Rosa Bertram Psychologie 1 jan 2023, 07:35

Leestijd: 3 minuten

Happy New Year! 4 tips voor het creëren van gezonde gewoontes

Happy New Year! Je knippert twee keer met je ogen en voor je het weet is er wéér een jaar voorbij. Hello 2023! De jaarwisseling is altijd zo’n perfect moment voor reflectie en het stellen van gezonde nieuwe doelen en voornemens. Hoe doe je dat; gezonde gewoontes aanleren?

Op de een of andere manier vinden we het altijd maar knap lastig om een nieuwe gezonde gewoonte aan te leren. Bijvoorbeeld dagelijks sporten onderdeel maken van je routine, maar ook mediteren, gezond eten of minder snoepen. Waarom vinden we dat toch zo lastig?

Oude gewoontes op de automatische piloot

Een onderzoek dat werd uitgevoerd in 2019  suggereert dat het grootste deel van ons dagelijks functioneren helemaal niet bewust gaat, maar juist onbewust en op de automatische piloot. Onze lichaam en geest zijn evolutionair zo gewired om goed te functioneren onder leiding van goed geoefende gedragspatronen.

Die gedragspatronen bevinden zich buiten ons bewuste bewustzijn, en dat is maar goed ook. Stel je eens voor dat je alle prikkels om je heen bedachtzaam in je op zou nemen. Je zou binnen de kortste keren overprikkeld zijn. Het geluid van je trui, de honden verderop of het gerommel in je maag.

HSP en goede voornemens: hoopvol het nieuwe jaar in met deze 5 tips

Het grootste deel van onze zintuigelijke input verwerken we dus op de automatische piloot. Hetzelfde geldt voor complexere gedragspatronen. Hoewel het een handige manier is om het leven door te komen, maakt dat het afleren van oude gewoontes lastig. Het gaat namelijk vanzelf.

Gezonde gewoontes aanleren

Gelukkig leren we tegenwoordig steeds meer over het brein en hoe we onbewuste processen juist kunnen benutten om gezonde gewoontes aan te leren.

Het nieuwe jaar is aangebroken; dat is een goed moment om voor jezelf op een rijtje te zetten welke gewoontes en routines je graag zou willen toevoegen in je leven of misschien zou willen inruilen voor oude gewoontes.

Met deze vier tips lukt het je geheid:

1. Maak het aantrekkelijk

Vaak als we een nieuwe gewoonte aanleren, benaderen we de nieuwe gewoonte vanuit een verkeerd perspectief. We benaderen het als ‘ik zou meer moeten sporten en minder koffie moeten drinken’. Dan begin je de nieuwe gewoonte al met een negatieve emotie. Je voelt je dan waarschijnlijk sneller getriggerd om er weer mee te stoppen, maar ook het positieve van de nieuwe gewoonte voel je nog niet.

Maak het jezelf makkelijk door iets aan te leren wat je al doet, en daarvan meer te doen. Bijvoorbeeld als je al af en toe hardloopt, probeer dan een hardloopgroepje te vinden. Je zal waarschijnlijk vanzelf meer willen hardlopen omdat je elkaar motiveert.

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

2. Koppel je nieuwe gewoonte

Door je nieuwe gewoonte aan iets anders te koppelen, maak het voor jezelf makkelijker om iets aan te leren. Dit concept komt uit de gedragstherapie. Het is een handige manier om iets wat je moeilijk vindt om aan te leren door het te koppelen aan iets wat je wél leuk vindt.

Als je hardlopen niks vindt, maar wel houdt van boeken lezen, probeer dan hard te lopen terwijl je luistert naar een audioboek bijvoorbeeld.

3. Pas op met het woord ‘niet’

Woorden en hoe je tegen jezelf praat beïnvloed je gedrag. Nu is het alleen zo dat ons brein niet in staat is het woordje ‘niet’ goed te onthouden. Als je steeds zegt ‘ik wil niet meer snoepen’ focust je brein alsnog op het woordje ‘snoepen’. Vertel jezelf liever dat je elke dag vers voor jezelf wilt koken. Een klein verschil met een grote impact!

4. Blijf proberen

Heb geduld en wees niet te streng voor jezelf. Gedrag aanleren heeft even de tijd nodig. Helemaal als je bepaalde routines of gedrag al heel lang hebt, zal het ook even duren voor je het hebt ingeruild voor een nieuwe gewoonte.

Blijf je nieuwe routines herhalen tot ze jouw automatische piloot zijn en je er weinig moeite meer voor hoeft te doen. Dat vergt de nodige aandacht en actie. Accepteer dat het misschien een paar pogingen duurt voordat jij nieuwe gewoontes eigen hebt gemaakt, blijf het proberen en geef niet op.

You can do it!