Malu Kirschbaum Welzijn 8 mei 2022, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Hoe ontstaat kanker eigenlijk?

Eén op de 3 Nederlanders krijgt het ooit: kanker. Na de diagnose staat je wereld op z’n kop, want dan ben je ineens een kankerpatiënt. Afhankelijk van het stadium, kan de ziekte een immens grote impact op je leven hebben. Maar wat gebeurt er eigenlijk in je lichaam als je kanker hebt? En waarom is het zo moeilijk om kanker te genezen?

Laten we eens kijken naar wat er precies misgaat in je lichaam als je kanker krijgt.

Hoe ontstaat kanker?

Er zijn meer dan 100 verschillende soorten kanker. Elke soort kanker is een andere ziekte met een eigen behandeling. 1 dezelfde eigenschap hebben ze wel allemaal: de lichaamscellen delen verkeerd.

Elke dag deelt dat lichaam miljarden cellen om gezond te blijven: van 1 cel worden dan 2 cellen gemaakt en tijdens al die celdelingen kan er iets misgaan. Door toeval, maar ook door schadelijke invloeden. Bijvoorbeeld door roken, te veel zonlicht, voeding of alcohol.

Meestal kan het lichaam dat zelf herstellen, maar helaas is dat niet altijd zo. Als een cel zich verkeerd blijft delen, dan veranderen deze gezonde cellen in kankercellen. Die cellen kunnen dan gaan samenklonteren en zo een gezwel (tumor) vormen.

Wat zijn cellen?

Cellen zijn de bouwstenen van ons lichaam. Ze zijn continue bezig om zichzelf te vernieuwen en dat doen ze door zichzelf te delen. Doordat het lichaam zichzelf steeds vernieuwt kunnen we bijvoorbeeld groeien, en kunnen wonden genezen. Een mooi systeem!

Wees alert: deze 10 symptomen kunnen wijzen op kanker

Een gezond lichaam ‘weet’ welke cellen zich wanneer moeten delen. Dit wordt aangestuurd door de informatie binnen de kern van de cellen, oftewel het DNA. Hierin zit het erfelijk materiaal, dat wordt doorgegeven van ouder op kind.

Waar kan het ontstaan?

Vaak ontstaat kanker in 1 orgaan. Dit heet solide kanker. Solide betekent vast, hecht en stevig. Door de verkeerde celdeling ontstaat in dat orgaan een gezwel.

Lees ook: Hoe kun je borstkanker tijdig opsporen?

Soms ontstaat kanker in weefsels of cellen die op verschillende plaatsen in het lichaam zitten. Dit heet niet-solide kanker. Niet-solide betekent: vloeibaar of los. Voorbeelden van niet-solide kankersoorten zijn: leukemie, lymfeklierkanker en multipel myeloom.

Goedaardige en kwaadaardige tumoren

Er zijn goedaardige en kwaadaardige tumoren. Een tumor is goedaardig als het gezwel niet door andere weefsels heen groeien, en zich ook niet kan uitzaaien. Het kan wel hinder geven en in dat geval kan het nodig zijn om het gezwel te verwijderen.

We spreken van kanker als de tumor kwaadaardig is. Dat wil zeggen dat de ‘ontspoorde’ cellen omliggende weefsels en organen kunnen binnendringen. In tegenstelling tot goedaardige gezwellen kan kanker zich uitzaaien naar andere delen van het lichaam.

Zo steek je mensen met kanker een hart onder de riem

Overigens kan kanker zich niet van het ene lichaam naar het andere verplaatsen. Het is dus niet besmettelijk, mocht je daar bang voor zijn.

De mogelijke oorzaken

Alle soorten kanker ontstaan door een verandering in het erfelijk materiaal dat de celdeling regelt. Maar hoe komt het nu dat dat erfelijk materiaal (DNA) beschadigd raakt? We kennen helaas nog niet alle oorzaken van kanker. Dit weten we over risicofactoren:

• Toeval (er is geen duidelijk oorzaak)
• Blootstelling aan straling en gevaarlijke stoffen (zoals sigarettenrook)
• Een ongezonde leefstijl (roken, onbeschermd zonnen, slechte voeding)
• Virus (sommige soorten kanker worden veroorzaakt door een virus dat het DNA beschadigt, zoals baarmoederhalskanker)
• Erfelijkheid (5 procent van de kankergevallen is erfelijk bepaald)

Kun je kanker voorkomen?

Met een gezonde leefstijl verklein je het risico op kanker. Stoppen met roken en beschermd zonnen zijn een goed begin. Verder zijn er sterke aanwijzingen dat mensen met een gezond voedingspatroon een kleiner risico lopen op kanker dan anderen.

Dus een gezonde leefstijl kan wel degelijk bijdragen aan kankerpreventie. Maar het is zeker niet gezegd dat iemand met kanker ongezond geleefd heeft. Of dat iemand die gezond leeft, geen kanker kan krijgen.

Je kunt kanker soms wél voortijdig opsporen, dat lees je in deze artikelen over huidkanker, borstkanker, darmkanker en baarmoederhalskanker.

Moeilijk te genezen

Gelukkig kunnen we steeds meer soorten kanker goed behandelen. Met chemotherapie en bestraling bijvoorbeeld. En de laatste jaren geeft immunotherapie bij sommige soorten kanker hele goede resultaten.

https://www.bedrock.nl/in-je-huis-garage-en-onder-de-gootsteen-het-zou-kunnen-dat-er-deze-kankerverwekkende-stoffen-in-je-huis-zitten/

Dankzij tientallen jaren kankeronderzoek overleven steeds meer mensen kanker. Sommigen genezen, anderen kunnen lang leven met de ziekte. Toch blijft kanker soms moeilijk te genezen.

Dat komt doordat kanker een ingewikkelde ziekte is die voor iedereen anders verloopt. Hoe kanker ontstaat verschilt per persoon en alle soorten kanker zijn anders. Werkt de behandeling bij 1 persoon goed? Dan betekent dat niet altijd dat dat bij iemand anders ook zo is. Het blijft een ingewikkelde puzzel.