Joanne Wienen Relatie 26 aug 2020, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Het is wetenschappelijk bewezen dat we zélf invloed hebben op onze gevoelens van liefde

We zijn geen willoze schapen van onze eigen grillen, maar kunnen zelf (een beetje) invloed uitoefenen op onze gevoelens van verliefdheid. Dat is ontdekt in een nieuwe studie over de controleerbaarheid van liefde.

‘Love is all you need’, ‘Love on top’, ‘Love on the weekend’, ‘Love me now’, ‘Lovesick’. Wie op Spotify alleen al de letters ‘Lo’ in de zoekbalk tikt, wordt direct geconfronteerd met een waslijst aan nummers over de liefde.

We lijken er geen genoeg van te krijgen. Pocketromans en liefdesverhalen gaan als zoete broodjes over de toonbank, er komen jaarlijks honderden films uit over de liefde (en de meesten worden nog goed bezocht ook) en we smullen van real life stories over liefde in tijdschriften.

Onmogelijke liefde

De verhalen over oncontroleerbare liefde vinden we doorgaans het mooist. Een succesvolle zakenman die tegen alle logica in verliefd wordt op een bloedmooie prostituee. Een wereldster die verliefd wordt op een doodgewone boekverkoper. Liefde op het eerste gezicht. Onmogelijke liefde. Verboden liefde.

Onbereikbare liefde. In al die verhalen wordt uitgegaan van het idee dat we onze gevoelens op liefdesgebied niet kunnen sturen. Je wordt verliefd of niet, daar kun je zelf nul invloed op uitoefenen.

Ook lezen: Waarom houden maar weinig vakantieliefdes stand? Een psycholoog legt het uit

Het is een mooi romantisch beeld van de liefde, maar is het ook zo? Is liefde echt zo oncontroleerbaar als we vaak denken? Dat vroegen biologisch en cognitief psycholoog Sandra Langeslag en collega Jan van Strien zich ook af. “We wilden onderzoeken of we met ons denken toch niet zélf invloed kunnen uitoefenen op onze gevoelens,” zegt ze in het Vlaamse Humo.

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

Kunnen we invloed op onze gevoelens uitoefenen?

Om dat te testen bestudeerden ze twee groepen. De ene groep bestond uit mensen in een vaste relatie, de andere groep kwam daar net uit. Beide groepen kregen foto’s te zien van hun (ex-)geliefde. Wat bleek?

Wanneer de deelnemers werden geïnstrueerd aan positieve dingen te denken, zoals goede eigenschappen en een positief toekomstbeeld, versterkte dat hun verliefdheid aanzienlijk. Andersom werkte het hetzelfde. Wanneer ze aan negatieve dingen moesten denken, gingen ze mínder van die geliefde houden.

Luister ook: Bedrock Talks: over (vrije) liefde, monogamie, seks en méér met seksuologe Nynke Nijman

Voor het eerst werd wetenschappelijk bewezen dat we zélf gevoelens van liefde kunnen afvlakken of versterken. Hoopvol nieuws, zegt Langeslag. “Je ziet bijvoorbeeld vaak dat goede, standvastige relaties toch op de klippen lopen omdat de spanning zoek raakt en routine het overneemt.

‘We hebben het fijn, maar we leven als broer en zus’ – die klacht. Zo’n relatie is erbij gebaat als je de gevoelens van liefde zelf kunt versterken. Of omgekeerd: stel dat je in een relatie zit waarin je mishandeld wordt, maar je gaat ermee door omdat je ondanks alles ontzettend veel van je partner houdt – dan kan het nuttig zijn als je zelf die gevoelens kunt verminderen.”

Liefdesverdriet

Zo simpel is het natuurlijk in de praktijk niet. Iedereen die weleens liefdesverdriet heeft gehad, weet dat er geen aan- en uitknop zit op de liefde die je voor iemand voelt. Toch kan het zinvol zijn om te beseffen dat we door onze gedachten zelf meewerken aan ons gevoel.

Ook lezen: Kapot van liefdesverdriet? Zo kom je weer in je kracht te staan

Wie in een relatiedip zit, kan zich voornemen consequent stil te staan bij positieve eigenschappen van de partner. En anders, wanneer je verliefd bent op je baas of op een persoon met wie je geen toekomst hebt, kun je consequent focussen op iemands negatieve kanten. Zo help je jezelf een beetje je gebroken hart te lijmen.

Langeslag geeft direct toe dat liefdesregulatie niet altijd makkelijk is. Zo geeft ze het voorbeeld van een stel dat gelukkig getrouwd is, maar waarvan de één toch verliefd wordt op iemand anders. “Dan ben je gebaat bij liefdesregulatie, bij het afvlakken van die verliefdheid. Maar net omdat je verliefd bent, wil je natuurlijk de hele tijd bij die ene persoon zijn, en ben je niet geneigd om te focussen op het negatieve. Dat is stof voor verder onderzoek: hoe komen mensen tot meer cognitieve controle, tot meer wilskracht?”

Tot die tijd zwijmelen we nog maar even weg bij ‘Pretty woman’ en ‘Notting hill’.

Meer lezen over je emoties?

• Hoe je met kleur je emoties kunt beïnvloeden
• Hoe negatieve emoties je juist gelukkiger kunnen maken
• 10 nieuwe woorden voor emoties die je maar moeilijk kunt benoemen