Rosa Bertram Psyche 2 dec 2019, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Hoe serieus zijn de gevolgen van stress? 10 redenen waarom je stress wilt vermijden

De gevolgen van stress lijken op de korte termijn misschien niet rampzalig, maar daar kan je je behoorlijk in vergissen. Wat afgekloven nagels en gespannen schouders kom je heus wel weer overheen. Maar stress – en dan vooral op de lange termijn – is ontzettend ongezond en zelfs schadelijk voor je lichaam. Dit zijn een aantal impactvolle stressgevolgen.

Stress wordt door artsen zelfs gevaarlijk genoemd. Dat klinkt misschien wat overdreven omdat je de gevolgen ervan niet direct ziet. Daarom is het belangrijk te weten wat stress met de lichaam doet. Want 3 op de 4 mensen kampt uit onderzoek van Anderson (2015) met redelijke of hoge mate van stress.

De gevolgen van stress

Nog even een kleine recap naar stress: ons lichaam maakt cortisol aan; hét stresshormoon. Het helpt je alert zijn wanneer er gevaar dreigt. Superhandig wanneer we vroeger een sabeltandtijger tegen het lijf liepen, we raken er namelijk van in de vecht- of vluchtmodus.

Lees ook: Er zijn 7 fysieke tekenen dat je (veel) te veel stress hebt en even op adem moet komen

Nu, járen later reageert ons brein nog steeds het zelfde op deze stressmomenten. Alleen zijn de stressmomenten minder levensbedreigend. Ervaar je die stressmomenten dagelijks en gun je jezelf weinig rust, dan kan je op de lange termijn kampen met serieuze gevolgen.

Dit zijn de gevolgen van stress:

1. Slechter immuunsysteem

Bij langdurige stress blijft het cortisolgehalte structureel hoog en heeft het lichaam geen tijd om het natuurlijke evenwicht tussen inspanning en ontspanning te herstellen (dit regelt je parasympatische zenuwstelstel). Dat cortisol moet wel ergens worden vrijgemaakt, het voorziet namelijk continu in de extra behoefte aan energie vlak na zo’n stressmoment.

Die extra aanmaak gaat uiteindelijk ten koste van andere lichamelijke functies. Cortisol zorgt bijvoorbeeld voor een verminderde aanmaak van witte bloedcellen, waardoor je immuunsysteem daalt.

2. Hoofdpijn

Eén van de meest voorkomende klachten van stress is hoofdpijn, ofwel ‘spanningshoofdpijn’. Alsof er een strakke band om je hoofd zit.

Lees ook: Is het altijd druk op je werk? Zo zorg je voor minder stress op de werkvloer

Die spanning wordt veroorzaakt door de spieren rond je voorhoofd, net, schouders en soms de rug.

3. Nek- en rugproblemen

Langdurige stress kan zich uitmonden in nek- en rugklachten. Je merkt het misschien niet direct, maar door spanning die je ervaart door stress, span je onbewust ook je nek – en schouderspieren aan. Uiteindelijk gaan je spieren verzuren en gaan ze pijn doen.

Probeer regelmatig te ontspannen!

Ook interessant: De keerzijde van mindfulness en meditatie (we verleggen het maatschappelijke probleem)

4. Spijsvertering

Vertraagde spijsvertering is één van de gevolgen van stress. Je lichaam pompt tijdens tijden van stress meer bloed naar je spieren die veel energie nodig hebben.

Je kan daardoor een druk op je maag voelen en misselijk worden. Langdurige spanning kan zelf leiden tot gewichtsverlies. Maar ook andersom: door de bloedsuikerspiegelingen, kunt je ook last krijgen van eetaanvallen en trek krijgen in zoetigheid.

Tip: eet regelmatig, júíst als je stress ervaart.

5. Slechter geheugen

Langdurige stress kan zorgen voor een slechter geheugen (de hippocampus wordt aangetast). Stress knaagt als het ware aan het brein, lezen op NRC. Niet alleen zijn we minder in staat dingen te onthouden, we worden ook slechter in plannen en beslissen.

Luister ook: Bedrock Talks: hoe blijf je stress de baas? Stress-expert Thijs Launspach legt uit

De hippocampus krimpt bij langdurige stress. En dat is gevaarlijk, want dit gebied reguleert onze stemming en onze reactie op stress. Met gevolg dus dat we minder onthouden.

6. Verhoogde hartslag

In een stressvolle situatie, voorziet je hart je spieren sneller van zuurstof door je hart sneller te laten kloppen. Slim, maar wel vervelend als je niet écht in een bedreigende situatie zit.

Af en toe last hebben van een verhoogde hartslag is geen probleem, maar wanneer je hart zwaar belast wordt, kan je last krijgen van een hoge bloeddruk, hartkloppingen of een onregelmatige hartslag, leren van psycholoog Albert Sonnevelt.

7. Versnelde ademhaling

Door de stresshormonen schiet onze hartslag omhoog, zo ook onze bloeddruk en krijgen we last van een versnelde ademhaling.

Ook interessant: Deze ademhalingstechnieken zorgen voor een fysieke en emotionele healing

Een verkeerde ademhaling door stress heet ‘disfunctioneel adempatroon’. Door verkeerd te ademen (we verversen de lucht te vaak en verliezen daardoor te veel koolzuurgas), kan je last krijgen van benauwdheid, druk op de borst, hartkloppingen, tintelingen of duizeligheid.

8. Verouderingsprocessen

Het steeds in een ‘aan-modus’ staan, leidt uiteindelijk tot versnelde verouderingsprocessen, blijkt uit verschillende onderzoeken. Dit komt vooral doordat de lengte van de DNA-streng sneller wordt verkort. In dit artikel lees je daar meer over.

9. Slapeloosheid

Slecht slapen en een typisch gevolg van stress. Stresshormonen zorgen ervoor dat je rusteloos bent en daar komt ‘ie: dat je ‘s avonds gaat zitten piekeren. Gevolg is dat je niet uitgerust wakker wordt en éxtra geprikkeld aan de dag begint. Een vicieuze cirkel dus!

Tip voor het slapen: Wil je vanavond lekker slapen? 9 tips voor een goede nachtrust

10. Depressie, burn-out en angststoornissen

Als je niet oppast, dan kan het stress op de lange termijn leiden tot een burn-out, depressiviteit en angststoornissen. Dat komt omdat de hormoonhuishouding wordt verstoord en de hersengebieden ontregeld zijn. Dit onderzoek van de Universiteit van Yale laat zien hoe je brein door stress en depressie zelfs kan krimpen.

Stress en psychische klachten gaan vaak met elkaar gepaard. Des te belangrijker om stress te verminderen als je psychische klachten hebt.

Stress voorkomen

Weten wat je kunt doen tegen stress? In de video van het minicollege van hoogleraar Erik Schreuder leer je wat het is en hoe je stress kan voorkomen.

En we delen natuurlijk met liefde meer tips om stress te voorkomen:

• Seks met jezelf kan stress tegengaan (en meer redenen waarom het goed voor je is)
• Niet zo stressbestendig? 6 tips om beter om te gaan met stress
• Deze TED Talk leert je hoe je van stress je vriend maakt (ja, echt!)