Maaike Kooijman Betere wereld 23 sep 2021, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Je boodschappen bezorgd in 10 minuten: hoe duurzaam zijn flitsbezorgers?

Gorillas, Getir, Flink… Als je in een vegan curry staat te roeren en er dan achter komt dat je de kokosmelk bent vergeten, is er genoeg keuze aan partijen die beloven dat ze het binnen tien minuten naar je toe brengen. En dat geldt dus ook voor popcorn voor je spontane filmavondje en blauwe bessen voor je favo smoothie. Handig zijn die flitsbezorgers zeker, maar hoe duurzaam zijn al die bedrijven?

Dat is nog niet zo makkelijk te zeggen; de meeste flitsbezorgers zijn pas in 2021 begonnen, en hebben dus nog geen (Nederlandse) jaarverslagen. Toch is er flink wat informatie beschikbaar. We zetten het voor je op een rijtje!

Hoe werken flitsbezorgers?

First things first: hoe is het überhaupt mogelijk om producten zo snel bij mensen thuis te bezorgen? Dat heeft voornamelijk te maken met de hoeveelheid magazijnen die flitsbezorgers hebben. Ze hoeven dus niet naar een groothandel in een buitenwijk om je blikje kokosmelk op te halen, maar kunnen gewoon naar een ‘dark store‘ om de hoek om je boodschappen op te halen.

Het aanbod werkt in principe met algoritmes. Flitsbezorgdiensten houden nauwkeurig bij op welke producten er wordt gezocht, welke er worden besteld en in welke hoeveelheden. Zo kunnen ze er precies voor zorgen dat ze de juiste producten op voorraad hebben. Het is zelfs zo dat sommige bedrijven zich geen bezorgservice noemen, maar een ‘techbedrijf’.

Hoe duurzaam is zeewier? (we nemen een duik in de zee)

E-bikes en lokale producten

Maar goed, terug naar waar we het écht over zouden hebben. Vrijwel alle flitsbezorgdiensten maken gebruik van de fiets als voornaamste vervoersmiddel; laten we vooropstellen dat dit duurzamer is dan de scooter waarmee je pizza vaak wordt bezorgd.

Voor extra snelheid wordt er trouwens niet altijd op gewone fietsen rond gesjeesd: Gorillas werkt bijvoorbeeld samen met e-bike-to-go voor hun snelle leveringen. Maar goed, nog steeds beter dan die scooter natuurlijk.

En dat is niet het enige waar Gorillas goed aan doet: het Duitse bedrijf belooft ook samen te werken met lokale boeren, zoals het ook in Duitsland doet. Op die manier is er weinig transport nodig om in je behoefte te voorzien. Tegelijkertijd worden er ook gewoon Ristorante-pizza’s, Ben & Jerry’s-ijs en Oatly-havermelk geleverd – niet per se dingen die direct van land naar consument gaan.

Multinationals en het klimaat: hoe (niet) duurzaam is Samsung?

Een overschot aan plastic tasjes

We hebben Gorillas nu als voorbeeld genomen, maar goed om te weten is wel dat het antwoord op de vraag ‘hoe duurzaam zijn flitsbezorgers?’ heel erg uiteenloopt tussen verschillende bezorgers.

Waar het Duitse Gorillas op haar website schrijft dat ‘Plastik kein Lebensmittel’ is en ze plastic daarom zo veel mogelijk vermijden, laat het Turkse Getir de klant bij elke bestelling verplicht een plastic tasje kopen. Die kun je weliswaar recyclen, maar dat kost alsnog meer energie dan hergebruiken – maar de tasjes teruggeven kan niet.

Getir bezorgt in Turkije bovendien ‘gewoon’ op scooters. CEO Nazim Salur zei eerder al: “We kunnen dit prima doen met fietskoeriers, als dat is hoe jullie het doen.” Dat getuigt natuurlijk niet per se van een besef van duurzaamheid van fietsen.

Multinationals en het klimaat: hoe (niet) duurzaam is Coca-Cola?

Vers = beter?

Daarnaast zorgt de belofte voor ‘verse producten’ in de praktijk ook vaak voor voedselverspilling. Immers: als een niet-verkocht product niet meer dagvers is, wordt het vaak de kliko in gegooid. Die tomaat vers van het land klinkt zo fijn, maar kan ook nadelen hebben.

Of dit ook het geval is bij flitsbezorgers, weten we echter niet. Alle on-demand bezorgerdiensten beweren immers exact te weten waar de klant behoefte aan heeft, waardoor minder voedselopslag en dus minder voedselverspilling nodig is.

Dat klinkt natuurlijk ideaal, maar kunnen we wat ons betreft best kritisch bekijken. (H&M beweerde immers óók jarenlang geen kleding te vernietigen, maar bleek toch jaarlijks zo’n 12 ton kleding te verbranden.)

Gaan we meer kopen door flitsbezorgers?

Hoewel Gorillas schrijft voor een ‘meer bewust en duurzame consumptie’ te willen zorgen, is het natuurlijk maar de vraag hoe bewust flitsbezorgers ons nou echt maken. Als je alles in huis kunt halen zonder er meer moeite voor te hoeven doen dan een paar klikken op je smartphone, is de kans júist groot dat we er meer door gaan consumeren. We bestellen immers ook vaak meer kleding dan we zouden kopen als we zelf naar de winkel zouden gaan.

En laten we eerlijk zijn: meer kopen is vaak minder duurzaam. Als we een duurzaam systeem willen bereiken, zullen we kritischer moeten kijken naar wat we consumeren en of we dat echt nodig hebben. De ‘Ik wil iets en ik wil het nu’-trend, zoals columnist Anouk Geenen ‘m doopte, zal daar beslist niet aan bijdragen.

Dus hoewel niet alle flitsbezorgers minder duurzaam zijn dan je eigen ritje naar de Appie, kun je misschien toch beter zélf op je fiets springen.