Bedrock's expert Psyche 21 apr 2022, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Het leed van anderen: hoe ga je daarmee om? Een arts vertelt

Misschien herken je het wel: je loopt in de zon, de knoppen aan de bomen en je voelt je even heel gelukkig. En dan besef je je weer dat het oorlog is in een land vlakbij, gevolgd door een schuldgevoel voor je geluk. Als dokter heb ik dit ook vaak gehad: een schuldgevoel voor het lijden van een patiënt, het slechte nieuws wat ik vertel, het verdriet. Het raakt mij. Vandaag deel ik hoe ik, spoedeisende hulp arts, wetenschapper en eigenaar van Make Science Work, de afgelopen jaren heb geleerd om te gaan met het lijden van anderen zonder dat het mijn lijden wordt.

Iets wat jou kan helpen om te gaan met het huidige wereldleed.

1. Probeer te beseffen dat het niet erg is dat iets je raakt

Binnen mijn werk maak ik veel heftige dingen mee en zie ik veel verdriet. Als ik merk dat iets me raakt, vertel ik mezelf dat dit niet erg is. Ik erken de emotie die ik voel en ik probeer er een positieve gedachte aan te koppelen. Bijvoorbeeld: “Ik merk dat dit mij raakt en dat maakt me menselijk’’. Dat betekent echter niet dat je het lijden van een ander ook jouw lijden moet maken…

2. Erken dat het niet jouw eigen lijden is

Het verdriet van een ander is niet mijn verdriet, het is niet mijn lijden. Mede-lijden breekt je op en is zinloos. Het lijden van iemand anders wordt immers niet minder wanneer jij mee gaat lijden.

“It is the patient who has the disease”, een quote uit het boek “The house of God”. Hierin schuilt wel een risico: afstand en verharding. Want: hoe kun je er dan voor iemand zijn? En hoe kun je dat doen zonder je ogen te sluiten?

3. De crux: toon medeleven in plaats van medelijden

Zet mede-lijden om in mede-leven! Medeleven is namelijk heel wat anders. Medeleven is steunen, het lijden samen doorleven, zonder dat jij je het lijden eigen maakt.

Lees ook: Zo steek je mensen met kanker een hart onder de riem

Het lijden is van de ander, maar je kunt jouw schouders en liefde inzetten om het lijden te verlichten. Je kunt steun bieden aan de ander doordat je het lijden van de ander hiermee erkent.

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

4. Probeer actief steun en hulp te bieden

Een belangrijk onderdeel van medeleven is het bieden van steun. Soms sla ik een arm om iemand heen wanneer ik voel dat dit het juiste is om te doen, ook al is me ooit geleerd dat dit ‘als dokter echt niet kan’. Ook kun je steun en hulp in allerlei situaties bieden.

Denk aan het doneren van geld of spullen in tijden van oorlog of armoede. Je kunt ook je stem laten horen door te protesteren. Zo kun je de emotie die je voelt omzetten tot daadkracht en effectief gebruiken voor leven in plaats van lijden.

5. Erken de privileges die je hebt en maak er gebruik van om te helpen

Het feit dat jij uit een situatie kunt stappen en kunt nadenken over hoe je om moet gaan met lijden dat niet jouw lijden is, is een privilege. Dit kan schuldgevoelens oproepen. Ik ben (als arts) namelijk niet degene met de ziekte, die het slechte nieuws ontvangt, degene die lijdt.

Lees ook: Time to unite: 4 tips om anderen te helpen in tijden van corona

Maar juist doordát ik die persoon niet ben, kan ik helpen. Ik maak gebruik van mijn privilege om alles voor mezelf behapbaar te houden zonder mijn ogen te sluiten. Dit geldt ook voor wereldleed: protesteer, laat je stem horen, gebruik je privilege.

6. Geef het een plek

Wanneer ik op mijn werk iets heftigs meemaak, bespreek ik dat met een collega. Het is heel belangrijk om over stresssituaties te praten. Laten we niet vergeten dat we allemaal eigenlijk al behoorlijk lang in zo’n situatie zitten door de coronacrisis.

Praten kan een posttraumatische stressstoornis voorkomen en stress verlichten. Voor mij helpt schrijven ook. Op mijn website vind je dan ook meerdere blogs over patiënten die mij geraakt hebben en lees je hoe ik hier mee om ging.

7. Haal een frisse neus

Even naar buiten gaan helpt je om letterlijk uit de situatie te stappen en je gedachten te verzetten. De frisse lucht kan wonderen doen. Maak een ommetje of ga fietsen. Je kunt alleen gaan, maar ook samen. Met een ander kun je praten over waar jij mee zit. Het lucht op. Een bijkomend voordeel buiten zijn, is dat je kunt zien hoe mooi de wereld is. De knoppen zitten weer aan de boom en de vogels fluiten.

8. Blijf genieten van de kleine dingen

De zon, de beginnende lente, het inspirerende boek of het mooie gesprek… Geniet met volle teugen. Je mag je gelukkig voelen! Voorkom mede-lijden en zet je emoties om in daadkracht.

Steun je medemensen, zet je privileges in en geef wat je kunt missen. Zoek steun en praat (of schrijf) van je af. Ga de natuur in en maak een ommetje. Doe wat je kunt doen en doe dit met liefde en mede-leven.

Dit gastartikel is geschreven door dr. Heleen Lameijer. Zij is spoedeisende hulp arts, wetenschapper en eigenaar van Make Science Work – een platform waarop zij medische kennis begrijpelijk maakt. Je kunt haar makkelijk volgen op Instagram. Daarnaast redt zij samen met jou levens via online reanimatiecursussen.