Tanja Terstappen Psyche 12 mrt 2020, 06:00

Leestijd: 4 minuten

De kracht van ‘ik weet het niet’

We zijn hard op zoek naar antwoorden in het leven. Waar moet ik heen? Wat voel ik hierbij? Is dit de juiste keuze? Terwijl, tja… Soms wéét je het ook gewoon even niet toch? En juist vanuit die onzekerheid kan zoveel moois ontstaan.

Sowieso worden we getraind om snel een antwoord klaar te hebben. Iets niét weten, wordt gezien als een teken van zwakte. Je moet niet onzeker zijn, je moet je woordje klaar hebben en als je iets niet weet moet je dat vooral niet laten blijken. Maar buiten het feit dat het onmogelijk is om overal een antwoord op te hebben (en je dus logischerwijs dingen soms niet weet), gaat ‘doen alsof’ je niet verder helpen.

Overprotective mind

Je eigen egootje doet z’n uiterste best om jou te beschermen. Als je het antwoord op een bepaalde vraag niet weet, word je gezien als ‘kwetsbaar’ en dat wil je natuurlijk niet. Je overprotective mind wil maar al te graag voorkomen dat je voor lul staat of een kans mist. Je briljante verstand snapt alleen niet helemaal dat het omarmen van kwetsbaarheid en onzekerheid kan leiden tot een dieper gelegen kracht.

Steeds meer leren we dat er weinig zekerheden zijn in het leven, dat we heel veel antwoorden niet hebben en eigenlijk maar over weinig écht controle hebben. De Engelse filosoof Alan Watts schreef al in 1951 het boek De wijsheid van onzekerheid.

Zijn boodschap: we doen er alles aan om zekerheden te creëren, maar er zijn geen zekerheden in het leven. Volgens Watts is het wijs om af te zien van geloof en het leven te nemen zoals het is. Het leven is één en al verandering, alles is verbonden met elkaar, niets is blijvend. Wie deze onzekerheid weet te omarmen, creëert volgens Watts een bestaan met een geheel nieuwe betekenis.

De kracht van kwetsbaarheid

Juist toegeven dat je het antwoord niet weet (aan jezelf, je meerdere op werk of een vriend die advies vraagt) kan in je voordeel werken. Zo opent ‘ik weet het niet’ de deur naar kennis, omdat het aanzet tot het leren van iets nieuws.

Het laat daarnaast zien dat je zelfverzekerd genoeg bent om open te staan voor suggesties van anderen en nieuwe paden. En kwetsbaarheid en iets ‘niet weten’ kan leiden tot verbinding met mensen om je heen.

Volgens de Amerikaanse onderzoekshoogleraar Brené Brown is je kwetsbaar opstellen dé sleutel daarvoor. In haar TedTalk De kracht van kwetsbaarheid (en ook haar boek De moed van imperfectie) vertelt ze over hoe juist kwetsbaarheid de basis is van alle mooie dingen in het leven als liefde, vertrouwen en vreugde.

Juist door je kwetsbaar op te stellen en je onzekerheden te delen, maak je connectie met anderen en open je deuren. Je blijft op deze manier dicht bij jezelf. Terwijl je bij het negeren van onzekerheden voorbijgaat aan wat er écht speelt. Volgens Brown ga je het leven uit de weg, wanneer je kwetsbaarheid uit de weg gaat.

Dit vind je vast ook interessant: Waarom iedereen (ja, iedereen) onzeker is

Avonturen en creatie

Wie altijd maar op zeker speelt en zoekt naar veiligheid, zoekt eigenlijk vooral naar het bekende. De weg die je al kent, waar je geen fouten kunt maken, een pad dat al bewandeld is. En vaak ontstaat deze keuze vanuit angst voor het ónbekende.

Terwijl juist vanuit het ‘allemaal even niet meer weten’ nieuwe avonturen ontstaan. Het onbekende is het veld van nieuwe kennis en mogelijkheden, open voor ontwikkeling en creatie.

Het ‘niet weten’ betekent dat je verstand je even niet uit de brand gaat helpen en dat is een goed ding. Want dit brengt je direct in contact met je gevoel of intuïtie. Op die door het verstand onbewaakte momenten ontstaan juist de beste ideeën.

Als je even niet bezig bent met een rationele analyse van de beste optie. Als je beschermende, maar oh-zo belemmerende mind even níet oplet. Als je rationele denken plaats maakt voor een ruimte waarin je contact maakt met je intuïtie.

Geef toe

We kennen allemaal wel een situatie waarin we onterecht deden alsof we niet onzeker waren, iets begrepen of een antwoord hadden. Omdat we niet wilden toegeven dat we het even niet wisten. Was dat een chille situatie? Niet per se waarschijnlijk, want je hield jezelf en de ander voor de gek.

Probeer radicaal eerlijk te zijn, en je te berusten in het feit dat je het antwoord níet weet (wat de vraag ook moge zijn). Welke mogelijkheden biedt dat je? Wat kun je vanuit die onzekerheid allemaal ontdekken? Over jezelf, over de wereld of over een ander?

De volgende keer als je het even niet weet? Ga niet meteen als een malle op zoek naar afleiding of antwoorden. Duik erin, voel waar je onzekerheid zit en geef je eraan over. Het is helemaal oké, en het gaat je verder brengen dan je denkt.

Dit vind je misschien ook leuk

• De beste manieren om nieuwe gewoontes aan te leren
• Dit is wat er gebeurd tijdens een proces van persoonlijke groei
• Sta jij open voor nieuwe ervaringen? Dan heb je waarschijnlijk een hoog IQ