Joanne Wienen Welzijn 15 apr 2019, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Zin of onzin? De gezondheidstips en adviezen van je oma onder de loep

Bedrock onderzocht de zin en onzin van opa en oma’s huis-tuin-en-keukenmiddeltjes. Want cola drinken tegen buikgriep en gemberthee tegen misselijkheid – helpt dat nou echt?
Ik was acht jaar toen ik van mijn fiets viel en met mijn hoofd op de stoep knalde. Ik rende huilend naar huis, waar mijn oma was. Die zou tenslotte wel weten wat ze moest doen. Uit de koelkast pakte ze een bakje boter om vervolgens een dikke klodder op mijn pijnlijke plek te smeren. Al snel ging het beter. Ik had boter op mijn hoofd, de pijn werd minder en binnen een uurtje speelde ik weer buiten. Probleem opgelost met een simpel huis-tuin-en-keukenmiddeltje. Maar die boter? Hielp dat nou echt of was het puur het idee dat de val voor mij draaglijker maakte?

Hetzelfde vroeg ik me een paar weken geleden af. Mijn lichaam reageerde tijdens een vakantie in Zuid-Amerika niet écht positief op het zoveelste bord kip, rijst en bonen (dit is een understatement). Vervolgens kreeg ik van alle kanten de tip om toch vooral Coca Cola te drinken. Zin of onzin?

De website Oma Weet Raad bestaat volledig uit zulke adviezen van opa of oma. Hartstikke handig natuurlijk. Zo weet ik nu dat ik een trui met hardnekkige vlekken in een badje met melk moet weken voor ik het in de wasmachine stop. En dat ik in de zomer een beetje citroensap op mijn dekbed moet druppelen om muggen op afstand te houden. Maar in hoeverre zijn die huis-tuin-en-keukenmiddeltjes wetenschappelijk te onderbouwen? Bedrock zocht er vier uit en deed nader onderzoek.

Cola drinken bij voedselvergiftiging en buikpijn

Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs dat Coca Cola echt helpt bij buikpijn. Wel is bekend dat cola drinken de vertering van eten in je maag bevordert. Mocht de buikpijn hierdoor ontstaan zijn, kan dat dus wat verlichting geven. Maar cola drinken wanneer je last hebt van een voedselvergiftiging en diarree is – in tegenstelling tot wat veel mensen denken – juist helemaal niet goed.

Cola is natuurlijk een grote suikerbom. Voor een darm die geplaagd wordt door bacteriën en virussen is het uberhaupt al moeilijk om suikers op te nemen, laat staan een hele lading. Hierdoor raken je darmen nog meer van slag. Ook de cafeïne die in cola zit, werkt niet echt bevorderlijk op het darmstelsel. Het zorgt er zelfs voor dat je nog meer water kwijtraakt. Kies liever voor ORS, een oplossing van zouten en druivensuiker in water. Dit zorgt ervoor dat je het water, suiker en zouten die je hebt verloren weer aanvult.

Overigens is er wél wetenschappelijk bewijs dat Coca Cola werkt tegen maagstenen die zijn ontstaan door bijvoorbeeld vruchten die slecht verteren, zoals de exotische persimmon. Dit komt doordat cola zich hetzelfde gedraagt als maagzuur en de maagstenen zodoende oplost of kleiner maakt.
Conclusie: niet waar

Gember tegen misselijkheid

In de Chinese geneeskunde wordt gember al eeuwenlang ingezet tegen allerhande kwaaltjes. De afgelopen jaren zijn er ook in de Westerse wereld veel onderzoeken gedaan naar gember. Hierdoor weten we nu dat gember positief werkt op de spijsvertering en maag. Ook tegen misselijkheid is gember een bewezen wondermiddeltje.

Daarbij maakt het niet eens uit waardoor de misselijkheid veroorzaakt wordt. Het drinken van gemberthee helpt bij bijvoorbeeld reis- of zeeziekte, maar ook bij ochtendmisselijkheid tijdens een zwangerschap. Het wordt door artsen zelfs aangeraden aan patiënten die chemokuren ondergaan om misselijkheid enigszins te onderdrukken. Gember bevat bovendien ook ontstekingsremmende stoffen. Zo remt het de groei van heliobacter pylori, een bacterie die in de maag voorkomt en maagklachten kan veroorzaken.
Conclusie: waar

Boter tegen blauwe plekken

Smeren met boter zou ervoor zorgen dat blauwe plekken snel wegtrekken en er geen bult ontstaat, aldus omaweetraad.nl. Hoewel sommige mensen erbij zweren, is hiervoor geen wetenschappelijk bewijs. Nu wil dat natuurlijk niet direct zeggen dat het níet werkt, tegen blauwe plekken zijn er wellicht effectievere middeltjes. Een blauwe plek ontstaat doordat er bloedvaatjes geknapt zijn.

Sommige mensen hebben van nature sterkere bloedvaten dan anderen, waardoor de een sneller blauwe plekken heeft dan de ander. Aan je genen kun je weinig veranderen. Waar je wel iets aan kunt veranderen, is je vitamine-toevoer. Vitamine C, B en K hebben grote invloed. Wanneer je een tekort aan deze vitamines hebt, ontstaan eerder blauwe plekken. Daarnaast zijn er bij de drogisterij speciale zalfjes beschikbaar die helpen tegen blauwe plekken. Heb je je hard gestoten? Zorg dan ook direct voor wat ijs op de pijnlijke plek. Dit gaat de zwelling, pijn en roodheid tegen. Of je er daarna boter opsmeert, is vooral een kwestie van uitproberen en kijken of het voor jou werkt.
Conclusie: er zijn geen onderzoeken die dit bevestigen, maar het zou kunnen helpen

Tandpasta op een muggenbeet

Niets zo tergend als de jeuk van een muggenbult. Volgens oma zou een beetje tandpasta hierbij kunnen helpen. Het idee: wrijf wat tandpasta (als het maar geen geltandpasta is, want dan werkt het niet) op de beet. Laat het vervolgens een nachtje intrekken. Als het werkt zoals oma belooft, zou de jeuk (en de bult zo goed als) de volgende ochtend verdwenen zijn. Helaas is hier nooit grondig onderzoek naar gedaan. Daardoor is het moeilijk vast te stellen of het wel of niet waar is. Net als bij al die andere middeltjes die zouden helpen tegen muggenbeten (van tijgerbalsem tot het slikken van vitamine B). Voor mij persoonlijk werkt tijgerbalsem vaak goed, maar ook hiervoor zijn geen wetenschappelijke bewijzen. Het enige dat erop zit, is om het zelf uit te proberen dus.
Conclusie: er zijn geen onderzoeken die dit bevestigen, maar het zou kunnen helpen

Meer gezondheidstips?

• Hier vind je 6 gezondheidstips voor luie mensen.
• Prikkel je brein met neuroplasticiteit (+ 4 tips om je brein gezond te houden)
• 10 tips voor een gezonde huid volgens Ayurveda