Eline Hoffman Voeding 20 jul 2020, 06:00

Leestijd: 4 minuten

De invloed van de houdbaarheidsdatum: gooi jij voedsel te snel weg?

Waar de één zonder problemen een kom yoghurt naar binnen lepelt waarvan de houdbaarheidsdatum al een paar dagen is verstreken, kiepert de ander dat pak direct in de vuilnisbak. Uit onderzoek van GfK blijkt zelfs dat 41 procent van de consumenten voedsel dat over datum is blindelings en dus zonder enige vorm van inspectie weggooit.

Zuinig zijn op je lichaam is natuurlijk verstandig, maar vertrouwen op onze zintuigen levert in dit geval een stukje meer op. Wat is de invloed van de houdbaarheidsdatum op ons consumentengedrag en hoe zit het met ons bewustzijn over verspilling?

Minder voedselverspilling

Op die eerste vraag richtte de universiteit van Wageningen zich in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. Het blijkt dat die 8 cijfertjes op een voedingsmiddelenverpakking een hardnekkige invloed hebben op onze voedselverspilling.

Wordt de ‘ten minste houdbaar tot’-datum weggelaten dan zullen aanzienlijk minder producten in de vuilnisbak belanden, luidt de conclusie van het onderzoek.

Lees ook: 8 x tips voor meal prepping (en voorkom plasticgebruik en voedselverspilling)

Er zal zelfs 31 procent minder voedsel verspild worden wanneer ‘ten minste houdbaar tot’ vervangen wordt door ‘lang houdbaar’. Het gaat hierbij wel om producten die nog lang te gebruiken zijn zoals rijst, pasta, koffie en soep uit blik.

Europese regels

Voedselproducenten zijn door Europese regels verplicht om data op etiketten te vermelden, tenzij het om vers fruit en groenten, kauwgom, azijn, keukenzout, wijn, drank met meer dan 10 procent alcohol, brood, banket of suiker gaat.

Staatssecretaris Van Dam van Economische Zaken wil deze lijst fors uitbreiden en ook producten als pasta, griesmeel, couscous en rijst zonder houdbaarheidsdatum in de schappen van de supermarkt zien. Het onderzoek van de universiteit van Wageningen, waarvan hij de resultaten naar de Tweede Kamer heeft gestuurd, onderstreept zijn standpunt.

Tht, tgt en onze hand in eigen boezem

Niet alleen bij de droge producten in je keukenkastjes valt terrein te winnen. Ook gekoelde producten als yoghurt of melk kunnen nog geconsumeerd worden nadat de datum op de verpakking verstreken is.

Tip: Makkelijk nieuwe groenten kweken uit restjes: zo doe je dat

Het gaat hierbij namelijk om een tht-datum die veiligheid en smaak garandeert. Voor de meeste tht-producten die over datum zijn geldt dat de eerste dagen hooguit de kwaliteit wat minder zal worden. Even ruiken en proeven dus, want de kans is groot dat dat zuivelproduct ‘van gisteren’ nog prima smaakt.

Tht vs. Tgt

Anders is het bij ‘te gebruiken tot’-producten. De tgt-datum op bederfelijke producten als vlees en vis is daadwerkelijk de laatste dag waarop het product nog veilig te consumeren is. Na deze datum kunnen ziekteverwekkers ontstaan die je meestal niet kunt zien, ruiken of proeven.

Gelukkig groeit het percentage consumenten dat op de hoogte is van het verschil tussen tht en tgt. In 2015 was dat 55 procent  terwijl het twee jaar daarvoor nog 10 procent minder was, blijkt uit het eerdergenoemde onderzoek van GfK.

Verantwoordelijkheid van de consument

De onderzoekers van GfK wijzen eveneens uit dat wij onszelf als consumenten een grote verantwoordelijkheid toewijzen wat voedselverspilling betreft, maar dat we de hand nog niet geheel in eigen boezem steken.

Ook interessant: Bij deze duurzame restaurants in Amsterdam moet je een keer gegeten hebben

“Een grote meerderheid (71 procent) is van mening dat andere huishoudens meer weggooien, een derde (34 procent) denkt zelf veel minder weg te gooien dan gemiddeld,” aldus het Voedingscentrum. De enigen die dit met recht over zichzelf mogen denken zijn de ouderen. Zij verspillen daadwerkelijk minder voedsel en zijn zich bewust van hun eigen bijdrage.

Blijf kritisch

Laten we dus nog wat kritischer zijn op ons eigen huishouden én een voorbeeld nemen aan de senioren in onze samenleving. Zeg oma, hoe ga jij verspilling tegen? “Ik koop nooit een grote voorraad, maar gewoon kleine hoeveelheden yoghurt of vla. Mocht het toch een keer over datum zijn dan eet ik het gewoon op.

Ja, sommigen zijn daar heel secuur in, maar ik heb er niks op tegen. Ook oud brood eet ik gewoon op. Het enige wat ik heel soms moet weggooien is een restje appelmoes waar schimmel op zit. Dat is niet lekker.”

Meer over voeding?

• Persen we tijdens het sapvasten wel genoeg voedingsstoffen naar binnen?
• Hoe kauwgom (en andere voeding) helpt om je beter te concentreren
• Feeling moody? Van deze voeding word je weer vrolijk