Marloes Graat Psyche 21 okt 2022, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Hangxiety: wat is het en waarom krijg je het? (+tips hoe je er doorheen komt)

Een droge mond, bonkende hoofdpijn en misschien een sprintje naar de wc. Een kater is geen pretje, maar meestal is het te overzien: na een dag of twee (afhankelijk van je leeftijd en hoe bont je het hebt gemaakt) gaat dit weer over. Maar bij sommigen mensen is de kater nog wat heftiger: ze hebben last van angstgevoelens, stress en paniek. Hangxiety is een kruising tussen een hangover en anxiety. Wat is het precies, hoe ontstaat het en hoe kom je er doorheen? BEDROCK zocht het uit.

Iedereen denkt wel eens na een wilde avond stappen ‘oh-oh, wat heb ik nou weer uitgespookt?’. Maar als je die gedachte niet kunt loslaten en relativeren, dan kun je last krijgen van hangxiety.

Wat is hangxiety?

Hangxiety zijn angstige gedachten na een avond te diep in het glaasje te hebben gekeken. Hangxiety herken je door onrust of angst tijdens een kater.

Je hoofd is niet te stoppen met gedachten, je handpalmen zweten en misschien heb je buikpijn van ongemak. Je gaat alles wat je hebt gezegd in je hoofd herhalen en al je appjes teruglezen.

Last van anxiety? Dit is hoe je angst kunt voorkomen (tot op een zekere hoogte)

Herken je dit gedrag bij jezelf? Het hoeft dan niet meteen te betekenen dat je hangxiety hebt. Iedereen denkt namelijk wel eens na een avond uit ‘wat heb ik nu weer gedaan of gezegd tegen collega X’.

Als je last hebt van een gewone kater dan voel je je daar even slecht over en vervolgens richt je je op het bakken van een ei of een nieuwe Netflix-aflevering.

Bij hangxiety voel je je overweldigd door angst, spijt en het overanalyseren van de avond ervoor. Je kunt de hele dag een gevoel van angst of paniek ervaren. Niet iets wat je even wegwuift dus.

Eerst ontspannen, later angstig

Hoe kan het dat je hangxiety krijgt? Psychiater Aparna Lyer legt op SELF uit: “Alcohol beïnvloedt verschillende neurotransmitter-systemen in je hersenen. Wanneer je alcohol drinkt, beginnen dopamine-neuronen in het hersengebied, dat geassocieerd wordt met beloning, steeds harder te werken.”

Het probleem is dat die dopamine-rush die ontstaat van alcohol van korte duur is. Tijdens de avond uit voel je je ontspannen en goed, maar de volgende dag ben je humeurig en angstig omdat je dopamine is uitgeput.

5 yoga poses die helpen tegen de emotionele kater

Lyer vertelt verder: “Alcohol zorgt er ook voor dat andere neurotransmitters, zoals serotonine en endorfine, tijdelijk stoppen met werken. Dit heeft grote invloed op je humeur. De gevoelens die je hebt nadat je alcohol hebt gedronken, kunnen leiden tot een domino-effect van gevoelens en angstsymptomen. Het kan variëren van paniek tot depressieve gevoelens of impulsief en prikkelbaar zijn.”

Hoe ontstaat hangxiety?

“Alcohol is eigenlijk een kalmerend middel,” legt Michael Bogenschutz, professor in de psychiatrie uit. Je kent vast wel dat heerlijke ontspannen gevoel dat je krijgt na een paar drankjes. Je denkt opeens: ‘waar maak ik mij zo druk om? Alles komt wel goed, het is belangrijk om te genieten in het leven en leuke avonden uit te hebben met vrienden als deze. Daar draait het om in het leven!’ Herkenbaar?

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

“Terwijl jij geniet van het zorgeloze gevoel proberen je hersenen zich aan te passen aan de veranderingen omdat je neurotransmitters anders werken. Echter als je op het eind van de avond stopt met drinken, hebben je hersenen zich helemaal aangepast aan de kalmerende effecten van alcohol.

Het remmende systeem is verlaagd en het prikkelbaarheids-systeem is verhoogd,” verklaart Bogenschutz. Het gevoel van kalmte en ontspanning verdwijnt en die plotselinge afwezigheid, kan gevoelens van angst opwekken. Je voelt je nerveus, prikkelbaar en onrustig en kan dit gevoel slecht van je afschudden: dit is hangxiety.

Tips om hangxiety door te komen

Oké we weten nu waardoor hangxiety kan ontstaan, maar nog een belangrijkere vraag: kunnen we het voorkomen of hoe komen we er het beste doorheen?

1. Verminder de ernst van de kater door minder te drinken

Volgens Bogenschutz is de enige manier om te voorkomen dat je last krijgt van angsten tijdens je kater, minderen met alcohol. “Stop eerder met drinken, vervang je drankje door een niet-alcoholisch drankje (er zijn tegenwoordig genoeg goede alternatieven) en drink water tussendoor. Dit kan de totale belasting van alcohol op het lichaam verminderen,” aldus Bogenschutz.

2. Rust uit

Je hersenen en lichaam zijn de volgende dag druk met te herstellen en giftige stoffen uit je lichaam te verwijderen. Je helpt je lichaam door uit te rusten en niet teveel prikkels tot je te nemen, adviseert Bogenschutz. Ga wandelen in de natuur slaap veel en vermijd plekken met veel prikkels.

3. Eet complexe koolhydraten

Er is geen magische pil om je humeur te verbeteren, maar goed en gezond eten kan ervoor zorgen dat je al wat beter kan gaan voelen. Complexe koolhydraten eten om je bloedsuikerspiegel te verhogen en de misselijkheid te verminderen, kan helpen aldus Bogenschutz.

De wetenschap bewijst: ademhaling kan je stresslevel beïnvloeden

Eh.. complexe koolhydraten? Wat is dat? Complexe koolhydraten helpen je lichaam te herstellen. Deze koolhydraten worden langzamer verteerd en geven langdurig energie. Complexe koolhydraten zitten in fruit, groente en granen. Eet bijvoorbeeld een ontbijt met haver, ontbijtgranen of rogge. En drink water om je lichaam gehydrateerd te houden.

4. Ontspan

Diep ademhalen, meditatie en bewegen kan ervoor zorgen dat je meer ontspant en de symptomen van angst verminderen. Probeer dus een ademhaling- of meditatie oefening te doen, bel een goede vriendin op om je hart te luchten of ga een rondje lopen om meer in je lichaam te komen en uit je hoofd te komen.

Vaker last van hangxiety?

Hangxiety komt vaker voor bij mensen die al vatbaar zijn voor angst. Vooral als je alcohol gebruikt als sociaal smeermiddel om zenuwen, stress of angst te onderdrukken.

Een angstaanval de volgende dag ligt wellicht op de loer. Als je hier regelmatig last van hebt, is het goed om dit te bespreken met een psycholoog of om misschien een tijdje te minderen met alcohol.

Op je kater-dag kost het misschien wat extra moeite om deze tips op te volgen, maar houd in gedachten: het is de moeite waard als het je helpt om je hangxiety door te te komen. Good luck!