Malu Kirschbaum Psyche 4 jun 2024, 07:22

Leestijd: 4 minuten

Generatie angststoornis: de impact van sociale media op jongeren

De negatieve impact van social media op de mentale gezondheid van jongeren is veel groter dan we dachten. Dat zegt psycholoog Jonathan Haidt in zijn boek Generatie angststoornis. Sinds de opkomst van sociale media zijn jongeren volgens Haidt angstiger en depressiever. Hoe schadelijk zijn sociale media eigenlijk?

Het antwoord is, op z’n zachts gezegd, verontrustend.

Schermtijd van 6 tot 7 uur

Technologie dringt steeds verder door in ons leven en sociale media speelt daar een grote rol in. Vooral bij jongeren zien we dat de schermtijd stijgt en de verslaving aan social media serieuze vormen aanneemt. Gemiddeld zitten ze zo’n zes tot zeven uur achter een scherm en daar worden ze niet altijd gelukkig van.

Sterker nog, steeds meer jongeren hebben last van mentale problemen, ten gevolge van social media. Sociaal psycholoog Jonathan Haidt beschrijft een paradox: “Terwijl we onze kinderen in de fysieke wereld meer en meer beschermen, laten we ze in de digitale wereld vogelvrij.”

Communicatie is veranderd

Voor zijn boek Generatie Angststoornis heeft Haidt dit fenomeen uitgebreid onderzocht. Hij laat zien dat deze ontwikkeling en de opkomst van de smartphones, sociale media en de blootstelling aan de digitale wereld, hun geestelijke gezondheid ernstig kan schaden.

Met de introductie van platforms zoals Facebook, Instagram en Snapchat, zijn de manieren waarop jongeren met elkaar communiceren en zichzelf presenteren gigantisch veranderd. In eerste instantie werden deze apps geprezen omdat ze mensen met elkaar lieten verbinden, maar inmiddels is duidelijk dat ze ook een negatieve kant hebben.

Angststoornissen, depressies en zelfmutilatie

Door gebrek aan bescherming en begeleiding in de online omgeving heeft het geleid tot een verontrustende stijging van mentale gezondheidsproblemen onder jongeren. We zien een opmerkelijke stijging in het aantal gevallen van angststoornissen, depressies en zelfbeschadiging onder tieners.

Haidt wijst erop dat deze mentale gezondheidsproblemen niet alleen vaker voorkomen, maar ook ernstiger zijn geworden. Een belangrijke factor hierin is de constante blootstelling aan perfect ogende levens op sociale media.

Jongeren vergelijken zichzelf voortdurend met de zorgvuldig gecureerde beelden die ze online zien, wat leidt tot gevoelens van onzekerheid. Dit is bijzonder schadelijk voor meisjes, die meer geneigd zijn om hun eigenwaarde te koppelen aan sociale goedkeuring en uiterlijk.

Verschil tussen jongens en meisjes

Haidt legt uit dat sociale media meisjes op een andere manier beïnvloeden dan jongens. Meisjes zijn meer geneigd om sociale media te gebruiken voor sociale vergelijking en bevestiging. Ze plaatsen en bekijken foto’s en video’s, wachten op likes en commentaar, en meten hun eigenwaarde af aan de reacties die ze krijgen.

Dit kan leiden tot een vicieuze cirkel van onzekerheid en angst, omdat ze voortdurend proberen te voldoen aan onrealistische schoonheidsstandaarden en sociale verwachtingen. Jongens daarentegen gebruiken technologie vaak op een andere manier. Ze trekken zich terug in de virtuele wereld van videogames, wat op het eerste gezicht minder schadelijk lijkt.

Echter, dit terugtrekken kan leiden tot isolement en een gebrek aan sociale vaardigheden, met rampzalige gevolgen voor hun persoonlijke ontwikkeling en sociale interacties. Deze jongens raken vaak verslaafd aan de onmiddellijke beloningen en de escapistische aard van games, wat hun vermogen om te functioneren in de echte wereld aantast.

Neurologische en sociale ontwikkeling

De effecten van sociale media op de neurologische en sociale ontwikkeling van kinderen zijn schrikbarend. Regelmatige blootstelling aan sociale media kan de hersenontwikkeling beïnvloeden, met name in de gebieden die verantwoordelijk zijn voor empathie, zelfregulatie en sociale interactie.

Jongeren die veel tijd online doorbrengen, ontwikkelen vaak minder goed ontwikkelde sociale vaardigheden en hebben meer moeite met persoonlijke interacties. Bovendien kan de constante stroom van informatie en notificaties leiden tot aandachtsproblemen en verminderde concentratie.

Het brein van een tiener is bijzonder vatbaar voor deze invloeden, omdat het nog in ontwikkeling is. De voortdurende afleiding kan hun vermogen om diepgaande en betekenisvolle relaties op te bouwen ondermijnen, wat essentieel is voor hun emotionele en sociale groei.

Rampzalige gevolgen voor de samenleving

De gevolgen reiken verder dan de jongeren en hun families. Haidt waarschuwt voor de bredere maatschappelijke impact. “Een generatie die worstelt met mentale gezondheidsproblemen, sociaal isolement en een gebrek aan basisvaardigheden voor persoonlijke communicatie, kan grote uitdagingen vormen voor de toekomst van de samenleving.”

De toename van angststoornissen en depressies onder jongeren zou een enorme druk leggen op gezondheidszorgsystemen en heeft economische consequenties. Bovendien kan het leiden tot een afname van maatschappelijke betrokkenheid, omdat jongeren zich terugtrekken in plaats van deel te nemen aan de maatschappij.

Impact van sociale media op jongeren

Het is duidelijk dat sociale media een diepgaande impact hebben op jongeren. Terwijl ze ons de mogelijkheid bieden om te verbinden en te communiceren op manieren die voorheen ondenkbaar waren, brengen ze ook aanzienlijke risico’s met zich mee.

Daarom is het noodzaak om de manier waarop we onze kinderen begeleiden en beschermen in de digitale wereld te heroverwegen. Ouders, opvoeders en beleidsmakers moeten samenwerken om een evenwicht te vinden tussen de voordelen van technologie en de bescherming van de geestelijke gezondheid van jongeren.

Conclusie

Dit betekent niet alleen het beperken van schermtijd, maar ook het bevorderen van gezonde online gewoonten om de uitdagingen van de digitale wereld het hoofd te bieden. Alleen dán kunnen we ervoor zorgen dat de volgende generatie niet ten ondergaat aan de gevaren van sociale media, maar in plaats daarvan kan shinen in zowel de fysieke als de digitale wereld.

Dit is de invloed van social media op je liefdesrelatie (een deskundige vertelt)