigd, gelukkig en dat levert je juist energie op.

“Het is daarom belangrijk dat je fit en vitaal bent. Een goede nachtrust, gezonde voeding en actieve levensstijl helpen om je hersenen optimaal te laten werken. Werk in blokken, zodat je jezelf daarna weer kunt ‘opladen’ en alle energie hebt om je te concentreren,” adviseert Odette.

Visualisatie

“Onze hersenen werken bovendien het beste met beelden. Om die reden kan het helpen hetgeen dat je wil bereiken visueel te maken. Zo gaf Max Verstappen aan een momentje voor zichzelf te nemen voor de wedstrijd. Hij gebruikt dit om de perfecte race in zijn hoofd af te spelen. Iedere bocht en iedere handeling heeft hij gevisualiseerd, met succes als resultaat.

Ook in onze RAUW-trainingen leren we onze sporters verder dan het doel te focussen; het doel te verleggen. Neem een oefening als pull-ups, waar je jezelf optrekt aan een stang. De focus ligt niet op de stang, maar op het plafond. Hierdoor komen de sporters veel verder dan gedacht. Zowel voor sport als voor bijvoorbeeld je werk geldt: ontdek hoe focus je richting geeft en dient als extra motivatie.”

Focus op de toekomst

Ook for the long run vinden we het vaak lastig om ons te focussen op wat we willen. Odette: “Mensen weten vaak wat ze niét willen, maar vinden het moeilijk aan te geven wat ze wel willen. Een focusdoel vinden gaat over een stip op de horizon of het hebben van een doel of droom. Dromen is spannend, want wat als het niet lukt?

Veel mensen zijn geneigd om zich te richten op de dingen die niet goed gaan in het leven of richten zich op hetgeen dat ze anders willen, zoals: ‘ik wil geen onrust meer voelen’ of ‘ik wil niet meer gejaagd door het leven gaan’.

Jammer genoeg kennen onze hersenen geen ontkenningen, dus richten ze zich op de woorden onrust en gejaagd. Je kent dit vast in het voorbeeld: ‘Denk niet aan een roze olifant’…”

Vind jouw focusdoel

De belangrijkste vraag voor het vinden van een focusdoel voor de toekomst is: wat wil ik dan wel? “Hoe scherper je het doel voor ogen hebt dat je wilt bereiken, hoe dichterbij het is,” legt Odette uit.

Het is daarom goed om een (focus)doel op te bouwen op de volgende manier:

1. Positief – Wat wil ik wel?
2. Realistisch – Heb ik het zelf in de hand?
3. Meetbaar – Hoe weet ik of ik het doel behaald heb?
4. Beperkt – Waar/wanneer wil ik dit precies?

“Zoals gezegd, werkt ons brein veel sterker als je er een voorstelling van maakt. Het maken van een visionboard kan helpen om focus te houden op jouw stip op de horizon. Probeer antwoord te vinden op vragen als ‘hoe ziet het er precies uit als ik dit bereikt heb?’ en ‘welk gedrag moet ik veranderen om dit doel te behalen?’”

Hoe creëer ik focus?

Oké, actie. Hoe creëren we focus, en hoe blijven we erin? “Je hebt interne en externe prikkels. Externe prikkels komen van buitenaf: geluiden, geuren, licht. Interne prikkels zijn prikkels die alleen jij bemerkt, zoals gedachten die afdwalen of kriebels in je buik,” vertelt Odette.

“Om je beter te kunnen focussen is het van belang om deze prikkels zo veel mogelijk te dempen of van je af te laten glijden. Creëer een omgeving waarbij je in elk geval externe prikkels vermindert. Zet je telefoon op vliegtuigmodus, sluit al je social media op je computer, maak een playlist van muziek waarop jij je het best kunt concentreren en zet je koptelefoon op om niet gestoord te worden door collega’s.

Zelf gebruik ik de browser-extensie Momentum. Elke keer als ik een nieuw tabblad open, zie ik mijn personal dashboard met een inspirerende foto, toffe quote en mijn focusdoel van die dag. Tip!”

Gezonde levensstijl

Tenslotte helpen een actieve levensstijl en gezond eten om lekker in je vel te zitten en interne prikkels beter aan te kunnen. “Investeer in het vinden van een manier van bewegen die bij je past en maak het duurzaam onderdeel van je leven. Daarnaast kan meditatie een fijne manier zijn om te dealen met opkomende en afdwalende gedachten.”

Meer lezen? Zo kom je in de ‘flow’ (én waarom dat zo lekker is)

Odette Koelewijn heeft haar eigen coaching- en psychotherapiepraktijk Studio Dett, en is trotse eigenaar van sportbedrijf RAUW Amsterdam.