Tanja Terstappen Psyche 4 jan 2021, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Geloof niet alles wat je denkt

Gedachten kunnen vaak heel echt lijken: ‘Mijn baas waardeert me niet’, ‘Mijn collega’s vinden me te dik’, ‘Mijn vriend ziet me niet staan’. Vooral hardnekkige overtuigingen veroorzaken onzekerheid, een rotgevoel en belemmeren ons in keuzes die we maken. Maar is het eigenlijk wel waar wat je denkt? Als je je gedachten opspoort en onderzoekt, kom je misschien wel tot een hele andere conclusie.

We gaan vaak de strijd aan met de realiteit: ‘Mensen zouden aardiger moeten zijn’, ‘Hij zou meer moeite voor me moeten doen’, ‘Ik zou meer succesvol moeten zijn’. Maar als je de realiteit anders wil hebben dan ‘ie is, kun je net zo goed proberen een kat te leren blaffen, zegt spiritual teacher Byron Katie. “Je kunt het blijven proberen, uiteindelijk zal de kat naar je kijken en ‘miauw’ zeggen. Willen dat de realiteit anders is dan zij is, is hopeloos.”

Met nadenken los je niets op

Daar heeft ze een puntje. Het enige dat een situatie in zo’n geval ingewikkeld maakt, is de gedachte dat het anders ‘zou moeten zijn’. Want als je het helemaal accepteert zoals het is, zit het je niet dwars.

Ook interessant: Boodschap voor piekeraars: waarom nadenken nooit levensproblemen oplost

Betekent niet dat je je overal zomaar bij neer moet leggen of er geen werk van kunt maken, maar het betekent wél dat het geen zin heeft om mentaal de strijd aan te gaan. Doodvermoeiend is dat. Met ergens heel hard over nadenken, los je niets op.

Weg met zelfdestructieve gedachten

Byron Katie schreef er een boek over: 4 vragen die je leven veranderen. Ze introduceerde daarmee ‘The Work’. Een manier om je gedachten en overtuigingen niet meer zomaar te geloven, maar eens kritisch te onderzoeken.

Is het echt waar wat je denkt? Zou het tegenovergestelde ook waar kunnen zijn? En zou je je beter voelen als je het tegenovergestelde denkt? Het vergt wat oefening, maar het is een slimme manier om je los te koppelen van zelfdestructieve gedachten.

4 vragen die je kunnen helpen

Onderzoek met onderstaande 4 vragen eens de gedachte die je op dit moment het meest dwars zit.

1. Is deze gedachte waar?

Bijvoorbeeld: ‘Hij vindt me niet leuk genoeg.’ Is het waar dat mijn vriend me niet leuk genoeg vindt, of is dat alleen mijn overtuiging? Vraag het jezelf oprecht af. Als je stil bent, komt er een duidelijk ‘ja’ of ‘nee’ naar boven. Het ‘omdat’ of ‘maar’ dat daarna naar boven komt, doet er even niet toe.

(Als het antwoord ‘nee’ is, kun je door naar vraag 3. Is je antwoord ‘ja’, ga dan verder met vraag 2.)

2. Kun je absoluut weten dat het waar is?

Vraag jezelf af of je 100% zeker kunt weten of je overtuiging waar is. Kun je het überhaupt ooit écht zeker weten? Het antwoord is weer: ja of nee.

3. Wat gebeurt er als je deze gedachte gelooft?

Welke emotie roept de gedachte bij je op? Hoe gedraag je je ten opzichte van de persoon waarover de gedachte gaat en ten opzichte van jezelf? Probeer eens goed naar je eigen reactie en gedrag te kijken.

4. Wie zou je zijn zonder deze gedachte?

Hoe zou je reageren in dezelfde situatie, als je de gedachte of overtuiging niet zou geloven? Probeer het je voor te stellen met je ogen dicht. Kijk naar de persoon of situatie, zónder het hele verhaal dat erbij wordt opgeroepen in jouw hoofd.

Vervolgens: keer het om.

Zoek naar het omgekeerde van jouw originele gedachte. Keer het om naar jezelf, naar de ander of naar het tegenovergestelde. Dus: ‘Ik vind mezelf niet leuk genoeg,’ ‘Ik vind hem niet leuk genoeg,’ of ‘Hij vindt me wél leuk genoeg’.

Welke gedachte geeft je uiteindelijk het beste gevoel? Als gedachten toch niet de realiteit zijn, kun je het beste kiezen voor welke het beste voelt. Gedachten leggen ons beperkingen op, maar kunnen ons ook openstellen voor mogelijkheden.

Tip: Bedrock Talks: over de invloed van hormonen op ons geluk, lijf en welzijn

Het ligt er maar net aan welke we geloven. Ooit dachten mensen dat we niet op de maan konden komen, totdat iemand de gedachte had: ‘We moeten op de maan kunnen komen’. Pas toen werd het werkelijkheid.

Nogmaals: deze techniek vergt wat training en kan je hele idee van realiteit omgooien, maar het kan een enorme bevrijding zijn als je jezelf steeds vastdraait in negatieve gedachten die je belemmeren.

Een samenvatting van The Work, inclusief oefeningen en werkblad, vind je hier.

Meer over je gedachten?

• Volgens bioloog Bruce Lipton worden we niet ziek door onze genen, maar door onze gedachten
• Een wetenschapper deelt 7 manieren om te dealen met piekergedachten
• Hoe de afwas doen helpt bij het verwerken van gedachten (no more excuses)