Maaike Kooijman Psyche 20 sep 2021, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Stress alleen maar slecht? Nope, er is een vorm van goede stress

Te laat voor de trein? Stress. Presentatie morgen? Stress! Eerste date? STRESS! We associëren stress meestal met situaties waarin we zenuwachtig zijn, te veel op ons bordje hebben of dingen niet gaan zoals we willen. Maar er is ook een vorm van goede stress: ‘eustress’.

Geloof het of niet: eustress verlaagt je welzijn niet, maar verhóógt het.

Wat is eustress?

Eu betekent ‘goed’ in het Grieks; eustress betekent dus letterlijk goede stress. Het is het soort stress dat je ervaart als je voor een grote uitdaging staat, of dat nu in je carrière of je persoonlijke leven is.

Als je weet dat je die uitdaging aankunt (maar ‘m dus nog niet voltooid hebt), ervaar je eustress. Dat is dus anders dan wanneer je stress hebt voor een tentamen waar je niet voor hebt gestudeerd, of een gesprek waarin je om loonsverhoging vraagt als je niet zo zelfverzekerd bent.

Stressed out: 15 tekenen dat je (te) veel stress ervaart

Als je het vertrouwen in jezelf wél hebt en zin hebt om de uitdaging aan te gaan, zorgt het ‘zenuwachtige’ gevoel juist voor meer motivatie, productiviteit en focus.

Dat is dan ook ongeveer hoe eustress voelt: als een soort opgewonden spanning. In plaats van dat het voelt alsof je ‘op’ bent, voel je je juist energiek. Dat is dan ook goed voor je geluksniveau en zelfs je gezondheid.

Vergelijk het met de eerste dag na de vakantie op de basisschool, als je weliswaar een beetje zenuwachtig was, maar óók graag je vriendjes en vriendinnetjes weer wilde terugzien.

Eustress is dus niet per se een ander soort stress, maar eerder een andere reactie op dezelfde situatie. Als je negatieve stress ervaart naar aanleiding van een situatie, ga je dingen uitstellen en vermijden (angstige stress). Als je eustress ervaart, krijg je juist meer motivatie en ga je hands-on handelen.

Hoe zet je stress om in goede stress?

Het feit dat het om je eigen reactie gaat, betekent ook dat je daar – vaak op de lange termijn – invloed op kunt hebben. Hoewel negatieve stress niet altijd omgezet kan worden in stress waar je wél van profiteert, kun je het in veel gevallen wel proberen.

Gezond met stress omgaan? Het kán

Je kunt bijvoorbeeld helaas niet veranderen in hoeverre je ergens op voorbereid bent, maar kunt wel de gedachten dat je tekortschiet relativeren. Zoek uit wat jou zelfvertrouwen geeft, of dat nu een mantra is of bijvoorbeeld een energieke playlist. Ook kun je meer eustress ervaren door jezelf te omringen met inspiratie.

Onthoud dat eustress voorkomt als de afstand tussen waar bent en waar je wilt of moet zijn, overbrugbaar is – dat is waarom het hoopvol stemt. Als het je niet lukt om angst mentaal om te zetten in eustress, kan dat dus ook betekenen dat je nog niet klaar bent voor een bepaalde uitdaging; dat die afstand te groot of overweldigend is.

Een maximum aan goede stress

Wel een kleine disclaimer: eustress kan nog zo goed voelen, maar uiteindelijk is het ook gewoon een vorm van spanning in en voor je lichaam. En als je te veel spanning voelt, kan dat alsnog energie zuigen, zelfs als je dat minder merkt door de excitement.

Geef jezelf dan ook regelmatig pauze van werk en andere verplichtingen, zelfs als je er plezier in hebt. En vergeet niet: je leven kan ook prima zijn zónder dat je elke week aan een nieuw project begint. Genieten van kleine dingen is ook een kunst!