Tanja Terstappen Welzijn 9 dec 2020, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Zo kun je 140 jaar oud worden (maar wíl je dat ook?)

Hoe kunnen we ons leven zo veel mogelijk verlengen? Ongeveer alle medische onderzoeken gaan hierover. Want als er iets in ons lichaam ziek is, laten we dat beter maken en we doen er álles aan om het verouderingsproces af te remmen. En dat gaat de goede kant op; want van de kinderen die nu geboren worden, wordt de helft sowieso 100 jaar.

Andrea Maier is hoogleraar gerontologie aan de VU in Amsterdam en de Universiteit van Melbourne. Die leer bestudeert het ‘ouder worden’, zowel lichamelijk, maatschappelijk als geestelijk. In Zomergasten vertelde de professor over haar werk.

Dat voorkomen van ouder worden is precies de reden dát we zo snel en ongemakkelijk ouder worden, vertelt ze in het Belgische blad HUMO. “Dat mensen vroeg of laat in een verpleegtehuis belanden, is het resultaat van een keten van acties, van behandelingen door allerlei artsen dus, waar we zelf voor hebben gekozen. En die we te danken hebben aan de vooruitgang die de geneeskunde de laatste honderd jaar heeft geboekt.”

Ouder worden

Volgens Maier moet het mogelijk zijn om veel geleidelijker oud te worden, waardoor niet alleen de lengte maar vooral de kwaliteit van ons leven kan verbeteren. De professor onderzoekt ingewikkelde materie op celniveau, waarmee nu al experimenten worden gedaan met muizen. Het weghalen van bepaalde ouderdomscellen geeft baanbrekende resultaten voor de levensverwachting en de gezondheid van een muis.

Hoe zit dat?

Verouderingscellen ontstaan in je hele lichaam en vervuilen eigenlijk je lijf. Mensen met relatief veel van die cellen hebben meer ziekten en kwalen. Sowieso verouderen je cellen, geleidelijk. “We verouderen omdat onze cellen slijtage oplopen. Net zoals je iPhone vol krassen zit als je hem lang en vaak gebruikt, kan ook een cel beschadigd raken,” legt Maier uit. Maar óók je genen en je levensstijl hebben invloed op hoe snel het gaat en of je dus meer of minder verouderingscellen in je lichaam aanmaakt.

Maier vraagt zich in haar onderzoeken af hoe je van die verouderingscellen afkomt. Want als je minder van die cellen in je lichaam hebt, is de kans op ouderdomskwalen zoals bepaalde kankers, hart- en vaatziekten en afname van spierkracht en mobiliteit ook minder. Ouder worden gaat in dat geval weer geleidelijk.

Naast dat je dan misschien langer leeft (want je krijgt niet op te jonge leeftijd last van ouderdomskwalen), leef je in elk geval een stuk vitaler. In muizen is het al gelukt die cellen zover te krijgen dat ze zichzelf opruimen, door de injectie van een stof die specifiek aangrijpt op receptoren van die verouderingscellen, vertelde ze in VU Magazine.

Voorkomen dat mensen ziek worden

Het uiteindelijke doel van Andrea Maier is dus eigenlijk voorkomen dat mensen ziek worden. Zorgen dat slijtage – dus ouder worden – gelijkmatig verloopt. “Nu valt er wanneer we ouder worden af en toe een orgaan uit, dat dokters vervolgens proberen te repareren. En daarna laat weer een orgaan het afweten. We zijn eigenlijk de hele tijd alleen maar met reparatie bezig.

Ook interessant: Hoe je bepaalde ziektes kunt ‘afleren’

Als we ervoor kunnen zorgen dat het hele systeem aan hetzelfde tempo schade oploopt en het dan plots begeeft, zonder een lange geschiedenis van ziektes en herstellingswerken, dan hebben mijn collega’s en ik meteen veel minder werk. En, ook niet onbelangrijk, de financiële last voor de samenleving zal veel minder zwaar zijn,” zegt ze in HUMO. Win-win, zo lijkt het.

Levensduur

Een ingewikkeld verhaal inderdaad, maar alles om langer en vitaler te kunnen leven toch? En het lukt ons al aardig. De gemiddelde levensduur van de mens is de afgelopen decennia alleen maar toegenomen. Maier zegt hierover: “Van de kinderen die nu geboren worden, wordt de helft 100 jaar. Dat wordt dus heel gewoon. Zoals 120 jaar worden ooit ook heel gewoon zal zijn. En waarschijnlijk is de eerste mens die 140 wordt nu al geboren.”

Worden we straks, met dat cellentrucje van Andrea Maier, allemaal 140 jaar oud? Dat betekent dat je op ongeveer de helft van je leven al met pensioen kan gaan. En zéker als we gezonder en gelukkiger oud kunnen worden, is dat fantastisch nieuws. Maier zegt echter in het artikel in HUMO dat ze niet per se pleit voor eeuwig leven.

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

“Ik denk dat mensen het net heel goed doen omdát ze weten dat ze ooit zullen sterven. Ze stellen zich doelen in het leven en weten dat ze die binnen een beperkte tijdspanne moeten bereiken. Daar halen we onze drive vandaan.” En ook daar heeft ze een punt. Moeten we dat wel willen, zó oud worden? Is het na 100 jaar niet gewoon wel eens mooi geweest? We gaan het zien. Over een jaartje of eh… 70?

Wondermiddel

Het duurt overigens nog wel even voordat die verjoningsprik van Maier beschikbaar is, maar in de tussentijd is er al een manier om gezonder oud te worden. Aan VU Magazine gaf ze het wondermiddel voor een vitaal en lang leven prijs. Het is heel simpel: bewegen.

“Als mensen flink bewegen, neemt het aantal verouderingscellen af. Het lijkt erop dat ook verouderende mensen van een jaar of zestig, zeventig door een intensief sportprogramma van een paar maanden, voor elkaar kunnen krijgen dat er verouderingscellen afbreken. Ook gewone oude cellen verdwijnen. Jongere, vitalere cellen blijven over.”

Zomergasten met Andrea Maier kun je hier bekijken.

Meer lezen?

• Hoe je forever young blijft met de juiste voeding volgens Kris Verburgh
• Laten we vooral jong blijven (en genieten van het leven als kinderen)
• Gezond oud worden? Met deze tips kan je ouderdomskwalen voorkomen